Зошто Трамп не може да победи?

Доналд Трамп беше најнеoчекуваниот од американските претседатели. Кога ја започна својата кампања во 2016 година, најблиску до извршната власт беше преправањето дека отпушта натпреварувачи во реално шоу со деловна тематика. Колку и да се чинеше смешно, сликата на Трамп како седи зад огромна маса во собара и ја изговара својата имитирана фраза – „Ти си отпуштен“ – убеди милиони американски гласачи, вклучително и многумина кои претходно не гласале, дека тој е човек кој знае како да се завршат работите.

Тој впечаток, заедно со добриот тајминг и добрата среќа, му овозможија на Трамп да ја победи политичката икона Хилари Клинтон во трката што изгледаше по мерка на неа. Но, спротивно на она што може да го тврди Трамп, неговата победа беше исклучително тесна. Всушност, тој го загуби народниот глас за 2,8 милиони гласови – поголема разлика од кој било друг претседател на САД во историјата.

Оттогаш, Трамп се покажа токсичен кај гласачките кутии. На среднорочните избори во 2018 година, демократите ја победија Републиканската партија на Трамп. На претседателските избори во 2020 година, Трамп загуби тесно во Изборниот колеџ и убедливо во народното гласање. На среднорочните избори во 2022 година, избраните кандидати на Трамп беа поразени низ целата земја, а демократските кандидати или ги задржаа своите места или освоија места на републиканците во клучните држави – вклучувајќи ги Аризона, Мичиген, Пенсилванија и Висконсин – често со голема разлика.

Иако овие неуспеси можеби инспирираа некои републикански негодувања, Трамп на крајот цврсто го контролира партискиот апарат, неговото раководство и неговите најекстремни членови. Тоа е шема за која Републиканската партија ќе жали подоцна оваа година, кога и Трамп и таа ќе се соочат со она што веројатно ќе биде катастрофален изборен пораз.

Непредвидливото однесување на Трамп, антидемократската реторика и заканите кон неговите противници ќе придонесат за неговата загуба на претседателските избори во ноември. Но, демографскиот состав на Америка е тој што на крајот ќе го испрати Трамп во трајна пензија. Старата мудрост дека „демографијата е судбина“ – измислена од францускиот филозоф Огист Конт – може да биде порелевантна за исходот отколку што беше за сите претходни претседателски избори.

Помеѓу изборите во 2016 и 2024 година, околу 20 милиони постари гласачи ќе починат, а околу 32 милиони помлади Американци ќе наполнат гласачка возраст. Многу млади гласачи ги презираат двете партии, а републиканците активно регрутираат (најчесто бели мажи) во кампусите на колеџот. Но, прашањата кои се најблиску до Генерацијата Z – како што се репродуктивните права, демократијата и животната средина – ќе ги задржат повеќето од нив да гласаат за демократите.

Реалноста е дека откако Трамп влезе во американската политика во 2016 година, Републиканската партија стана постара, побела, помашка и поекстремна. Таа е исто така помала, а неподготвеноста на Трамп да зачекори надвор од неговата база го прави тешко, ако не и невозможно, да ги привлече умерените и независните.

Американскиот претседател Џо Бајден има повеќе гласачи на располагање отколку Трамп. Тоа не значи дека победата ќе биде лесна, но значи дека може да преживее повеќе гласачи кои ќе останат дома. Ако Трамп сака да победи, ќе му треба секој можен гласач во неговата партија да се појави и тој мора да ги собере гласовите од сè уште неопределените Американци кои можеби одамна се лути на него, не само поради неговото лично однесување, туку исто така поради политиката.

Републиканската партија е на погрешната страна на секое големо прашање со кое се соочува американскиот народ. Размислете за репродуктивните права. Американскиот Врховен суд, киднапиран од републиканците, одлучи во 2022 година да го поништи законот Ро против Вејд, кој ги обезбедуваше правата за абортус половина век. Ултра-конзервативните државни законодавства го забранија абортусот дури и во случаи на силување или инцест. И Врховниот суд на Алабама неодамна донесе пресуда со која се изедначуваат замрзнатите ембриони со деца. Овој тренд ги турна жените и умерените уште поцврсто во прегратките на демократите – или, барем, во таборите на неопределените или „кој било освен Трамп“.

Што се однесува до националната безбедност, Трамп често се усогласува со традиционалните противници на Америка, со што вознемирува, лути или збунува клучна изборна група. Многу постари републиканци сè уште го носат духот на Роналд Реган во нивните срца и ја гледаат Америка како „сјаен град на рид“, светилник на слободата и демократијата за луѓето ширум светот. За оние кои се доволно стари да се сеќаваат на Студената војна, Русија е американски непријател до крај.

Овие републиканци во голема мера сметаат дека руската инвазија на демократска Украина е неприфатлива: едно неодамнешно истражување покажа дека 43% од републиканците веруваат дека Соединетите Држави обезбедуваат или премалку или точен износ на помош за Украина. Тие секако не ги одобруваат заканите на Трамп за напуштање на НАТО, па дури и ја охрабруваат руската агресија врз членовите кои не ги исполнуваат нивните обврски за воени трошоци. Афинитетот на Трамп кон авторитарни држави – од Русија до Унгарија до Саудиска Арабија – е анатема за нив.

До минатата недела, републиканците имаа уште една опција: Ники Хејли, поранешна американска амбасадорка во Обединетите нации. Се чини дека ескалацијата на нападите на Хејли врз политиката на Трамп имаа влијание. На прелиминарните избори во Њу Хемпшир, Невада и Јужна Каролина, таа освои околу 30% од гласовите. Но, Хејли сега ја заврши својата претседателска кампања, откако ги загуби прелиминарните избори во Супер вторникот во 14 држави.

Сепак, досега Хејли одби да го поддржи Трамп, изјавувајќи дека од него зависи дали ќе ја добие поддршката од нејзините гласачи. И има добра причина да се сомневаме дека ќе успее. Всушност, наместо да гласаат за Трамп во ноември, многу од поддржувачите на Хејли најверојатно или ќе останат дома или ќе гласаат за Бајден. Во Ајова, 49% од самоидентификуваните посетители на групата за поддршка на Хејли рекоа дека ќе го направат токму тоа.

Трамп ги загуби изборите во 2020 година, а потоа поттикна бунт. Оттогаш, тој не ја модерира ниту својата реторика ниту своето однесување; напротив, тој стана поекстремен. Ако ова го намали одѕивот на републиканците дури и маргинално, Трамп е пред голем пораз. Едноставно нема доволно американски гласачи кои сакаат да го вратат во Белата куќа.

(Рид Гален е коосновач на „Проектот Линколн“, продемократска организација основана од поранешни републикански стратези со цел да се победи Доналд Трамп и водител на поткастот на „Проектот Линколн“. Текстот е дел од мрежата на „Проект синдикејт“.)