Зошто Британците возат лево?

Дали некогаш сте се запрашале зошто Британците возат на левата страна на патот, а седат на десната страна? Причината е историска, а има врска со држењето на мечот во доминантна рака, што е десна рака за повеќето Британци.

Во Средниот век, додека сте на коњ, честопати моравте да се грижите за безбедноста. Никогаш не сте знаеле кој доаѓа да ве пречека, па ако странец помине од десната страна, вашата десна рака мора да биде слободна да го употреби мечот доколку е потребно.

Но, тоа не е сѐ. Правилото „држ’ се на лево“ се враќа уште подалеку. Археолозите откриле докази дека Римјаните возеле коли и вагони од левата страна, а познато е и дека римските војници секогаш марширале од левата страна.

Ова „правило на патот“ беше официјално одобрено во 1300 година кога папата Бонифациј VIII изјави дека сите аџии кои патуваат во Рим треба да се држат лево.

Практиката продолжи до крајот на 1700-тите кога големите вагони станаа популарни за транспорт на стоки. Оваа количка ја влечеа неколку коњи и немаше возачко седиште. Наместо тоа, за да ги контролира коњите, возачот седел на задната лев коњ, со што ја задржал раката на камшикот слободна. Сепак, седејќи лево беше тешко да се процени сообраќајот што доаѓа од другата страна, како што ќе се согласи секој што возел автомобил со волан од левата страна на кривулестите улици на Велика Британија.

Овие огромни вагони беа најпогодни за широките отворени простори и долгите растојанија на Канада и САД, а првиот закон за првенство на минување беше донесен во Пенсилванија во 1792 година, по што следеа многу канадски и американски држави.

Во Франција, декрет од 1792 година наредил сообраќајот да го следи обичајното право, а Наполеон подоцна го наметнал тоа правило на сите француски територии.

Во Британија овие масивни вагони не беа многу барани, а помалите вагони имаа седишта за возачот да седне зад коњот. Бидејќи повеќето се десничари, возачот седел на десната страна на седиштето така што неговата рака со камшикот била слободна.

Сообраќајниот метеж во Лондон во 18 век доведе до закони со кои целиот сообраќај на Лондонскиот мост беше лево за да се намалат судирите. Ова правило беше вклучено во Законот за автопатишта од 1835 година и беше усвоено низ Британската империја.

Во 20 век, имаше движење кон усогласување на законите за патишта во Европа и постепено почна да се менува од возење од лево кон десно. Последните Европејци кои се сменија од лево кон десно беа Швеѓаните кои храбро ја направија промената во текот на ноќта на Dagen H (Ден Х), на 3 септември 1967 година. Утрото во 4,50 часот целиот сообраќај запре на десет минути за да се префрли за возење од десната страна.

Денес, само 35 отсто од земјите возат лево. Тие вклучуваат Индија, Индонезија, Ирска, Малта, Кипар, Јапонија, Нов Зеланд, Австралија и неодамна Самоа во 2009 година. Повеќето од овие земји се острови, но каде што копнените граници бараат промена од лево надесно, тоа обично се постигнува со користење на семафори, попречни мостови, еднонасочни системи и слично. (Н1)