Заев за „Политико“: ЕУ ризикува да го загуби влијанието на Балканот

Фрустрациите околу блокираните разговори за членство и колапсот со испораката на вакцините им дава простор на Русија и Кина, вели македонскиот премиер во разговорот за бриселскиот магазин

Премиерот Зоран Заев ја предупреди ЕУ дека ќе добие удар за репутацијата на Балканот и ќе изгуби повеќе место пред ривалските сили доколку наскоро не ги започне преговорите за членство со Македонија и Албанија.

„Многу прашања не беа онака како што очекуваа нашите граѓани и поради тоа се зголемува евроскептицизмот“, рече Заев во интервју за бриселски „Политико“.

Заев вели дека неуспехот да се започнат разговори ќе влијае не само на неговата земја и на Албанија, туку и на поширокиот регион на Западен Балкан. Ако не се види дека ЕУ ги одржува своите ветувања во регионот, тоа исто така ќе им даде на Косово и Србија помалку стимул да ги решат своите разлики во разговорите спонзорирани од ЕУ и ќе ја направи помалку веројатно Босна и Херцеговина да ги спроведе реформите неопходни за нејзино членство преговори, тврди тој во интервјуто.

Тогаш, според Заев, „има повеќе простор“ за други сили во регионот, наведувајќи ги особено Русија и Кина.

Заев, исто така, ја отфрли идејата што ја пласираше европскиот комесар за проширување Оливер Вархеи за разделување на Македонија и Албанија на патот кон ЕУ и наведува дека многу земји од ЕУ последните денови изјавија дека двете земји мора да одат заедно. Германија, Словачка и Грција се меѓу оние што јасно ставија до знаење дека не ги делат ставовите на унгарскиот комесар.

„Постои јасна порака за одвојување и се надевам дека Бугарија ќе биде разумна“, вели Заев во интервјуто.

Тој дава толкување дека Вархеи можеби се обидувал да ги поттикне Македонија и Бугарија да постигнат договор за приговорите на Софија. „Јас секогаш верувам во добри намери и верувам дека тој сакаше да изврши притисок врз нас и Бугарија да најдеме решение, ако е можно“, рече тој.

Тој изрази оптимизам дека може да се најде крај на ќор-сокакот со Бугарија, опишувајќи ги проблемите меѓу Софија и Скопје како „несуштински“.

Заев се надева дека најмоќните западни влади, вклучувајќи ја американската администрација на Џо Бајден, ќе помогне во решавањето на ќор-сокакот. Ако нема напредок, предупреди тој, процесот на проширување ќе биде замрзнат најмалку една и пол година, додека изборите се одржуваат во Бугарија и во големите сили на ЕУ, Германија и Франција.

Тоа би бил понатамошен горчлив удар за Северна Македонија, нагласува „Политико“, која се потруди да се зачлени во најголемите западни политички организации – дури и да го смени името од Македонија за да стави крај на повеќедеценискиот спор со соседна Грција. Таа промена и овозможи на земјата да се приклучи на НАТО, но ЕУ сè уште не го исполни својот ветување за разговори за членство.

„Толку многу жртви. И после тоа ЕУ не испорачува? Тоа е проблем. Покажуваме повеќе европски вредности и европски манири отколку ЕУ “, рече Заев во интервјуто, направено кога ја посети Атина минатата недела на крајот на европската дипломатска турнеја.

„’Немаме среќа’, рече тој, смеејќи се горчливо, додека размислуваше за признанијата што му беа дадени за ставање крај на долготрајниот спор со Грција. ‘Добив толку многу награди – од Германија, од Австрија, сите можни награди. Само наградата што ја очекувавме, интеграцијата во ЕУ не доаѓа’“, пишува „Политико“.

Околу вакцините Заев вели дека неговата влада платила политичка цена за доверба во солидарноста од ЕУ.

„Вакцините доцна дојдоа. Чекавме толку долг период и луѓето бараа одговорност од мене. Беше навистина непријатна атмосфера“, вели Зоран Заев во разговорот за „Политико“.

Владата на Заев инсистираше со месеци дека ќе се држи до вакцините одобрени од Европската агенција за лекови на ЕУ. Но, на крајот се одлучи да набави вакцини од Кина, а доби и донации од Србија.

И покрај сите неуспеси, Заев нагласува дека е оптимист оти ЕУ може брзо да ги врати изгубените терени – ако наскоро ги започне разговорите за членство.

„Разочарувањето што се појави во последните пет до шест месеци може да се врати со силна порака за проширување за оние земји што го заслужуваат тоа, а Северна Македонија и Албанија навистина заслужуваат да го направат следниот чекор“, вели Заев во интервјуто за бриселски „Политико“.