Чиле го отфрли на референдум новиот конзервативен устав

Чилеанците гласаа да го отфрлат новиот конзервативен устав за да го заменат својот тековен текст, во национален плебисцит, при што опцијата „против“ освои повеќе од 55%.

Уставот во 1980 година, подготвен за време на крвавата диктатура на генералот Августо Пиноче, сега ќе остане во функција, со што резултатот е горчлив за прогресивците на Чиле и неговата лева влада.

Гласањето во неделата беше втор нацрт устав во повеќе години што гласачите ги отфрлија.

„Уставниот процес ќе се затвори за време на нашата влада“, рече претседателот Габриел Бориќ во обраќањето на нацијата доцна во неделата навечер по состанокот на неговиот внатрешен круг во Ла Монеда, претседателската палата во Сантијаго.

„Постојат и други поитни работи [за справување]“.

„Ги слушавме луѓето, а опцијата ‘против’ е поддржана од граѓаните, што ни дава огромна одговорност“, рече Каролина Леитао, градоначалник на населба во Сантијаго и една од лицата што ја водат кампањата „против“.

Низ градот во седиштето на десничарската партија Независна демократска унија, нејзините членови се собраа пред гигантското национално знаме за да признаат пораз – и да изјават дека Уставот од 1980 година триумфирал.

„Накратко, Чиле не сака уставни промени ниту повторно основање“, рече сенаторот Хавиер Макаја, претседател на партијата. Тој ја повика левицата во земјата да ги запре сите обиди за уставни реформи.

Чиле беше потресен од големи протести против нееднаквоста во октомври 2019 година и политичката класа планираше промена на уставот како начин да ги смири немирите.

Во септември минатата година, по три години долга и подвојувачка дебата, 62 отсто од гласачите го отфрлија прогресивниот устав, кој гарантираше долг список на права и слободи, како и правење големи промени во судскиот и политичкиот систем на земјата.

Електоратот се сврте в десно за вториот нацрт и гласачите избраа собрание во кое доминираше екстремно десничарската Републиканска партија која подготви предлог-уставот кој содржеше контроверзни клаузули, за кои активистите рекоа дека може да доведе до укинување на пристапот до безбедни абортуси.

Тој, исто така, содржеше силни мерки за справување со прашањата на републиканците, илегалната миграција и јавната безбедност, и прогласи дека е должност на Чилеанците да ги почитуваат националните симболи.

Водечките фигури во кампањата за отфрлање на документот рекоа дека тој повеќе наликува на манифест на Републиканската партија отколку на долгорочен проект и дека ќе и отежне на секоја левичарска влада да ја спроведе својата агенда во пракса.

Претседателот Бориќ изјави дека нема да има нов уставен процес пред да му заврши мандатот во 2026 година.

„Резултатите од двата процеса завршија порадикално отколку што Чиле беше подготвен да прифати“, рече Клаудија Хајс, раководител на Факултетот за политички науки на Универзитетот во Чиле, откако беше потврден резултатот.

„Политичката класа треба да најде поскромен и поинклузивен пат напред кој ги вклучува сите“.

Анкетите покажаа дека во пресрет на гласањето ќе победи опцијата „против“, но сепак кампањата на Републиканската партија во поконзервативниот југ на земјата собра поддршка.

Републиканците започнаа кампања за да го претворат ова прашање во гласање за популарноста на претседателот Бориќ, користејќи ја ознаката „ако Бориќ гласа против, Чиле гласа за“.

И покрај ова, гласањето во неделата доби мнозинска поддршка само во три од 16-те региони на Чиле. (Гардијан)