Заеднички историски книги на 13 земји од ЈИЕ достапни за јавноста во дигитална форма

На иницијатива на Европскиот фонд за Балкан (ЕФБ) заедничките историски книги на 13 земји од Југоисточна Европа, се повторно достапни за јавноста.

Заедничките историски книги на 13 земји од Југоисточна Европа претставуваат уникатна збирка на историски извори создадена во периодот од 1998 до 2016 година од страна на повеќе од 100 историчари и 300 наставници од Албанија, Босна и Херцеговина, Бугарија, Хрватска, Кипар, Грција, Косово, Црна Гора, Романија, Северна Македонија, Словенија, Србија и Турција, наведуваат од ЕФБ.

Нивна главна цел е да покажат дека секоја приказна има повеќе гледишта, поддржувајќи го критичкото размислување и развивајќи разбирање за тоа како се создава историјата. Ништо не е табу во Заедничките учебници по историја – тие вклучуваат сé, од политичкото лице на диктатурата и репресијата до кризите во 70-тите и 80-тите, и распадот на Југославија, стои во соопштението на ЕФБ.

Како што посочуваат оттаму, овие книги немаат рок на траење и во чест на првичната идеја за нивно создавање во рамките на Проектот за заеднички историски книги, сега се повторно достапни на интернет и имаат нов дигитален дом – почетната http://www.jointhistory.net/ страница која нуди бесплатно преземање на девет јазици.

Комисијата за историско образование на ЦДРСЕЕ, составена од учесници од секоја земја од регионот, идентификуваше извори и содржини за подготовка на книгите, осигурувајќи дека се прикажани повеќе перспективи. Повеќе од 100 историчари и 300 наставници од ЈИЕ беа ангажирани во периодот од 1998 до 2016 година во составувањето на овие шест работни книги.

Авторите беа водени од идејата за собирање и презентирање историски извори и на разновидноста на толкувањата и гледиштата проектирани од самите извори, наместо од историографско дело. Тие, во никој случај, не ја сугерираат објективноста или автентичноста на изворите. Целта е едноставно да се демонстрира. Со други зборови, овие книги го применуваат компаративниот метод и мултиперспективниот пристап, наведуваат од ЕФБ.

Четири од книгите се објавени на 12 јазици и се однесуваат на периодот од Отоманската империја до крајот на Втората светска војна. Втората книга ја покрива Студената војна и транзицијата во Европа, вклучувајќи ги и војните во 1990-тите, до 2008 година, и е објавена на четири јазици.

Придонес во изработката на овие книги дадоа неодамна починатиот основач и иницијатор на идејата Коста Карас, известувач на ЦДРСЕЕ во Одборот на заедничкиот историски проект и проф. Кристина Кулури, генерален координатор и уредник на изданија. За неуморниот труд и посветеност, голема благодарност до уредниците: проф. Дубравка Стојановиќ, проф. Халил Берктај, проф. Богдан Мургеску, д-р Мирела Луминита Мургеску, проф. Валери Колев, г-дин Крешимир Ердеља, проф. Невен Будак, проф. Алексеј Калионски, проф. Нијази Кизлијурек, проф. Божо Репе. Од клучно значење за успехот на проектот беа и неуморните напори на претседателите и членовите на Одборот на директори – Мет Нимиц, Ричард Шифтер, Ерхард Бусек, Никос Ефтимијадис, Ригас Целепоглу, Сашо Орданоски, Душан Рељиќ, Шекчук Ерез, како и двајцата тогашни извршни директори, Ненад Шебек и Звездана Ковач.

Со својот значаен придонес во стабилноста и рамнотежата, книгите беа разгледани и коментирани од шест уредници: проф. Роберт Страдлинг, проф. Марија Тодорова, проф. Петар Водопивец, Иван Вејвода, проф. Андреас Деметриу и проф. Флоријан Бибер.