Златна монета докажа дека „лажниот“ римски император бил вистинит
Спонсијан постоел, иако историчарите велеа дека бил измислен лик. Тоа е откриено со монетата ископана во Трансилванија уште пред 300 година
Античка златна монета докажува дека римскиот император од третиот век запишан од историјата како измислен лик навистина постоел, велат научниците.
Монетата што го носи името на Спонсијан и неговиот портрет е пронајдена пред повеќе од 300 години во Трансилванија, некогаш далечна истурена станица на Римската империја.
Се верувало дека е лажна и била заклучена во музејски шкаф.
Сега научниците велат дека трагите од гребење видливи под микроскоп докажуваат дека таа била во оптек пред 2.000 години.
Професорот Пол Пирсон од Универзитетскиот колеџ во Лондон за Би-Би-Си изјави дека бил стаписан од откритието
„Она што го најдовме е император. Тој беше фигура за која се сметаше дека е лажна и отпишана од експертите.Но, мислиме дека тој беше вистински и дека имаше улога во историјата“.
Монетата во центарот на приказната била во малото складиште откриено во 1713 година. Се сметало дека е вистинска римска монета до средината на 19 век, кога експертите се сомневале дека можеби биле произведени од тогашни фалсификатори заради нејзиниот груб дизајн.
Последниот удар дојде во 1863 година кога Хенри Коен, водечкиот експерт за монети во тоа време во Националната библиотека на Франција, го разгледа проблемот за неговиот голем каталог на римски монети. Тој рече дека тие не се само „модерни“ фалсификати, туку и лошо направени и „смешно замислени“. Други специјалисти се согласија и до ден-денес Спонсиан е отфрлен во научните каталози.
Но, професорот Пирсон се посомневал поинаку кога видел фотографии од монетата додека истражувал за книга за историјата на Римската империја. Тој можеше да забележи гребнатини на нејзината површина за кои мислеше дека можеби настанале од монетата што била во оптек.
Тој го контактирал музејот „Хантериан“ на Универзитетот во Глазгов, каде што монетата била чувана заклучена во шкаф заедно со уште три од оригиналната складиште и прашал дали може да работи со тамошните истражувачи.
Тие ги испитаа сите четири монети под моќен микроскоп и потврдија во списанието PLOS 1 дека навистина има гребнатини, а шаблоните се конзистентни со оние што ѕвечкаат во чантите.
Хемиската анализа, исто така, покажа дека монетите биле закопани во земја стотици години, според Јеспер Ериксон, кој е кустос за монети во музејот и работел со проф. Пирсон на проектот.
Истражувачите сега треба да одговорат на прашањето, кој бил Спонсиан?
Истражувачите веруваат дека тој бил воен командант кој бил принуден да се круниса како император на најдалечната и најтешка за одбрана провинција на Римската империја, наречена Дакија.
Археолошките студии утврдиле дека Дакија била отсечена од остатокот од Римската империја околу 260 г. Имаше пандемија, граѓанска војна и империјата се распарчуваше.
Опкружен со непријатели и отсечен од Рим, Спонсијан најверојатно ја презел врховната команда за време на период на хаос и граѓанска војна, заштитувајќи го военото и цивилното население на Дакија додека не се воспостави редот, а провинцијата била евакуирана помеѓу 271 и 275 н.е., според Јеспер Ериксон.
„Нашето толкување е дека тој беше задолжен да ја одржува контролата врз војската и врз цивилното население бидејќи тие беа опколени и целосно отсечени“, рече тој. „Со цел да создадат функционална економија во покраината, тие решија да коваат свои монети“.
Оваа теорија би објаснила зошто монетите се различни од оние од Рим.
„Можеби не знаеја кој е вистинскиот император затоа што имаше граѓанска војна“, вели професорот Пирсон.
„Но, она што им требаше беше врховен воен командант во отсуство на вистинска моќ од Рим. Тој ја презеде командата во период кога беше потребна команда“.
Откако истражувачите утврдиле дека монетите се автентични и дека откриле за кој верувале дека е изгубен римски император, ги предупредиле истражувачите во музејот Брукентал во Сибиу во Трансилванија, кој исто има и спонзиска монета. Тоа беше дел од аманетот на баронот Самуел фон Брукентал, хабсбуршкиот гувернер на Трансилванија. Баронот ја проучувал монетата во моментот на неговата смрт и приказната вели дека последното нешто што го направил е да напише белешка во која пишува „вистинито“.
Специјалистите од музејот Брукентал ја класифицирале својата монета како историски фалсификат, како и сите други. Но, тие се предомислија кога го видоа истражувањето во Британија. (Би-Би-Си)