Зошто Омикрон е помалку тежок? Тој ги поштедува белите дробови

Низата нови студии на лабораториски животни и човечки ткива ги даваат првите навестувања зошто варијантата Омикрон предизвикува поблага болест од претходните верзии на корона вирусот.

Во студиите на глувци и хрчаци, Омикрон произведува помалку штетни инфекции, често ограничени главно на горните дишни патишта: носот, грлото и душникот. Варијантата многу помалку им наштети на белите дробови, каде што претходните варијанти често предизвикуваа лузни и сериозни тешкотии со дишењето.

„Фер е да се каже дека се појавува идејата за болест која се манифестира првенствено во горниот респираторен систем“, рече Роланд Еилс, биолог од Берлинскиот здравствен институт, кој проучувал како корона вирусот ги инфицира дишните патишта.

Во ноември, кога првиот извештај за варијантата Омикрон излезе од Јужна Африка, научниците можеа само да погаѓаат како таа може да се однесува поинаку од претходните форми на вирусот. Сè што знаеле е дека има карактеристична и алармантна комбинација со повеќе од 50 генетски мутации.

Претходните истражувања покажаа дека некои од овие мутации им овозможиле на корона вирусите поцврсто да се залепат на клетките. Други му дозволија на вирусот да ги избегне антителата, кои служат како рана линија на одбрана од инфекција. Но, како новата варијанта би можела да се однесува внатре во телото беше мистерија.

„Не можете да го предвидите однесувањето на вирусот само од мутациите“, рече Равиндра Гупта, виролог од Универзитетот во Кембриџ.

Во текот на изминатиот месец, повеќе од десетина истражувачки групи, вклучително и д-р Гупта, го набљудуваа новиот патоген во лабораторија, инфицирајќи ги клетките во садовите Петри со Омикрон и прскајќи го вирусот во носот на животните.

Како што работеа, Омикрон се зголеми низ целата планета, лесно заразувајќи ги дури и луѓето кои беа вакцинирани или закрепнаа од инфекции.

Но, како што случаите вртоглаво растеа, хоспитализациите се зголемија само скромно. Раните студии на пациенти сугерираа дека Омикрон има помала веројатност да предизвика тешки болести од другите варијанти, особено кај вакцинираните луѓе. Сепак, тие наоди дојдоа со многу предупредувања.

Како прво, најголемиот дел од раните инфекции со Омикрон биле кај млади луѓе, кои имаат помала веројатност сериозно да се разболат со сите верзии на вирусот. И многу од тие рани случаи се случуваат кај луѓе со одреден имунитет од претходни инфекции или вакцини. Не беше јасно дали Омикрон исто така ќе се покаже помалку тежок кај невакцинирана постара личност, на пример.

Експериментите врз животни можат да помогнат да се разјаснат овие нејаснотии, бидејќи научниците можат да го тестираат Омикрон на идентични животни кои живеат во идентични услови. Повеќе од половина дузина експерименти објавени во јавноста во последните денови, укажаа на истиот заклучок: Омикрон е поблаг од Делта и другите претходни верзии на вирусот.

Во средата, голем конзорциум од јапонски и американски научници објави извештај за хрчаци и глувци кои биле заразени или со Омикрон или со една од неколкуте претходни варијанти. Оние кои биле заразени со Омикрон имале помало оштетување на белите дробови, изгубиле помалку тежина и имале помали шанси да умрат, покажа студијата.

Иако животните заразени со Омикрон во просек искусиле многу поблаги симптоми, научниците беа особено импресионирани од резултатите кај сириските хрчаци, вид за кој се знае дека тешко се разболува со сите претходни верзии на вирусот.

„Ова беше изненадувачки, бидејќи секоја друга варијанта силно ги зарази овие хрчаци“, рече д-р Мајкл Дајмонд, виролог од Универзитетот Вашингтон и коавтор на студијата.

Причината што Омикрон е поблаг можеби е прашање на анатомија. Д-р Дајмонд и неговите колеги откриле дека нивото на Омикрон во носот на хрчаците е исто како кај животните заразени со претходен облик на корона вирус. Но, нивоата на Омикрон во белите дробови беа една десетина или помалку од нивото на другите варијанти.

Истражувачите, исто така, заразиле ткиво од бронхиите, цевките во горниот дел на градниот кош што го доставуваат воздухот од душникот до белите дробови. И внатре во тие бронхијални клетки, во првите два дена по инфекцијата, Омикрон растеше побрзо од Делта или оригиналниот корона вирус.

Коронавирусните инфекции започнуваат во носот или можеби устата и се шират низ грлото. Благите инфекции не одат многу подалеку од тоа. Но, кога корона вирусот ќе стигне до белите дробови, може да направи сериозна штета.

Имуните клетки во белите дробови можат претерано да реагираат, убивајќи ги не само инфицираните, туку и неинфицираните. Тие можат да предизвикаат неизбежно воспаление, создавајќи лузни на деликатните ѕидови на белите дробови. Уште повеќе, вирусите можат да избегаат од оштетените бели дробови во крвотокот, предизвикувајќи згрутчување и уништувајќи други органи.

Д-р Гупта се сомнева дека новите податоци на неговиот тим даваат молекуларно објаснување зошто Омикрон не навлегува многу во белите дробови.

Многу клетки во белите дробови носат протеин наречен TMPRSS2 на нивната површина кој ненамерно може да им помогне на минувачките вируси да влезат во клетката. Но, тимот на д-р Гупта откри дека овој протеин не се допира многу добро до Омикрон. Како резултат на тоа, Омикрон прави полоша работа со инфицирање на клетките на овој начин отколку што тоа го прави Делта. Тим од Универзитетот во Глазгов независно дошол до истиот заклучок.

Преку алтернативен пат, коронавирусот може да се лизне во клетките што не создаваат TMPRSS2. Повисоко во дишните патишта, клетките имаат тенденција да не го носат протеинот, што може да ги објасни доказите дека Омикрон се наоѓа таму почесто отколку во белите дробови.

Д-р Гупта шпекулираше дека Омикрон еволуирал во специјалист за горните дишни патишта, кој напредувал во грлото и носот. Ако тоа е вистина, вирусот може да има поголеми шанси да се исфрли со ситни капки во околниот воздух и да наиде на нови домаќини.

„Се работи за тоа што се случува во горните дишни патишта за да се пренесе, нели? Не е навистина она што се случува долу во белите дробови, каде што се случуваат тешките болести. Така, можете да разберете зошто вирусот еволуирал на овој начин“, рече тој.

Иако овие студии јасно помагаат да се објасни зошто Омикрон предизвикува поблага болест, тие сè уште не даваат одговор зошто варијантата е толку добра за ширење од едно на друго лице. Соединетите Држави забележаа повеќе од 580.000 случаи само во четвртокот, од кои повеќето се смета дека се Омикрон.

Научниците знаат дека дел од заразноста на Омикрон доаѓа од неговата способност да избегнува антитела, што му овозможува лесно да навлезе во клетките на вакцинираните луѓе многу полесно од другите варијанти. Но, тие се сомневаат дека Омикрон има и некои други биолошки предности.

Минатата недела, истражувачите објавија дека варијантата носи мутација која може да го ослаби таканаречениот вроден имунитет, молекуларен аларм кој брзо го активира нашиот имунолошки систем при првиот знак на инвазија во носот. Но, ќе бидат потребни повеќе експерименти за да се види дали ова е навистина една од тајните на успехот на Омикрон. (Њујорк тајмс)