БГНЕС: Во чиј интерес и за што загинаа двајцата бугарски пилоти офицери?

На бугарската војска одамна и требаат свежи умови и луѓе со почиста совест. Пред да зборуваме за неоспорната злонамерна улога на овој претседател, мораме да повторуваме додека сите не  разберат: смртта на војник во мирнодопски услови е апсолутно неприфатлива, а причина за таквата смрт е само неспособноста на командата, па и полошо, намерно газење на воените принципи.

Едвај има подрастичен пример за ова од мирнодобската смрт на двајца воени пилоти офицери. А, за што и кому му требаше: за демонстрација на нејасно што, бидејќи знаеме колку застрашувачко малку часови летаат годишно бугарските воени пилоти. И во чиј интерес? Логиката е очигледна – во интерес на политичките мераци на претседателот Радев.

Бугарската армија и особено нашето воздухопловство некритички ја прифатиле задачата да организираат аеромитинг, без воздухопловните сили да ја имаат потребната обука. Ова недвосмислено зборува за тешката политичка зависност што ја наметна овој претседател на високата воена команда на бугарската армија, се разбира со премолчена согласност и соучесништво на извршната власт од неколку влади наназад. Која е улогата на претседателот во сето ова? Исклучително штетна, би рекол со погубни последици.

Својата злонамерна активност ја започна со кандидирање за политичката функција претседател директно од неговата воена кариера. Во секоја развиена демократија тоа е неприфатливо и на високите офицери им е дозволено да имаат политичка функција  по 7 до 10 години „политички карантин“. Затоа што спротивното неминовно води кон политичко врзување на армијата, или барем на оној нејзин дел од кој потекнува овој генерал. Ние не го измисливме ова – други народи го претрпеа и затоа го воведоа ова правило за „карантин“. А бидејќи не сакаме да учиме од грешките на другите, ова правило не е воведено со закон.

А ефектот на политизација на воздухопловните сили, а сега и на целата бугарска армија е присутен. Генералите ги поставува претседателот – без негов „благослов“ ниту еден генерал нема шанса да се развива според неговите воени квалитети и способности, ако не ги ставил во служба на политичките желби на поранешниот генерал и веќе втор мандат, претседателот Радев.

Непогрешлив показател дека армијата е политизирана е кога командантите ќе престанат да ја кажуваат целата вистина од воено стручно место, ќе почнат да молчат за едното или за другото или едноставно лажат во интерес на едната страна, целосно напуштајќи ја својата воена експертиза. Ова е крај за овие команданти, а наскоро и за таквата армија. Стануваат политички додаток на партијата. Генералите почнаа да се занимаваат со политика наместо со воена обука. Воената обука , со еден збор, завршува, секогаш е недоволна, армијата станува неефикасна и неспособна, немотивирана, непривлечна за новиот персонал. Но, што е најважно, во таква армија командантите никогаш не сносат вистинска одговорност. На хартија можеби се одговорни, но политичкиот чадор веднаш се протега над нив кога ќе се открие нивната неспособност при секое прекршување, било да е тоа помал организациски неуспех, штета, до авионска несреќа и човечки жртви. За ваквите ситуации виновниците веднаш се „пронаоѓаат“ на долните скалила на командата, а премногу често единствени виновници се самите мртви. 

Претседателот лично се погрижи госпоѓа Наплатанова, која случајно е сопруга на командантот на третата воздушна база, генералот Николај Русев, да биде назначена за претседател на СЕМ. Медиумскиот чадор над воздухопловните сили, а сега и над воздушното минато на Румен Радев изгледа добро обезбеден. Нормално, тој во ова не гледа никаков морален конфликт на интереси.

И оваа катастрофа, за жал, е дел од низата што, уште повеќе за жал, досега изгледа како да го импресионира високото воено и политичко раководство на Министерството за одбрана и Бугарската армија. Нема шанси министерот за одбрана и началникот на одбраната да останат настрана како непристрасни набљудувачи. Се прашувам како и кога истражителите ќе се осмелат да ја разгледаат нивната одговорност и вина? Затоа што овој неодговорен чин бил испланиран со нивно знаење, согласност и дозвола.

Симбиозата меѓу бугарските политичари и бугарските адмирали и генерали е толку тесна што ја труе бугарската војска и е смртоносна за Бугарија. Ова нека не звучи помпезно – ако замислите дека војската и одбраната се како покрив и ограда на куќа,  кога покривот прокиснува и оградата е искршена и ја нема ваму-таму, таква куќа не е пријатна за живеење, а  луѓето почнуваат да ја оставаат и бегаат, додека друг не сака да дојде…

Затоа, добро е да го прашате претседателот зошто не остана откако се случи инцидентот? Тој сигурно ќе има „поинаква гледна точка“, како на пример за Крим. Очигледно моралот не му е јака страна и очигледно претпочита да ги зема само ловориките, а таму каде што ги нема сам да ги создава, користејќи ги ресурсите и животот на луѓето во бугарската војска за овие лични хирови. Кога ќе стане тешко, тој изгледа како да не е таму.  Сега веројатно повторно ќе се извлече, до следното „шоу“… Не сакам ни да бројам какви финансиски и материјални средства се изгубени заедно со овие двајца загинати офицери за да претседателот Радев  го задоволи својот мачо политички нагон. Очекувам дека веќе наредил  истражителите да добијат бакшиш за да докажат дека пилотите се виновни.

Потребна е итна оставка на началникот на одбраната адмирал Евтимов, на командантот на воздухопловните сили генерал Петров и на командантот на Третата воздухопловна база, генерал Русев. На бугарската војска одамна и требаа свежи умови и малку почисти раце и почиста совест. Ако овие луѓе се заменат, системот веднаш ќе почне да се чисти.Некој ќе рече – добро, сега не е време. Напротив. 

Кога во 1885 година, по наредба на рускиот император, сите руски офицери ја напуштија Бугарија, нашата војска остана само со капетаните, во предвечерието на извесна војна. И таа покажа чудо на храброст и вештина. Ништо не не спречува да очекуваме тоа да се случи сега. Сè додека имаме политичка храброст и некоја воена моќ. И, се разбира, организирање независна истрага не само за самата катастрофа, туку и за нејзината генеза, со учество на специјалисти од сојузниците на НАТО – на пример од САД, Романија и Грција – за да кажат како да се извлечеме од срамот и да ги истражиме сопствените команданти,  сè до врховниот.

(За БГНЕС од   Владимир Миленски, воен експерт, поранешен национален претставник во Политичко-воената работна група на Советот на ЕУ и член на Атлантскиот совет)