Солидарност со Германците

ЈАНИС ВАРУФАКИС

Една неодамнешна студија потврди дека половина од германското население поседува само 1,5 проценти од богатството на земјата, додека првите 0,1 отсто поседуваат 20 проценти. И нееднаквоста се влошува

За време на најтешките судири меѓу грчката и германската влада во услови на криза со еврото, германски службеник се обиде да ме одврати да инсистирам на олеснување на долговите за Грција со аргумент дека Германија може да биде богата, но мнозинството од нејзините луѓе се сиромашни. Со ова последно тврдење, тој беше во право.

Една неодамнешна студија потврди дека половина од германското население поседува само 1,5 проценти од богатството на земјата, додека првите 0,1 отсто поседуваат 20 проценти. И нееднаквоста се влошува. Во текот на последните две децении, опадна реалниот расположлив приход на најсиромашните 50 отсто, додека оној од првите 1 отсто рапидно расте, заедно со цените на куќите и акциите.

Со оваа слика на голема и растечка нееднаквост мора да се разбере расположението на германската јавност, особено народниот отпор кон идејата за фискална унија на еврозоната.

Германските работници, кои сè повеќе се борат да ги исполнат своите цели, разбирливо одбиваат да ја поддржат идејата за огромни суми пари што постојано се канализираат кон граѓаните на други земји. Фактот дека Германија во целина станува сѐ побогата не е важен за нив. Од искуство тие знаат дека парите испратени во Италија или Грција веројатно ќе потекнуваат од нив, а не првите 0,1 проценти – да не спомнувам дека најверојатно ќе завршат во џебовите на коруптивните грчки олигарси, или на приватни германски компании кои купиле грчки имоти за ништо.

Како резултат, неодамна договорениот фонд на ЕУ за обнова во време на пандемијата од 750 милијарди, наречен „Следна генерација ЕУ“, се заканува да ги продлабочи поделбите низ цела Европа, наместо да биде обединувачки мелем на соништата на многу коментатори. Да се ​​остави настрана макроекономската незначајност на шемата, важно е да се фрли свеж поглед од гледна точка на една типична германска работничка која останува на дното од 50-те отсто од распределбата на богатството во земјата.

За нејзината влада, кажано ѝ е на типична германска работничка, ќе има 100 милијарди евра нов долг што ЕУ ќе го искористи за да им помогне на странците да се опорават од економскиот исход на пандемијата. „Италијанците ќе добијат 80 милијарди евра од Европскиот фонд за обнова“, слуша таа. „Шпанците ќе соберат 78 милијарди евра, па дури и Грците ќе стават в џеб 23 милијарди евра“.

И што ќе добие таа? Помалку од ништо. Бидејќи нејзината влада веќе е во режим на фискална консолидација, обидувајќи се да го врати својот буџет на мал суфицит до 2021 година, таа може да очекува само стагнатни плати и поголема штедење за нејзините локални болници, училишта, патишта и друга инфраструктура.

Додека таа може да чувствува сочувство кон Италијанците и Шпанците, кои загубија толку многу луѓе од Ковид-19, таа никогаш нема да прифати да ја повтори оваа вежба во мјутилизација на долгот во име на јужните или источноевропејците. Солидарноста на германските работници, кон кои никој не покажува солидарност, има свои граници – како што треба.

И, сепак, планот „Следна генерација на ЕУ“ беше поздравен како прв потег на Европа кон фискална унија. Поттикнувачите не успеаја да го искористат пулсот на германското мнозинство, грешка што ниту германската канцеларка Ангела Меркел ниту нејзиниот наследник веројатно нема да ја направат. Ако ништо друго, начинот на кој беше вметнато взаемното приближување кон финансирањето на следната генерација ЕУ, најверојатно, ќе испостави дека е смртен удар за соодветна фискална унија.

Не е тешко да се разбере зошто. Меѓусебната соработка е несомнено, неопходен (иако не доволен) услов за претворање на еврозоната во зона на заеднички просперитет, во интерес на германските работници. Но, треба да се изврши правилно и да се комуницира убедливо.

Кога германскиот капитализам влегува во криза, од која било причина, буџетскиот дефицит на федералната влада се крева автоматски, бидејќи бенефициите се движат непропорционално кон државите погодени од најголем пораст на невработеноста и најстрмниот пад на државните приходи. Убавината на оваа соодветна фискална унија е што ниту еден германски политичар не смее да одлучи која германска држава добива кој трансфер.

Замислете го хоророт ако германскиот Бундестаг, или форум на покраински премиери, треба да преговараат колку пари секоја од побогатите држави, како Баварија, Северна Рајна-Вестфалија и Баден-Виртемберг би префрлиле во секоја од посиромашните држави, како Тирингија, Саксонија-Анхалт и Мекленбург-Западна Померанија. И замислете ако, пред да бидат исплатени парите, премиерот на Баварија може да ги блокира парите за Тирингија до три месеци, со цел да ги преиспита јавните сметки на Тирингија. Германското единство ќе биде расипано, а земјата ќе биде парализирана.

Јас само ја опишав фаталната поделеност што се испече во „Следната генерација на ЕУ“. Како што напишав на друго место, речиси целата работа како да е дизајнирана од лукав евроскептик.

Во текот на следните години, откако ќе се активира „Следната генерација ЕУ“, елитите на Германија ќе ги прегледаат сметките на Италија, Шпанија и Грција. Ова ќе помогне да се одврати гневот на германските работници од штедење. Ова не е рецепт за обединување на Европа. Тоа е план за поделба на луѓето чии интереси се всушност усогласени.

Оние од нас кои навистина сакаат да ја обединат Европа, имаат должност да започнат со покажување солидарност со половина од Германија која поседува 1,5 проценти од своето богатство. Пред да ги спомнеме и еврообврзниците, прво мора да водиме кампања за повисоки германски плати, забрана за откуп на акции и остро ограничени корпоративни бонуси.

Следно, ние мора да им покажеме на нашите германски пријатели дека сегашните политики на ЕУ ја поттикнуваат нееднаквоста во богатството на Германија, додавајќи им на оние 0,1 проценти и тешкотиите на мнозинството. Конечно, мора да им објасниме што значи оригинална фискална унија: Пренесување богатство, не од Германија во Грција или од Холандија во Италија, туку од Хамбург, Ломбардија и Северна Атина во Тирингија, Калабрија и Тракија.  (Проект синдикејт)

(Јанис Варуфакис, поранешен министер за финансии на Грција, е лидер на партијата МеРА25 и професор по економија на Универзитетот во Атина)