15 декември во историјата – САД објавија крај на војната во Ирак


 

На церемонијата одржана во Багдад на 15 декември 2011 година, официјално заврши војната што започна во 2003 година со инвазијата на Ирак предводена од Американците. Иако дента беше официјалниот датум на завршување на војната во Ирак, насилството продолжи и всушност се влоши во текот на следните години. Повлекувањето на американските трупи беше приоритет на претседателот Барак Обама, но до моментот кога тој ќе ја напушти функцијата, САД повторно ќе спроведуваат воени операции во Ирак.

Пет дена по нападите од 11 септември, претседателот Џорџ В. Буш ја објави „Војна против тероризмот“, чадор-термин за серија превентивни воени напади со цел да се намали заканата што тероризмот ја претставува за американската територија. Првиот таков удар беше инвазијата на Авганистан во октомври 2001 година, со што започна војна која продолжи две децении.

Во текот на 2002 година, администрацијата на Буш тврдеше дека ирачкиот претседател Садам Хусеин бил сојузник со терористите и дека развивал „оружје за масовно уништување“. Според сите документи, Хусеин беше одговорен за многу злосторства, но немаше многу докази дека тој развива нуклеарно или хемиско оружје. Зад затворени врати, разузнавачките службеници предупредија дека случајот за војна се заснова на претпоставка – британската истрага подоцна откри дека описот на ирачкото хемиско оружје во еден извештај всушност потекнува од акцискиот филм „Карпата“ во режија на Мајкл Беј. Владите на САД и ОК, сепак, беа решителни во нивните јавни тврдења дека Хусеин претставува закана за нивните татковини и тргнаа во инвазијата.

Инвазијата беше непосреден успех, бидејќи коалицијата ја собори владата на Хусеин и го окупираше поголемиот дел од Ирак до средината на април. Она што следеше, сепак, беа осум години бунт и секташко насилство. Американските очекувања дека Ирачаните ќе ги „поздрават како ослободители“ и брзо ќе формираат стабилна, плуралистичка демократија се покажаа како нереални. Иако коалицијата инсталираше нова влада, која ја презеде функцијата во 2006 година, таа никогаш не беше блиску до смирување на земјата. Герилските акции, самоубиствените бомбашки напади и импровизирани експлозивни направи продолжија да ги одземаат животите на војниците и цивилите, а милициите од двете страни на сунитско-шиитската поделба извршија етничко чистење.

Американската јавност остана скептична за војната, а многумина беа ужаснати од извештаите за злосторствата извршени од војската и ЦИА. Протечените фотографии докажаа дека Американците ги прекршиле човековите права во затворот Абу Граиб, а во 2007 година американските воени изведувачи убиле 17 цивили на плоштадот „Нисур“ во Багдад. Противењето на војната стана важна точка за разговор во кандидатурата на Обама за претседател.

На Нова година 2009 година, непосредно пред Обама да ја преземе функцијата, САД ја предадоа контролата на Зелената зона – областа во Багдад што служеше како штаб на коалицијата – на ирачката влада. Конгресот формално го заврши овластувањето за војната во ноември, а последните борбени трупи заминаа следниот месец. Дури и според најниските проценки, војната во Ирак однесе над 100.000 животи; други проценки сугерираат дека бројот е неколку пати поголем, со над 205.000 загинати само цивили.

Во текот на следните три години, тековното секташко насилство прерасна во целосна граѓанска војна. Многу од милициите формирани за време на војната во Ирак се споија или соработуваа со екстремистички групи во соседна Сирија, која и самата доживуваше крвава граѓанска војна. До 2014 година, Исламската држава Ирак и Левант, која апсорбираше многу од овие групи, контролираше голем дел од Сирија и Ирак. Шокантниот пораст на ИСИЛ го наведе Обама да започне нови воени акции во регионот почнувајќи од јуни 2014 година. Иако ИСИЛ сега е протеран од Ирак и се чини дека е многу намален, американските трупи сè уште се стационирани во Ирак.