Зеленото време во Норвешка: Нафта и уште повеќе нафта

Новиот премиер, социјалдемократот Јонас Гар Сторе, се откажа од левичарската поддршка во кампањата и новата влада ја сврте кон стариот образец: повеќе нафта и повеќе гас

Повеќе наставници, бесплатни училишни оброци, бесплатни траекти до островите, повисоки даноци за СО2 – тоа е програмата на новата малцинска влада во Норвешка составена од социјалдемократите и Партијата на центарот. За многу набудувачи, оваа точка е најинтересна: „Индустријата за нафта и гас треба да се развие, а не да се распадне“. Затоа, потрагата по нафта и гас треба да продолжи, и експлицитно, исто така, „во нови области“.

Ларс Халтбрекен од Социјалистичката лева партија ја нарече пораката „мрачна и тажна“. Многумина неговата партија долго време ја гледаа како трет коалициски партнер – но потоа ги напушти коалициските преговори откако стана јасно дека Јонас Гар Сторе и неговата Лабуристичка партија сакаат да се држат до старата нафтена политика на земјата.

Кога лидерот на Работничката партија Јонас Гар Стар во четвртокот ја ормира својата влада во норвешкиот парламент,  тој го исполни квартетот: За прв пат по дваесет години, социјалдемократијата повторно ќе ги предводи владите во сите скандинавски земји. Кога Работничката партија (АП) на Сторе победи на изборите пред еден месец, имаше огромна радост меѓу нејзините поддржувачи – иако АП имаше еден од најлошите резултати во својата историја со 26,4 проценти. Меѓутоа, долго време, анкетите изгледаа многу полошо. Така, олеснувањето и слатката цена за враќање на власта по многу години десно-конзервативна влада надоместија многу.

Покрај тоа, имаше големи придобивки надвор од социјалдемократијата за неколку мали зелени и леви партии, што за кратко време предизвика чувство на пресврт. И во нафтената земја Норвешка, јазот меѓу богатите и сиромашните неодамна брзо се зголеми. По изборите, коментарите во весниците пророкуваа политика која ќе биде посветена на заштитата на климата и социјалната правда. Јонас Гар Сторе самиот ги поттикна овие очекувања. За време на изборната кампања, тој вети „нов курс“ за Норвешка. Тој изјави дека сака да влезе во посакувана коалиција со нафтено-критичката лева партија СВ и рурално-зелениот центар СП.

Секогаш беше јасно дека Сторе потекнува од десното крило на социјалдемократите. Јонас Гар Сторе има прилично необична биографија за својата партија: потекнува од богато индустриско семејство во Осло и, благодарение на семејното богатство, и самиот е мултимилионер. Сторе студираше политички науки во Париз и истражуваше на Харвард пред да стане советник на поранешниот премиер и шеф на СЗО Гро Харлем Брундтланд и да се приклучи на АП во 1995 година. Подоцна беше шеф на кабинетот на премиерот Јенс Столтенберг, кој го постави за министер за надворешни работи во 2005 година, функција што Стире ја исполнуваше со голема страст. Темите за надворешна политика и меѓународна соработка го водат до денес, тој претпочиташе да зборува во изборната кампања за „Норвешка во немирен свет“: за предизвиците што ги носи Кина, климатските промени,

Како и да е, бодрењата згаснаа уште пред Јонас Гар Сторе да ја преземе функцијата премиер: Сторе не им ја претстави на своите поддржувачи владата што ја сакаа. Фактот дека се раздели со левицата, од сите луѓе, во преговорите за коалиција, кои бараа поголема дистанца од нафтената индустрија и поголема заштита на климата, разочара многумина, вклучувајќи ги и младите во неговата партија. Лево-либералниот весник „Дагсависен“ дури пишуваше за „предавство на генерацијата“. Критичарите стравуваат дека наместо нов курс, сега ќе има повеќе „вообичаен бизнис“: во нафтената политика, Лабуристичката партија се разликува само малку од старата конзервативна влада – особено синдикалното крило врши притисок врз „бизнисот како и обично“.

Сторе се одлучи во корист на малцинската влада составена од неговиот АП и руралната и протекционистичка партија СП. Еден коментатор ја опиша како коалиција на „оган и вода“: коалициски партнер на космополитскиот и убеден Европеец Јонас Гар Сторе сега е шефот на СП Тригве Слагсволд Ведум, жесток критичар на ЕУ кој сака да води кампања за грижите на земјоделците и нафтата индустријата. Ведум сега ќе стане министер за финансии.

Нема да биде лесно за Сторе Владата ќе има два опозициски блока против неа во парламентот: еден десно и еден лево. Јонас Гар Сторе сега треба подобро да ги спознае скептиците, кои го гледаат ослабен на почетокот и предвидуваат бесконечен политички „слалом трчање“ помеѓу овие блокови. (Зидојче цајтунг)