Талески до Тошковски: Кој ќе одговара за пропустите на МВР во Кочани?

Пратеникот на СДСМ, Миле Талески на денешната собраниска седница  го праша министерот за внатрешни работи Панче Тошковски кој ќе одговара за пропустите на МВР за трагедијата во Кочани, во која животот го загубија 59 луѓе, а над 200 се повредени.

„Ваква трагедија, со толку многу жртви и повредени, повикува на неселективна истрага и утврдување на одговорност. Од највисоко до најниско ниво на сите кои имале обврска да делуваат – а тоа не го направиле. Одговорност треба да има за секој, ама баш за секој. Но, досега нема одговор на најважните прашања: за потфрлањето на безбедносниот систем, кој е одговорен за пожарот кобната ноќ, и кој дозволи таков настан со присуство на толку луѓе и малолетници?, порача Талески.

Тој оцени дека механизмите за контрол, под надлежност на МВР покажуваат алармантни пропусти непосредно пред и за време на кобниот настан на Бирото за јавна безбедност, на ОВР Кочани и СВР Штип.

„Факт 1. Законот за јавни собири јасно наведува дека за собири со повеќе стотици лица – како што беше овој настан со 650 присутни – полицијата има обврска да има оперативни сознанија и да преземе мерки за обезбедување, дури и ако собирот не бил формално пријавен.

Стандардните процедури во вакви случаи вклучуваат 1) формирање на оперативен штаб најмалку во ОВР Кочани, 2) Комуникација со сите СВР за можни ризици и присуство на организирани групи и 3) Превентивно зголемување на полициското присуство.МВР не подготвила официјален план за обезбедување на настанот, што е стандардна процедура при јавни собири со голем број посетители. Овој пропуст значително ја намалил способноста за контрола и управување со ризици, особено во случај на итни ситуации.

Факт 2. МВР, односно БЈБ, СВР Штип и ОВР Кочани, не направиле ниту план за процена на ризик. Без разлика што немало официјално известување, настанот бил јавно објавен и најавен, а покрај тоа немало комплетен безбедносен план. Значи МВР – конкретно во Кочани – не постапило по закон. Да постапеше, на местото на настанот ќе имало полиција, противпожарна бригада, брза помош и безбедносен план кој можеше да спаси животи.

Факт 3. МВР е директно одговорно за контрола на процесот на употреба и давање дозвола за користење на пиротехника во затворен простор, што е единствена причина за пожарот, а БЈБ е одговорно за обезбедување на јавната безбедност.

Факт 4. МВР не презел никакви активности за прекинување на настанот кобната вечер, иако непосредно пред случување на несреќата во клубот имало полицајци, ама во 2 часот полноќ. Увиделе присуство на малолетници, присуство на пиротехника, затекнале настан кој се случува непријавено, во клуб за кој биле должни да знаат дека не поседува валидна лиценца и не презеле ништо.

И уште еден факт. По смената на началниците, сопственикот прво го реновирал клубот, па го отворил во ноември, исто така со јавна најава. Немал лиценца, полицајците оделе во акциски контроли во диво кабаре, а не спречиле ништо. Доколку МВР преку своите ОВР и СВР постапеле по кој било од наведените 4 основи немало да има таква трагедија.  Ова го покажува директното непостапување на службениците на МВР, особено Бирото за јавна безбедност и службениците во СВР Штип и ОВР Кочани.

Господине Тошковски, мото прво прашање е: Кој ќе одговара за овие институционални и системски пропусти во МВР? Ама не лани, не пред две години, туку на денот на несреќата 16 ти март 2025 година?“- рече Талески.

Откако Тошковски реплицираше без конкретни одговори и ја префрли темата на претходните трагедии, Талевски го повика да си поднесе оставка, порачувајќи му дека тука на седница е да одговара на прашања – а не да поставува.  

„Министре Тошковски, 15 месеци сте министер за внатрешни работи и уште не знаете каде се наоѓате и која функција ја извршувате. Овде, во ова Собрание, сте избрани да одговарате на прашања, а не да поставувате прашања. Избегнавте да дадете одговор на сите прашања што ви ги поставивме. Според Законот за јавни собири, сте имале обврска да постапите според фактите што ви ги споменав. Ако не сте постапиле и ве боли, тоа е ваш проблем. Граѓаните бараат одговори на прашања, а не да држите овде политички памфлети. Вака може да се однесувате во Унијата на млади сили на ВМРО-ДПМНЕ, но овде сте должни да одговорите пред граѓаните.

Имавте шанса на 16 март вечерта да поднесете неотповиклива оставка, но бидејќи тоа не го направивте, еве сега имате можност тука, пред македонското Собрание и пратениците што ве избраа, и пред претседателот на Владата што ве предложи, да си поднесете неотповиклива оставка, од морални причини, поради пропусти, но и затоа што не дадовте никакви одговори за фактите што ви ги дадовме во Собранието, поврзани со трагедијата во Кочани“ –возврати  Талески.

Тој исто така го отвори и  скандалот со обезбедувачот на премиерот што беше приведен за оддавање државна тајна и други слични. 

„Ангел Самараков, припадник на најтесното обезбедување на премиерот Мицкоски, беше фатен како оддава доверливи информации. Со докази, со видео, слики. Фатен жив.Како е можно лице со такво однесување и поврзаност да биде дел од обезбедувањето на премиерот е прашање кое вака лебди во јавноста. Оти Самараков не е случајна фигура во безбедносниот тим на премиерот. Тој е долгогодишен партиски кадар на ВМРО-ДПМНЕ, неговата сопруга беше кандидат за советник од истата партија.

А, не е ниту изолиран случај. Ова е втор скандал за кратко време. Пред само неколку месеци, јавноста дозна дека шефот на обезбедувањето на премиерот физички нападнал полицаец кој бил на должност за време на акција против трговија со дрога. Овие инциденти министре отвораат сериозни прашања за безбедносниот апарат, но и за можната поврзаност на луѓе од власта со криминални структури. На неговото ниво, во структурата на МВР, тој немал пристап до таков вид на информации, значи морало да има некој што има пристап, за да му ги даде. Затоа, Ви ги поставувам следното прашање:

Кој му ги доставил доверливите информации на лицето Ангел Самараков? Граѓаните имаат право да знаат дали безбедносниот систем воопшто функционира или служи на лични интереси поврзани со подземјето? Мора да има одговорност, транспарентност и итна постапка за расчистување на овие наводи.Затоа што ова е борба за каква држава ќе бидеме – правна и безбедна, или заробена од мафијата“, рече Талески.

Инаку, на претходен настан Тошковски изјави дека наводно се истражуваат и актуелни началници и полицајци за потенцијална одговорност за трагичниот пожар во Кочани, но „истрагата е во рацете на јавното обвинителство и не смее да се претвори во линчување“.

За случајот со притворениот припадник на обезбедувањето на премиерот Мицкоски, министерот рече исто така дека по случајот се постапува и ќе се утврдат сите околности на пробивот кој го направил велешкиот полицаец Самараков. Според него ова е еден од случаите каде што МВР покажува дека неселективно се бори против криминалците во своите редови. На прашањето дали се вознемирил или изненадил поради случајот, Тошковски рече дека сите во Министерството се вознемирени кога, како што рече, гледаат дека некој криминалец се прикривал со униформа.