Зеленски денес во Лондон на состанок со европските лидери
Велика Британија му дава кралско добредојде на украинскиот претседател Володомир Зеленски по катастрофата во Белата куќа. Кралот Чарлс денеска ќе одржи официјална аудиенција во Сандрингам со украинскиот претседател , додека Обединетото Кралство и ЕУ ќе ја покажат својата „непоколеблива“ поддршка по неговото понижување од Доналд Трамп и Џеј-Ди Венс во Белата куќа.
Кир Стармер денес, исто така, ќе биде домаќин на европските шефови на влади и лидерите на Канада и Турција на специјалниот самит за одбрана, чија цел е да се претстави обединет фронт за украинската криза.
При пристигнувањето во Даунинг стрит на средба со Стармер вчера вечерта, само 24 часа откако Трамп и неговиот потпретседател Венс го подложија на 10-минутна тирада во Овалната соба, Зеленскиј рече дека е „многу среќен“ што кралот се согласил на состанокот.Понудата на кралска публика во Вестминстер беше сфатена како намерен потег да му се даде на украинскиот претседател еднаков третман на Трамп, кој за време на неговиот состанок во Белата куќа во средата беше претставен од Стармер со покана за втора државна посета на ОК, вклучително и средба со кралот Чарлс.
„Три години по бруталната руска инвазија на Украина, ние сме на пресвртница. Сега е време да се обединиме за да го гарантираме најдобриот исход за Украина, да ја заштитиме европската безбедност и да ја обезбедиме нашата колективна иднина“.
За разлика од состанокот во Белата куќа, Зеленски пристигна на Даунинг стрит за да го дочекаат овации од толпата што стоеше на Вајтхол.И во јасен знак дека Стармер сака да ја покаже својата симпатија кон Зеленски, премиерот го презеде невообичаениот чекор одејќи по тротоарот за да го поздрави. Двајцата мажи потоа се прегрнаа пред премиерот да гестикулира кон толпата. Внатре во бројот 10, Стармер му кажа на својот гостин дека овациите надвор беа од „народот на Обединетото Кралство излезе да покаже колку те поддржуваат тебе, колку ја поддржуваат Украина“.
Стармер рече дека има „апсолутна решеност … да го постигне она што ние двајцата сакаме да го постигнеме, а тоа е траен мир – траен мир за Украина заснован на суверенитет и безбедност за Украина, толку важен за Украина, толку важен за Европа и толку важен за Обединетото Кралство“.
Зеленски одговори: „Сметаме на вашата поддршка и навистина сме среќни што имаме такви партнери и такви пријатели“.
Меѓу клучните прашања што ќе се дискутираат на денешниот самит за одбрана ќе биде степенот до кој Европа може да ја зајакне својата воена поддршка за Украина и да ја одржи силата на НАТО, доколку се види дека САД го намалуваат своето учество во европската одбрана.
Лидерите ќе разговараат и за тоа како да се зголеми економскиот притисок врз Русија со цел да се погоди воената машина на Путин. Многу западни експерти велат дека слабоста на руската економија значи дека таа има најмногу една година да може да ги одржи своите операции на границите на Украина.
Европскиот самит е предвиден за попладнево и според најавите на него се поканети лидерите на Германија, Данска, Италија, Норвешка, Полска, Романија, Турција, Финска, Франција, Холандија, Чешка, Шведска и Шпанија, како и Зеленски, претседателот на Европскиот совет Антонио Кошта, претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен и генералниот секретар на НАТО, Марк Руте. Пред почетокот на самитот предвидена е билатерална средба на Стармер со италијанската премиерка Џорџа Мелони.
Дауниг Стрит 10 во петокот вечерта соопшти дека Стармер имал телефонски разговори со Трамп и Зеленски, по нивната скандалозна средба во Белата куќа. На средбата, кој заврши со предвремено напуштање на Зеленски на Овалниот кабинет, Трамп му порача на својот украински колега дека „треба да биде поблагодарен за американската помош“ и го обвини дека „се коцка со Третата светска војна“.
Во соопштението на Кабинетот на британскиот премиер се посочува дека во телефонските разговори Стармер ја повторил својата поддршка за Украина.
– Тој (Стармер) ја потврдува непоколебливата поддршка за Украина и прави се што може за отворање на патот кон траен мир базиран на суверенитетот и безбедноста на Украина, се додава во соопштението на Даунинг стрит 10.
По средбата Трамп-Зеленски на Икс се огласија и Кошта и Фон дер Лајен, кои упатија идентична порака до претседателот на Украина дека неговото достоинство ја одразува „почитта за храброста на украинскиот народ“.
– Бидете силни, бидете храбри, бидете бестрашни. Никогаш не сте сами, драг претседателе. Ние ќе продолжиме да работиме со вас за праведен и траен мир, наведоа Кошта и Фон дер Лајен во објавата на Икс. Дополнително, Кошта истата содржина ја објави и на украински јазик.
Пораки за поддршка на Зеленски упатија и други европски лидери, меѓу кои и полскиот премиер и актуелен претседавач со ЕУ, Доналд Туск, францускиот претседател Емануел Макрон, германскиот канцелар Олаф Шолц, како и најверојатниот кандидат за негов наследник Фридрих Мерц.
Италијанската премиерка Мелони од своја страна имаше понеутрална реакција, апелирајќи за единство на Западот, затоа што „секоја поделба сите не прави послаби и им користи на оние кои сакаат да доведат до колапс на нашата цивилизација“ и повика на „итен самит“ меѓу Европа и САД.
Инаку, денешната средба во Лондон е трет европски самит посветен на Украина и безбедноста во изминативе две недели, по оној на 17 февруари во Париз, чиј домаќин беше францускиот претседател Макрон и онлајн лидерскиот состанок одржан неколку дена подоцна.
Украина беше тема и на Меѓународниот самит за поддршка на Украина во Киев на 24 февруари, на кои учествуваа и Кошта, Фон дер Лајен, неколкумина европски лидери и канадскиот премиер Џастин Трудо.
Средбата во Лондон доаѓа пред специјалниот Самит на ЕУ, закажан за в четврток, на кој исто така главни теми ќе бидат Украина и одбраната на Европа.
Најавувајќи го учеството на Кошта на лондонскиот самит, неговиот Кабинет соопшти дека тема на состанокот ќе бидат „руската инвазија и зајакнувањето на безбедноста и одбраната на Европа“ и дека разговорите од него ќе придонесат за дискусиите на специјалниот Европски совет на 6 март.