Состојбата во Кремљ: „Речиси никој не е задоволен“

Кремљ се надева дека „во догледна иднина“ тој ќе замине и ќе избере наследникПоминаа точно три месеци од почетокот на руската инвазија на Украина. Во тоа време, многу претставници на руските елити неколкупати го менуваа својот став во однос на војната и ситуацијата во земјата. Екстремниот песимизам му отстапи место на умерениот оптимизам, кој, пак, беше заменет со истиот умерен песимизам. Според извори на рускиот независен медиум „Медуза“ блиски до Кремљ, овие чувства сега добија друг тек: сега многу луѓе се лично незадоволни од Владимир Путин.

Згора на тоа, овој став го делат и оние кои се залагаат за продолжување на војната и оние кои сакаат мир.

Во текот на трите месеци од војната, општото расположение на руските елити успеа неколку пати целосно да се промени. На почетокот на март, „Медуза“ напиша дека повеќето луѓе во Кремљ и владини претставници едноставно не знаат што да прават и се ужаснати од тоа како санкциите ќе влијаат на нивните кариери и животи. Малку подоцна, започна „патриотски подем“ – во април, многумина од власта јавно повикаа на војна до „победнички крај“.

Сега, три месеци по почетокот на инвазијата, повторно преовладува песимизмот во оценките на она што се случува. „Нема да може да се живее како порано, не може да се зборува за развој. Но, некако може да се живее – сив увоз, трговија со Кина и Индија“, наведува извор од „Медуза“ близок до владата.

Во исто време, Кремљ сè уште не гледа реално сценарио во кое властите би можеле да ги прекинат непријателствата во Украина и да го задржат својот рејтинг. „Медуза“ веќе објави дека неколку недели по почетокот на инвазијата на Украина, политичкиот блок на Кремљ почна да развива стратегии за тоа како тоа може да се постигне, но не можеше да излезе со ништо.

Веројатно речиси никој не е задоволен од Путин. Бизнисот и многу членови на владата се незадоволни што претседателот ја започна војната без да размислува за размерите на санкциите – не може нормално да се живее со такви санкции. „Јастребите“ не се задоволни од темпото на „специјалната операција“. Тие мислат дека можат да дејствуваат поодлучно.

Вака извор на „Медуза“ близок до Кремљ го опишува расположението меѓу руските елити. Овие зборови ги потврдија уште две лица блиски до претседателската администрација, како и двајца соговорници блиски до власта.

Извори блиски до претседателската администрација прецизираат дека позицијата на „јастребите“ (првенствено на безбедносните сили) е едноставна: „Според нивното разбирање, откако тие се вклучија, невозможно е да се откажат. Треба да дејствуваме посилно“. Под ова „пожустро“ се подразбира широка мобилизација на резервистите и војна „до победа“ – идеално до заземањето на Киев.

Сепак, според соговорниците на „Медуза“, Кремљ не е подготвен за мобилизација. Уште во април, извори на „Медуза“ блиски до претседателската администрација, повикувајќи се на резултатите од затворените социолошки истражувања, рекоа дека дури и Русите кои ја поддржуваат „специјалната операција“ не се подготвени сами да се борат или да ги испратат своите роднини на фронтот.

Во исто време, изворите забележуваат дека „партијата на мирот“ – претставена од најголемите бизнисмени и повеќето „цивилни“ функционери – исто така е незадоволна од постапките на Путин, бидејќи таа не гледа вистински чекори од негова страна за постигнување мир со Украина. Но, забележува бројни тешкотии во економијата.

„Проблемите [во Русија поради војната] се веќе видливи, а кон средината на летото тие едноставно ќе дојдат од различни страни: транспорт, медицина, дури и земјоделство. Никој едноставно не помислил на таков обем“, објаснува соговорникот на „Медуза“ близок до владата.

Тој додава дека пред почетокот на војната никој во Кремљ не ја разгледувал опцијата европските земји целосно да одбијат да увезуваат руски гас и нафта. За такво ембарго сè уште се разговара, но, според соговорниците на „Медуза“, претседателот и „милитантниот“ дел од неговото опкружување сè уште не веруваат дека овие закани од Запад ќе бидат спроведени.

Путин едноставно не сака да размислува за економските тешкотии кои се очигледни за повеќето функционери, а уште повеќе не сака да ги поврзува со војната, нагласуваат два извори на „Медуза“ блиски до претседателската администрација.

Претседателот јавно го искажа овој став. На пример, кога гувернерот на Калининградската област, Антон Алиханов, на средба со претседателот, вака го објасни падот на градежната индустрија: „По почетокот на специјалната воена операција, логистичките врски беа привремено нарушени. Сè уште купиваме многу во странство и бевме фокусирани на транзит низ територијата на соседните држави. Ни требаше време да ја прилагодиме понудата на новата реалност. Сега е завршено“.

Како одговор, Путин неколку пати изјави дека тешкотиите не треба да се поврзуваат со војната: „Оваа наша специјална воена операција не треба да се споменува во овој случај. Имавте рецесија уште во 2020-2021 година, а имаше забележителен пад во градежништвото. Затоа, специјалната воена операција во Донбас нема апсолутно никаква врска со тоа“.

Соговорниците на „Медуза“ блиски до претседателската администрација и владата забележуваат дека во таква позадина, во властите сѐ почесто се дискутира за темата „иднината по Путин“. „Не станува збор за фактот дека тие сакаат да го соборат Путин дека токму сега и се подготвува заговор. Но, постои разбирање, или желба, дека во догледна иднина тој нема да управува со државата “, објаснува еден од изворите. „Претседателот ја измеша работата, но потоа сè може да се поправи – некако да се договориме [со Западот и Украина]“, додава друг соговорник.

Според него, во Кремљ зад сцената се разговара дури и за личностите за наследник на претседателот. Меѓу нив се градоначалникот на Москва Сергеј Собјанин, заменик-претседателот на Советот за безбедност Дмитриј Медведев и првиот заменик-шеф на претседателската администрација Сергеј Кириенко.

Изворите на „Медуза“ објаснуваат дека Кириенко неодамна бил во редовен контакт со Путин за Донбас (функционерот неодамна стана куратор на Кремљ за регионот) и економијата. Во исто време, информациите од изворите на „Медуза“ за плановите на Кириенко се различни: некои веруваат дека тој сака барем да стане премиер; други се сигурни дека тој со својата активност се обидува да ја докаже својата ефикасност на позицијата во претседателската администрација.

Но, и двата извори нагласуваат дека сега Кириенко, како, на пример, шефот на Руската гарда, Виктор Золотов, е дел од „внатрешниот круг“ на Путин. „Сега ги вклучува оние кои учествуваат во операцијата – тие ги водат трупите, се справуваат со Донбас. Претседателот е во војна. Овие луѓе можат да ја надминат ‘црвената линија’, односно да го разбудат претседателот со телефонски повик“, нагласува еден од соговорниците.

Во исто време, соговорниците на „Медуза“ нагласуваат дека дури и кога се разговара за Кириенко и другите хипотетички наследници, сите од власта разбираат дека Путин може да ја напушти претседателската функција само ако неговото здравје сериозно се влоши. Како резултат на тоа, незадоволството на високите функционери не се манифестира во ништо – освен во разговори меѓу себе. Според соговорник близок до сојузната влада, „луѓето плукаат, но сепак работат, ја ставаат земјата на воена основа“.

На пример, Кремљ не се откажа од идејата за одржување референдуми за приклучување кон Русија на самопрогласените ДПР и ЛПР, како и на Херсонската област окупирана од руските трупи. Кога точно ќе може тоа да помине зависи од ситуацијата на фронтот. Засега најреален датум е 11 септември, единствениот ден за гласање. Според соговорниците на „Медуза“, во истата временска рамка би можело да се одржи референдум за анексијата на Јужна Осетија. Властите на самопрогласената република го закажаа својот референдум на истата тема за 17 јули, но двајца соговорници на Медуза блиски до претседателската администрација уверуваат дека датумот на плебисцитот може да се промени (тоа однапред го постави Анатолиј Бибилов, кој загуби претседателските избори).

Истите извори не исклучуваат дека заедно со референдумите во самопрогласените републики во Донбас, може да се одржи и плебисцит во Белорусија за „спојување“ со Русија. „Но, ова е ако е можно да се протурка покрај Лукашенко, кој на секој можен начин избегнува такво сценарио“, нагласува еден од соговорниците.