Рецензија: „Сибир“

Релациите меѓу Истокот и Западот отсекогаш биле голема инспирација за филмаџиите. Тука спаѓаат најразличните облици на шпионски трилери, сатири или дури и копродукции – каква на времето беше „Сината птица“, кои би требало да кажат демек – не се важни Советскиот Сојуз или Америка, важни се луѓето што секогаш сакаат да бидат заедно. Но се чини кај гледачите преовлада мислењето дека оваа ситуација не е ни најмалку наивна и дека таа се базира врз прастарото правило – не верувај никому доколку не сакаш да станеш жртва. Во овој филм е искористен моментот на глобализација каде што големите бизниси мора да ги урнат границите доколку сакаат да преживеат. При ова се настојува да се најдат извесни празни простори каде што законот не сосема или воопшто не важи. Односно каде што економијата е поврзана со криминалното подземје. Значи, овој филм не се однесува на првите политички ешалони спомнати погоре, туку на цивилизациското дно. Со самото ова многу пореално ја отсликува ситуацијата која настанала од глобалната поделба, поточно како неа се трудат да ја искористат рибите од дното, а кои сакаат да се упатат кон повисоките слоеви. При овој свој стремеж, тие имаат и директни контакти со елитата, како и нивна закрила. И двете страни очекуваат некаква полза од овој „договор“.

Крвавоста на овој нелегален интегритет не ги интересира оние од високите слоеви, па така доколку нешто зачкрипи, обично во игра влегуваат тајните служби. Но светот на Западот не е ист со оној од Истокот, во однос на ова прашање. На Западот се верува во посветеноста злото да се сопре, а на Истокот да се оствари хармоничен соживот со него. Така на оние од Западот им се советува никогаш да не соработуваат со земји каде што постои толеранција кон некоја форма на организиран криминал. Но еве, главниот лик на овој филм се решава на тој рискантен потег, играјќи според востановените правила да не остава каква и да е трага зад себе, па така постојано го менува телефонскиот број. Сепак, и тој е само човек на кого му треба некој и нешто. Тој влегува во страсна врска со една врела Русинка, но кога ќе треба да преговара со мафијата, му станува јасно дека и таа како и сè друго е нејзин дел. По прелиминарните разговори во кои Русинот го прашува Американецот – како кај нив се зацврстува довербата, затоа што чул дека Американците имаат братства кои ги остваруваат со мешање на крвта, Русинот изјавува дека не било така и кај нив, бидејќи кај нив обичајот на побратимување е кога ќе си ги разменат девојките за еден пред друг да им овозможат орално задоволство. Бидејќи се под смртна закана, до оваа иницијација мора да дојде. Сето ова се случува под влијание на нејзиното величество – дрогата.

Сценариото на Скот Б. Смит и Стефен Хамел е збир од внимателно одбрани реплики кои ја потенцираат прикриеноста на културните разлики, како и постоењето на двата света – надвор и вон нас, која доаѓа до израз кога сме во животна опасност. Што се однесува до водењето на дејствието, тоа е подредено на самата тема, но мора да се признае дека на моменти сè изгледа премногу развлечено. Иако многу професионална, фотографијата на Ерик Корец, сепак, изобилува со некоја тавтологија која се истакнува при препотенцирањето на мрачните елементи. Можеби поголема едноставност во колоритот и движењата ќе беше подобро решение. Киану Ривс даде една комплексна интерпретација која се базира врз дејствувањето, а не многу врз размислувањето. Ова е многу важно за едно вакво сценарио каде што треба да се покаже дека од некои причини понекогаш и најлуцидните од нас не можат да ги забележат најочигледните нешта. Преталентираната романска актерка Ана Улару толкува нешто што би можело да се нарече – присилно чедо на системот. Правилото – мора да си силен, никому нема да му е жал за тебе – е проткаено низ оваа жена, која и покрај сè е заводлива бидејќи тоа мора да биде.

Игор Поп Трајков