Сите го прифатија предлогот на Бајден за примирје во Газа, освен Нетанјаху

Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху во саботата изјави дека нема да има „траен прекин на огнот“ во Газа додека не бидат уништени воените и управувачките капацитети на Хамас.

Неговите коментари, во ретка изјава објавена во сабота и само на англиски, дојдоа откако американскиот претседател Џо Бајден во петокот објави дека Израел предложил трифазен договор за прекин на огнот во Газа во замена Хамас да ги ослободи заложниците, изјавите на терористичката група дека го прифаќа планот и ја повика израелската влада да застане зад неа.

„Израелските услови за завршување на војната не се променети: уништување на воените и управувачките капацитети на Хамас, ослободување на сите заложници и обезбедување Газа повеќе да не претставува закана за Израел“, рече Нетанјаху.

 „Израел ќе продолжи да инсистира да се исполнат овие услови пред да се воспостави траен прекин на огнот. Идејата дека Израел ќе се согласи на траен прекин на огнот пред да се исполнат овие услови е неприфатлива“, додаде тој.

Коментарите на Нетанјаху, втора изјава објавена од неговата канцеларија неколку часа по говорот на Бајден, се чини дека имаат за цел да го дефинираат типот на примирје на кој Израел првично ќе се согласи, а не дефинитивно да го исклучи.

Во своето обраќање во Белата куќа во петокот, Бајден зборуваше за постигнување целосен прекин на огнот пред првата фаза од договорот, а потоа за преговори за „траен крај на непријателствата“ во втората фаза. Хамас бара прекин на војната пред да ги продолжи разговорите.

Бајден опиша предлогот дека потекнува од Израел и ги изложи деталите за трифазен договор, со посебен акцент на првата фаза, шестнеделно примирје што може да биде продолжено доколку разговорите траат подолго. Договорот, откри Бајден, бил доставен до Хамас во четвртокот преку Катар, посредник во преговорите за ставање крај на речиси осуммесечната војна, кои пропаднаа од април.

Американски официјален претставник подоцна рече дека израелскиот предлог е детален документ од три до четири страници. Очигледно, тој беше одобрен од воениот кабинет – компромитирајќи ги Нетанјаху, министерот за одбрана Јоав Галант и министерот Бени Ганц – но се претпоставува дека сè уште не е претставен на поширокиот безбедносен кабинет, чиј членови се радикалните министри Итамар Бен Гвир и Безалел Смотрич. Од нивната поддршка зависи опстанокот на мнозинската коалиција на нетанјаху, која е најдесничарска во историјата на Израел.

Веднаш по говорот на Бајден, Нетанјаху – кого американскиот претседател избегна да го именува – објави првична изјава во која се вели дека „израелската влада е обединета во желбата да ги врати нашите заложници што е можно поскоро и работи на постигнување на оваа цел“.

„Затоа, премиерот го овласти преговарачкиот тим да претстави преглед за постигнување на оваа цел, инсистирајќи дека војната нема да заврши додека не се постигнат сите нејзини цели, вклучително и враќање на сите наши заложници и елиминација на војската и елиминацијата на управувачките капацитети на Хамас“, се вели во соопштението.

Изјавата на премиерот, во која беше испуштено какво било директно повикување на говорот на Бајден, не потврди дали договорот наведен од американскиот претседател е ист како оној што го предложи Израел.

Опозицискиот лидер Јаир Лапид во саботата го повика Нетанјаху да го послуша повикот на Бајден за примирје во Газа и понуди да ја поддржи владата со тоа што ќе се погрижи за нејзиното мнозинство во Кнесет доколку се засилат екстремно десничарските коалициски партнери.

„Владата на Израел не може да го игнорира последователниот говор на претседателот Бајден. Има договор на маса и треба да се склучи“, рече Лапид во пост на Икс.

„Го потсетувам Нетанјаху дека има заштитна мрежа од нас за договор за ослободување на заложниците доколку Бен Гвир и Смотрич ја напуштат владата“.

Немаше итна реакција на предлогот на Бајден од страна на тврдокорните Бен Гвир и Смотрич, бидејќи сега е неработната еврејската сабота.

Семејствата на заложниците се за планот на Бајден

Семејствата на заложниците кои ги држи Хамас, исто така, повикаа сите страни веднаш да го прифатат предлогот на Бајден да се стави крај на речиси 8-месечната војна и да се вратат нивните роднини дома.

„Сакаме да видиме луѓе кои се враќаат од Газа живи и наскоро“, изјави Гили Роман за Асошиетед прес. Неговата сестра, Јарден Роман-Гат, беше земена како заложник и ослободена за време на еднонеделниот прекин на огнот во ноември, но снаата на Јарден, Кармел, сè уште е во заложништво.

„Ова можеби е последна шанса да се спасат животи. Затоа, сегашната состојба мора да се промени и очекуваме сите да се придржуваат до повикот на Бајден за прифаќање на договорот на маса, веднаш. Нема друг пат кон подобра ситуација за сите. Нашето раководство не смее да нѐ разочара. Но, главно, сите очи треба да бидат вперени во Хамас“, рече тој.

Многу заложнички семејства го обвинуваат недостатокот на волја на владата да обезбеди договор за заложниците.

„Знаеме дека владата на Израел направи многу за да го одложи постигнувањето договор и тоа ги чинеше животите на многу луѓе кои преживеаја во заробеништво со недели и недели и месеци и месеци. Нашите срца се скршени од бројот на луѓе што ќе ги примиме, а кои веќе не се живи“, изјави Шерон Лифшиц за АП.

Нејзината мајка Јочевед беше ослободена од Хамас во октомври, а нејзиниот татко Одед сѐ уште е во заробеништво.

Хамас претходно во саботата рече дека има позитивно мислење за предлогот.

„Хамас ја потврдува својата подготвеност да реагира позитивно и на конструктивен начин со секој предлог што се заснова на траен прекин на огнот и целосно повлекување [на израелските сили] од Појасот Газа, обнова [на Газа] и враќање на раселените до нивните места, заедно со исполнувањето на вистински договор за размена на затвореници, доколку окупацијата јасно ја објави посветеноста на таков договор“, се вели во соопштението на групата.

Меѓународна поддршка

Американскиот државен секретар Антони Блинкен продолжи да се залага за договорот во последователни телефонски разговори со турскиот министер за надворешни работи Хакан Фидан, министерот за надворешни работи на Саудиска Арабија принцот Фајсал бин Фархан ал Сауд и јорданскиот министер за надворешни работи Ајман Сафади.

Според извештаите на американскиот Стејт департмент, Блинкен „подвлече дека предлогот е во интерес и на Израелците и на Палестинците“ во разговорите со министрите за надворешни работи, чии влади допрва треба официјално да одговорат на говорот на Бајден.

Сепак, други меѓународни лидери реагираа позитивно на планот.

„Војната во Газа мора да заврши“, напиша францускиот претседател Емануел Макрон и на хебрејски и на арапски на социјалните мрежи. Тој, исто така, го поддржа планот објавен од Бајден, кој го опиша како „ослободување на заложниците, одржлив прекин на огнот за работа за мир и промовирање на решение со две држави“.

Германската министерка за надворешни работи Аналена Бербок го поздрави предлогот, велејќи дека понудата „дава поглед на надеж и можен пат за излез од ќор-сокакот на војната“.

Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, исто така, изрази поддршка за предлогот.

„Со цело срце се согласувам со Бајден дека последниот предлог е значајна можност да се придвижиме кон крај на војната и цивилното страдање во Газа. Овој пристап од три чекори е избалансиран и реален. Сега треба поддршка од сите страни“, рече Лајен на социјалните мрежи.

Британскиот министер за надворешни работи Дејвид Камерон исто така го повика Хамас да го прифати предлогот.

„Со нов договор за заложници на маса, Хамас мора да го прифати овој договор за да можеме да видиме запирање на борбите, заложниците ослободени и вратени кај нивните семејства и поплава од хуманитарна помош во Газа“, напиша тој на Икс.

Тој додаде дека продолжениот прекин на огнот може да се „претвори во постојан мир“ доколку сите страни се „подготвени да ги преземат вистинските чекори“.

„Да го искористиме овој момент и да го доведеме овој конфликт до крај“.

Понудата од Индонезија

Во важен развој на настаните, избраниот претседател на Индонезија, Прабово Субијанто, во саботата рече дека неговата земја е подготвена да испрати мировни трупи за да спроведат прекин на огнот во Газа доколку е потребно.

Говорејќи на дијалогот „Шангри-Ла“, премиерната безбедносна конференција на Азија, Прабово, кој победи на претседателските избори во Индонезија во март, рече дека предлогот претставен од Бајден е чекор во вистинската насока.

„Кога е потребно и кога ќе биде побарано од Обединетите нации, ние сме подготвени да придонесеме со значителни мировни сили за одржување и следење на овој потенцијален прекин на огнот, како и обезбедување заштита и безбедност на сите страни“, рече Прабово.

Другите арапски и муслимански нации кои одржуваат врски и контакти со Израел досега главно се откажаа од обврзувањето да испраќаат војници во повоената Газа.

Поранешниот генерал на специјалните сили и актуелен индонезиски министер за одбрана во октомври ќе го преземе претседателството на најнаселената муслиманска земја во светот, која нема официјални дипломатски односи со Израел.

Во април беше објавено дека Индонезија ќе го признае Израел во замена за пристапување во ОЕЦД, за што е потребно едногласно одобрение од земјите-членки, вклучително и Израел. Еден ден претходно, Индонезија учествуваше во пуштање со падобрани на хуманитарна помош од 10 земји во Појасот Газа, за што беше потребно претходно одобрение од Ерусалим за авионите на Џакарта да влезат во израелскиот воздушен простор.

Прабово, исто така, рече дека актуелниот индонезиски претседател Џоко Видодо му наложил да објави дека Индонезија исто така е подготвена „да евакуира, прими и лекува со медицинска нега до 1.000 пациенти“ од Газа.

Индонезиската болница во Газа, која беше водена од индонезиска невладина организација, беше затворена во ноември поради борбите.

Прабово рече дека е потребна сеопфатна истрага за хуманитарната катастрофа во областа Рафа во Газа, како и „праведно решение“ за регионот.

„И тоа значи правото не само на Израел да постои, туку и правото на палестинскиот народ да има своја татковина, своја држава, да живее во мир“. (Според агенциите)