Симон Трпчески за „Политика“: Не сум роб на професијата, живеам до даска

Пред настапот на затворањето на 56. Бемус во Белград, заедно со ансамблот „Витуози“, под диригентската палка на маестро Бојан Суѓиќ, маестро Симон Трпчески, даде интервју за „Политика“. Еве како е претставен, и што кажа Трпчески: 

„ Дека и надвор од моќните музички центри, големите уметници можат да растат во мали заедници, најдобро покажува со својот пример Симон Трпчески, македонскиот пијанист, ценет во светски размери. Настапува со најголемите странски оркестри, како Њујоршката филхармонија, Кралската филхармонија од Лондон, симфонискиот оркестар на Сан Франциско… Затоа е многу импресивно што Симон Трпчески свечено ќе го затвори 56. Бемус, заедно со Ансамбл „Виртуози“, под диригентство на маестро Бојан Суѓиќ утре (26 октомври, 2024, н.з.) . Публиката ќе може да го слуша Концертот за пијано и оркестар бр. 5 во е-дур, оп. 73 од Лудвиг ван Бетовен и Концерт за пијано и оркестар бр. 2 во Б-дур, оп. 83 на Јоханес Брамс. Во воведниот дел оркестарот ќе ја изведе Академската увертира на Брамс во Ц-мол.

Трпчески студирал на Универзитетот во Скопје во класата на Борис Романов, руски педагог, а пред две децении стапил на меѓународната музичка сцена по освојувањето на титулата „Би-Би-Си уметник на новата генерација“. Неговото деби во Вигмор Хол, престижно место во Лондон, го означи почетокот на неговата светска кариера. Трпчески денес редовно соработува со познати диригенти, невозможно е да се наведат сите, а меѓу нив се издвојуваат имиња како Сер Лорин Мазел, Владимир Ашкенази, Густав Дудамел, Шарл Дитоа, Василиј Петренко итн. Во соработка со Кралската филхармонија од Ливерпул ги сними сите три концерти за пијано на Сергеј Рахмањинов. Неговото последно ЦД е посветено на концертите за пијано на Јоханес Брамс.

За тоа колку придонесе за изборот на програмата ќе слушнеме и колку му значат Бемус и Белград, Симон Трпчески во интервју за „Политика“ вели:

– За прв пат гостувам на Бемус, најважниот фестивал, не само во Србија, туку и во регионот, на покана на маестро Бојан Суѓиќ. Бемус има традиција и историја и е домаќин на плејада врвни музичари низ своето постоење. Свирам многу на Запад, но во последно време почесто во регионот, што многу ми значи. Се претставувам со необична програма, со два концерта за пијано и оркестар, од Бетовен и Брамс. Ова не се случува често и ова е еден вид маратон и за пијанистот и за оркестарот. Станува збор за дела каде композиторите имаат симфониски пристап кон музиката, а Брамс бил инспириран од Бетовен. За прв пат свирам со оркестарот „Виртуози“ и со нетрпение очекувам заедно да создаваме музика на сцената. Белград е голем центар и уште го паметам од таа поранешна земја, вашата публика има добар вкус и развиени стандарди и затоа ќе им направиме прекрасна вечер.

Музичкото образование го стекнавте во Македонија, надвор од големите музички центри. Во која смисла тоа беше добра подготовка за подоцнежна кариера?

Горд сум на образованието во мојата родна Македонија. Во времето на распадот на Југославија, професорот Романов дојде од Москва во Скопје и научив многу од она што се нарекува врвна пијанистичка, стара руска школа. Мојот педагог Романов студирал пијано кај Константин Игуманов, како и кај проф. Јаков Милштејн, близок пријател на Рихтер. Тоа беше извонредно богатство што го добив, бев надарен со тој софистициран вкус и таа основа што ја стекнав е непроценлива и најважна работа за образованието и развојот на еден уметник. А создавањето кариера е голем предизвик. Потекнувам од скромно семејство и живеам во Македонија, а се развив во транзициски период, што покажа колку креативни, силни и колку веруваме во себе. Сето тоа беше подготовка за она што ме чекаше подоцна на Запад и во понатамошниот развој на мојата кариера, каде што постигнав успех.

Пред повеќе од две децении за прв пат настапивте во салата Вигмор во Лондон. Што се смени со тој факт, оттогаш, во вашиот професионален живот?

Тоа деби беше голем и значаен момент во мојот живот и уметност. По натпреварот во Лондон во 2001 година, почнав да работам со нивното раководство. Англија има традиција, таа е моќна сила во таа музичка смисла и таму поминале сите важни уметници. Тоа беше отскочна штица за мене. Тоа деби се промени многу и почнав да играм низ целиот свет, а на тој начин учиш уште повеќе за репертоарот, односите со луѓето, запознаваш и почнуваш да разбираш различни култури, а тоа е важно за развојот на личноста воопшто, а особено за уметнички аспект. Многупати сум се враќал во Вигмор Хол, таа е магична сала, омилена во Лондон, има топлина, интимност, историја и традиција.

Долг е списокот на светски оркестри и диригенти со кои сте настапувале. Сепак, дали би издвоиле некоја?

Никогаш не ги забораваме првите искуства, настапите со Македонската филхармонија, бидејќи првпат играв со нив и тоа ми е и искуство и спомен. Ќе ги спомнам и Лондонската филхармонија, додека во Америка симфонискиот оркестар на Сиетл и филхармонијата на Њујорк и Сан Франциско. Тука е и Сиднејската филхармонија на голема турнеја низ Австралија, ансамбли во Шведска и Норвешка. А кога е Србија во прашање, фантастично искуство со Концертот бр. 3 Рахманинов и оркестарот „Бинички“, под раководство на диригентот Ангел Шурев, ми останува засекогаш во сеќавање. Има повеќе од 120 оркестри со кои сум свирел, но еве некои кои заслужуваат посебно место.

Ако вашиот распоред и динамика на гостувања изгледаат како денес, колку ви се промениле животните навики и како постигнувате сè?

Мајка ми секогаш се прашува како јас се справувам со сето тоа, а исто така и моите пријатели. Одговарам дека правам баланс во животот и поминувам време со семејството, децата, пријателите. Има напорни периоди, не само по бројот на концерти, туку и по разновидноста на репертоарот. Тоа ви го кажува концертот во Белград. Белград е дел од поголема турнеја во Источна Европа. Започна во Букурешт, на натпреварот Енеску, во Темишвар… Сезоната ја отворив во Шведска, да ги спомнам Милвоки, Дизелдорф… Продолжувам во Монтреал, а и во Солун, Скопје, Нови Сад, Загреб, па Колорадо, Мајами, Тенерифе до крајот на годината и промоција на албумот на концертите на Брамс, издаден во Германија. По Нова година, интересно е што делата на Алберто Еваристо Хинастера, аргентински композитор, ќе ги свирам во Виена и Букурешт, а ќе имам и турнеја во Јужна Америка. Важно е да ја одржувам публиката среќна, а моите навики не се променети, иако имам три деца. Добро сме организирани, иако многумина не можат да го разберат тоа. Тоа е интензивен живот и делам време со моите деца, а тие се среќни и успешни. Горд сум на тоа, бидејќи мојот живот не е обичен. Тој што сака да постигне најмногу работи, наоѓа време за се, со добар распоред. Не станав роб на професијата. Животот го живеам до даска, знам да затворам кафеани и концертни сали, но тука се работи за емоциите што ги давам на сцената, а таму не може и не треба да лажете. Моето семејство е одговорно за мојот успех.“ (Политика)