Зошто Германија не испорачува оружје на Украина? Одговорот е во историјата и енергијата
Некои во Германија кои се загрижени дека нивната земја можеби не се смета за сигурен партнер во западната заедница
БЕРЛИН – Одбивањето на Германија да им се придружи на другите членки на НАТО во обезбедувањето оружје на Украина, вознемири некои сојузници и покрена прашања за решителноста на Берлин да се спротивстави на Русија.
Прашањето стана актуелно во текот на викендот по извештајот дека Берлин отишол толку далеку што ја блокирал Естонија да испорача стари германски хаубици за Киев за да помогне во одбраната од руските трупи кои се собираат во близина на украинската граница.
Ставот на Германија за испораките на оружје „не соодветствува на нивото на нашите односи и актуелната безбедносна ситуација“, напиша на Твитер украинскиот министер за надворешни работи Дмитро Кулеба.
Говорејќи пред новинарите во понеделникот во Берлин, германскиот канцелар Олаф Шолц негираше дека е донесена одлука за хаубиците и инсистираше на тоа дека неговата земја стои со своите сојузници од НАТО и Европската унија во спротивставувањето на секој руски упад во Украина.
„Доколку се случи оваа ситуација, ние заеднички ќе дејствуваме“, им рече тој на новинарите. „Ќе има висока цена“.
Сепак, иако Германија ќе продолжи да обезбедува помош за Украина, ќе има еден исклучок, тој рече: „Ние не обезбедуваме никакво смртоносно оружје“.
Тој став, критикуван во Киев и – помалку гласно – во Вашингтон и Лондон, предизвика вознемиреност кај некои во Германија кои се загрижени дека нивната земја можеби не се смета за сигурен партнер.
„Колкумина во Берлин се всушност свесни како нашата навидум збунета политика околу Украина ѝ штети не само на (Германија) туку и на целата ЕУ?“, праша Волфганг Ишингер, поранешен германски амбасадор во Соединетите Држави и сега шеф на годишната Минхенска безбедносна конференција.
Експертите велат дека позицијата на Германија е делумно вкоренета во нејзината неславна историја на агресија во текот на 20. век.
„Постои очигледно наследство од сопствената милитаризација на Германија во Европа за време на двете светски војни, што доведе до тоа многу германски лидери да гледаат каков било воен одговор како последно средство“, вели Рејчел Елехус, заменик директор на програмата за Европа, Русија и Евроазија во Центарот за стратешки и меѓународни студии од Вашингтон.
Тој став би можел да има спротивен резултат, рече таа. „Се чини дека сегашната влада не сфаќа дека испраќањето одбранбено оружје во Украина всушност може да ја одврати натамошната руска агресија“.
И додека Германија укажа на нејзината рестриктивна позиција за извозот на оружје во конфликтните зони во минатото, аналитичарите велат дека правилото не се применувало доследно.
„Овде отсекогаш имало гранични случаи, како што е војната во Косово или поддршката на Курдите против ИД во Сирија“, рече Сабине Фишер, висок експерт за Русија во Германскиот институт за меѓународни и безбедносни прашања.
Дебатата за германското оружје се одвиваше неколку дена откако шефот на германската морнарица поднесе оставка по критиките дома и во странство за коментарите што ги даде за Украина и Русија. Говорејќи на настан во петокот во Индија, вицеадмиралот Каи-Ахим Шенбах рече дека е важно Русија да биде на иста страна против Кина и посочи дека рускиот претседател Владимир Путин заслужува „почит“.
Со социјалдемократите на Шолц натопени во наследството од Студената војна на приближување војна што го туркаше Вили Брант, и Зелените вкоренети во традицијата на пацифизам, две од трите германски владејачки партии ќе се откажат од идејата за снабдување со оружје на земја која не е членка на НАТО во конфликт со Русија. Но, дозволувањето на Естонија да ѝ ги предаде на Украина старите советски дизајнирани хаубици Д-30 од 122 мм, може да биде прифатлив компромис.
Германската министерка за надворешни работи Аналена Бербок јасно стави до знаење дека, настрана несогласувањата за извозот на оружје во Украина, Берлин не гледа со разбирање на однесувањето на Русија.
„Во последните недели, повеќе од 100.000 руски војници со тенкови и пушки се собраа во близина на Украина без разбирлива причина. И тешко е тоа да не се гледа како закана“, рече таа за време на неодамнешната посета на Москва.
Зборувајќи заедно со нејзиниот руски колега – кого таа го нарече „драг колега“ – Бербок го призна „страдањето и уништувањето што ние Германците ги нанесовме врз народите на Советскиот Сојуз“ за време на нацистичката ера, но предупреди дека Германија е подготвена да размисли за тешки чекори ако Русија дејствува против Украина.
Ова вклучува доведување во прашање на иднината на новиот гасовод „Северен тек 2“, кој треба да го донесе многу потребниот природен гас од Русија во Германија.
Таков потег против нејзиниот најголем снабдувач со енергија би имал висока цена и за Германија.
Со плановите за исклучување на последните три нуклеарни централи оваа година и постепено укинување на употребата на јаглен до 2030 година, зависноста на Германија од гас ќе се зголеми на краток рок додека не се појави доволно обновлива енергија, рече Георг Захман, виш соработник во економскиот тинк-тенк „Бројгел“ од Брисел.
Сепак, германските власти веруваат дека тоа што е голем клиент на рускиот гас може да ѝ даде потпора, бидејќи Москва нема да сака да ѝ наштети на својата репутација како доверлив снабдувач на гас, макотрпно изградена со децении.
Говорејќи во понеделникот на состанокот на министрите за надворешни работи на ЕУ во Брисел, Бербок рече дека приоритет на германската влада е да ја деескалира ситуацијата околу Украина, пригушувајќи ги повиците на сојузниците за воена поддршка на Киев и брзи нови санкции против Москва.
„Берлин ќе мора да се справи со критиките што сега доаѓаат од Украина, другите европски земји и Вашингтон“, рече Фишер. „Во исто време, Германија останува важен играч во преговорите околу руско-украинскиот конфликт и, предвидувам, ќе продолжи да ги поддржува санкциите и другите мерки во иднина“. (АП)