Светските лидери разговараат за украинскиот мировен патоказ. Русија е забележливо отсутна

Десетици светски лидери се собраа во саботата во швајцарското одморалиште за да разговараат за тоа како да се донесе мир во опустошената од војна Украина, иако сите надежи за вистински пробив беа пригушени поради отсуството на Русија.

Три години по војната, страните остануваат оддалечени како што некогаш биле, при што Киев се држи до своите барања Русија да ја напушти целата украинска територија што ја зазеде, а Москва притиска со својата офанзива со која веќе зазеде големи делови од источниот дел и јужна Украина.

И покрај отсуството на Русија од самитот во одморалиштето Бургеншток со поглед на езерото Луцерн, украинскиот претседател Володимир Зеленски на самиот почеток предвиде дека разговорите ќе доведат до „испишување историја“.

„Успеавме да му ја вратиме на светот идејата дека заедничките напори можат да ја запрат војната и да воспостават праведен мир“, рече тој на прес-конференција заедно со швајцарската претседателка Виола Амхерд.

За време на обраќањето на конференцијата подоцна, Зеленски рече дека самитот може да ја постави основата за евентуален крај на конфликтот.

„На првиот мировен самит, ние мора да одредиме како да постигнеме праведен мир, за на вториот веќе да се решиме за вистински крај на војната“, рече тој.

Швајцарските домаќини соопштија дека повеќе од 50 шефови на држави и влади ќе присуствуваат на собирот во одморалиштето Бургеншток со поглед на езерото Луцерн. Се очекуваа и околу 100 делегации, вклучително и европските тела и Обединетите нации.

Кој ќе се појави и кој не беше точка на интрига за состанокот за кој критичарите велат дека ќе биде бесмислен без присуството на Русија, која ја нападна Украина во февруари 2022 година.

Secretary of the Security Council of #Armenia Armen Grigoryan is participating in the “#Ukraine Peace Resolution Summit” in #Switzerland. Thus, Armenia expresses its support for Ukraine’s resolution to achieve peace, which is unacceptable to #Russia. I think Armenia made the… pic.twitter.com/vHPYxmbKzm

— Robert Ananyan (@robananyan) June 15, 2024

Иако неговата земја не присуствуваше, рускиот претседател Владимир Путин во петокот го презеде реткиот чекор да ги постави своите услови за завршување на војната. Но, неговите предлози не вклучуваа нови барања, а Киев ги критикуваше како „манипулативни“ и „апсурдни“.

На конференцијата присуствуваа претседатели или премиери од земји како Британија, Еквадор и Кенија, потпретседателката на САД Камала Харис и неколку министри за надворешни работи, вклучително и од Турција и Саудиска Арабија. Во меѓувреме, некои клучни земји во развој како Индија, Јужна Африка и Бразил, кои само го набљудуваа настанот, испратија претставници од пониско ниво.

Кина, која ја поддржува Русија, се приклучи на голем број земји кои учествуваа на настанот. Пекинг рече дека за секој мировен процес ќе биде потребно учество на Русија и Украина и ги изнесе своите идеи за мир.

Минатиот месец Кина и Бразил се согласија на шест „заеднички разбирања“ за политичко решавање на украинската криза, барајќи од другите земји да ги поддржат и да играат улога во промовирањето на мировните преговори. Шесте точки вклучуваат договор за „поддршка на меѓународна мировна конференција одржана во соодветно време, признато и од Русија и од Украина, со еднакво учество на сите страни, како и фер дискусија за сите мировни планови“.

Main theses at the Peace Summit:

💬 Olaf Scholz stated the need to involve the Russian Federation in dialogue.
💬 “Freezing the war of the Russian Federation against Ukraine is not an answer, but only a recipe for future wars,” said the head of the European Commission.
💬 The… pic.twitter.com/rAv8r46WLP

— Devana 🇺🇦 (@DevanaUkraine) June 15, 2024

Руските трупи кои контролираат огромни делови од источна и јужна Украина остварија територијални придобивки во последниве месеци. Кога минатото лето започна разговорот за мировен самит организиран од Швајцарија, украинските сили неодамна повратија големи делови од територијата, особено во близина на јужниот град Херсон и северниот град Харков.

Наспроти позадината на бојното поле и дипломатската стратегија, организаторите на самитот претставија три точки на агендата: нуклеарна безбедност, вклучително и во електраната Запорожје, окупирана од Русија; хуманитарна помош и размена на воени заробеници; и глобалната безбедност на храната, која на моменти беше нарушена поради попречените испораки преку Црното Море.

Тој список со задачи, кој вклучува некои од најмалку контроверзните прашања, е многу понизок од предлозите и надежите на Зеленски во мировната формула од 10 точки кон крајот на 2022 година. Тој план предвидуваше повлекување на руските трупи од окупираната Украина територија, прекин на непријателствата и обновување на првобитните граници на Украина со Русија, вклучувајќи го и повлекувањето на Русија од окупираниот Крим.

Во меѓувреме, Путин сака каков било мировен договор да биде изграден околу нацрт-договорот за кој се преговара во раните фази на војната, кој вклучува одредби за неутрален статус на Украина и ограничувања на нејзините вооружени сили, додека ги одложува разговорите за областите окупирани од Русија. Напорот на Украина да се приклучи на НАТО во текот на годините ја вознемири Москва.

Во петокот, Путин им кажа на руските дипломати и високи пратеници дека „веднаш“ ќе нареди прекин на огнот и ќе започне преговори доколку Украина се откаже од кандидатурата за членство во НАТО и почне да ги повлекува војниците од четирите региони кои Москва незаконски ги анектираше во 2022 година.

Иако барањата на Путин не се почетнички за Украина, Киев во моментов не е во состојба да преговара од позиција на сила, велат аналитичарите.

„Ситуацијата на бојното поле драматично се промени“, рече Александар Габуев, директор на Евроазискиот центар Карнеги Русија, истакнувајќи дека иако Русија „не може да ги постигне своите максималистички цели брзо преку воени средства“, таа добива на интензитет на бојното поле.

„Така, многу земји што доаѓаат на самитот ќе се запрашаат дали формулата за мир на Зеленски сè уште има нозе“, им рече тој на новинарите во средата.

Со оглед на тоа што поголемиот дел од светот е фокусиран на војната во Газа и на националните избори во 2024 година, поддржувачите на Украина сакаат да го вратат глобалното внимание на кршењето на меѓународното право од страна на Русија и обновувањето на територијата на Украина.

Меѓународната кризна група, советодавна фирма која работи на ставање крај на конфликти, напиша оваа недела дека „без големо изненадување на Бургеншток“, настанот „е малку веројатно дека ќе донесе многу последици“.

„Сепак, швајцарскиот самит е шанса за Украина и нејзините сојузници да го подвлечат она што Генералното собрание на ОН го призна во 2022 година и го повтори во својата резолуција од февруари 2023 година за праведен мир во Украина: сеопфатната агресија на Русија е очигледно кршење на меѓународното право. “, се вели во него.

Експертите рекоа дека внимателно ќе ја разгледаат формулацијата на кој било документ за исходот или плановите за патот напред. Швајцарските власти, свесни за воздржаноста на Русија во врска со конференцијата, постојано рекоа дека се надеваат дека Русија може да се приклучи на процесот еден ден, како и украинските власти.

Додека светските лидери разговараа за патот кон мирот во Швајцарија, војната во Украина продолжува, каде што во гранатирањето загинаа најмалку тројца цивили и рани 15 други во петокот и во текот на ноќта кон сабота, изјавија регионалните власти.

Во меѓувреме, Вјачеслав Гладков, гувернер на јужниот руски регион Белгород, ја обвини Украина во објава на социјалните мрежи за гранатирањето во петокот, кое погоди петкатна станбена зграда во градот Шебекино, при што загинаа пет лица. Засега нема коментар од Киев. (АП)

Претседателката Сиљановска-Давкова на отворањето на Самитот за мир во Украина

Претседателката на државата Гордана Сиљановска-Давкова денеска присуствувала на отворањето на Самитот за мир во Украина, што се одржува во Бургеншток, на езерото Луцерн во Швајцарија.

Како што соопштија од кабинетот на Сиљановска-Давкова, предвидено е претседателката утре да има свое обраќање на самитот.

Собирот во Швајцарија на кој присуствуваат 100 делегации од целиот свет, има цел да воспостави форум за дијалог на високо ниво за начините за постигнување сеопфатен, праведен и траен мир за Украина во согласност со меѓународното право и Повелбата на ОН.