Што е „ДипСик“, новата кинеска вештачка интелигенција која предизвика потоп на берзите 

Кинескиот стартап „ДипСик“ (DeepSeek) предизвика значителен пресврт на глобалниот технолошки пазар со лансирањето на својот напреден асистент за вештачка интелигенција, кој неодамна стана најсимнуваната бесплатна апликација на „Еп стор“ (App Store“ на „Епл“ во САД, надминувајќи ја „Чет џи-пи-ти“ (ChatGPT) на Опен АИ.

Кој стои зад кинеската вештачка интелигенција?

„ДипСик“ е основана во 2023 година како истражувачка група на кинескиот квантитативен хеџ фонд „Хај-Флаер“ (High-Flyer), основан од претприемачот Лианг Венфенг. Компанијата се наоѓа во Хангжу, во провинцијата Жеџијанг во источна Кина. Лианг Венфенг, роден во 1985 година, дипломирал на Универзитетот во Жеџијанг со диплома по електротехника во 2006 година, а во 2010 година магистрирал информатичко-комуникациско инженерство, фокусирајќи се на машинскиот вид.

По дипломирањето, тој експериментирал со примена на вештачка интелигенција во различни области, вклучувајќи ги и финансиите. Во 2015 година, тој го коосноваше „Хај- Флаер“, квантитативен хеџ фонд кој користи алгоритми за вештачка интелигенција за тргување. До 2019 година, „Хај Флаер“ управуваше со средства во вредност од над 10 милијарди јени (околу 1,5 милијарди американски долари). Сепак, Лианг имаше поголеми амбиции – сакаше да создаде нешто што ќе го промени светот.

Лианг Венфенг и „ДипСик“ ја застапуваат филозофијата на „Вештачка интелигенција (ВИ) за сите“, нагласувајќи дека технологијата треба да биде достапна за сите, а не само за големите корпорации.

„ДипСик – Р1“
Најновиот модел на „ДипСик“, DeepSeek-R1, претставен во јануари оваа година, е со отворен код и покажува перформанси споредливи со водечките западни модели, и покрај ограничените ресурси.

Моделот користи напредни техники како „chain-of-thought“ и ја демонстрира способноста да се само-подобрува без човечко надзор. Овој модел стана симбол на технолошките иновации на Кина и предизвика поширока дебата за глобалната доминација во секторот за вештачка интелигенција.

„ДипСик“ успеа да развие напреден јазичен модел користејќи многу помалку ресурси во споредба со конкуренцијата, користејќи чипови со намалени можности, како што е Nvidia H800 и во период од само два месеци. Компанијата соопшти дека потрошила само 5,6 милиони долари за развој на својот нов модел, во споредба со стотиците милиони, па дури и милијарди долари што американските компании ги трошат на своите технологии за вештачка интелигенција. За екстремно ниската цена на оваа технологија најпрво пишуваше Волстрит журнал.

Пад на берзата

Успехот на помошникот за вештачка интелигенција на „ДипСик“ предизвика значителен пресврт на глобалниот пазар. Индексот S&P 500 падна за 1,4 отсто, додека технолошкиот Насдак потона за 2,3 отсто. Индексот Дау остана непроменет.

Акциите на американските технолошки гиганти, вклучувајќи ги „Нвидиа“, „Мајкрософт“ и „Мета“, паднаа по веста за напредокот на „ДипСик“.

„Нвидиа“, клучен играч во дизајнот на чипови со вештачка интелигенција, забележа пад на нејзините акции за речиси 12 отсто поради загриженоста дека „ДипСик“ може да ја загрози побарувачката за скапите чипови на „Нвидиа“ и да ги оспори високите цени на технолошките акции кои досега главно се зголемија на очекувањата за технологијата на вештачка интелигенција.

Слични падови се забележани и во други технолошки компании, вклучувајќи ги „Мета“ и „Алфабет“ (матичната компанија на „Гугл“), што укажува на загриженоста на инвеститорите за одржливоста на американската доминација во секторот на вештачката интелигенција. Аналитичарот Кит Лернер од Truist рече дека технологијата сочинува околу 45% од индексот S&P 500 и дека секое нарушување во овој сектор силно влијае на целокупниот пазар.

„Инвеститорите преиспитуваат сè поради ДипСик“

„Клучот е дека американската надмоќ е поттикната од технологијата и лидерството на американските компании во секторот за вештачка интелигенција“, рече Лернер. „Лансирањето на моделот ДипСик ги тера инвеститорите да се сомневаат во тоа лидерство и колку се трошат и дали таа инвестиција ќе донесе профит (или прекумерно трошење).

Голем број технолошки компании оваа недела почнуваат да известуваат за заработките, па нивните реакции на успехот на „ДипСик“ би можеле да доведат до турбулентни движења на пазарот во наредните денови и недели. Во меѓувреме, инвеститорите се повеќе се фокусираат на кинеските компании за вештачка интелигенција.

„Кинеските технолошки компании, вклучително и новите играчи како ДопСик, тргуваат со значителни попусти поради геополитичките грижи и послабата глобална побарувачка“, рече Чару Чанана, главен инвестициски стратег во Саксо банк. „Подемот на „ДипСик“ може да предизвика обновен интерес кај инвеститорите за потценети кинески компании за вештачка интелигенција, обезбедувајќи алтернативна приказна за раст.

Познат технолошки инвеститор и поддржувач на Трамп: „ДипСик“ е еден од најимпресивните технолошки откритија

„Мета“ минатата недела рече дека оваа година ќе потроши повеќе од 65 милијарди долари за развој на вештачка интелигенција. Сем Алтман, извршен директор на Опен АИ, минатата година рече дека индустријата за вештачка интелигенција ќе бара трилиони долари инвестиции за да го поддржи развојот на чипови потребни за енергетски интензивните центри за податоци што ги водат сложените модели на секторот.

Марк Андресен, познат технолошки инвеститор и поддржувач на претседателот Доналд Трамп го опиша „ДипСик“ како „еден од најимпресивните технолошки достигнувања што некогаш ги видел“.

Овој неверојатен успех на релативно непознат стартап со вештачка интелигенција станува уште пошокантен со оглед на тоа што Соединетите Држави со години се обидуваат да го ограничат снабдувањето со чипови со вештачка интелигенција со високи перформанси во Кина поради безбедносни грижи. Ова значи дека „ДипСик“ успеа да го развие својот евтин модел користејќи послаби чипови со вештачка интелигенција, заклучува Си-Ен-Ен.

Сепак, има многу прашања

Но, останува да се види какво ќе биде долгорочното влијание на кинеската вештачка интелигенција.

„Времето ќе покаже дали заканата на ДипСик е реална – трката е во тек да се види која технологија ќе успее и како големите западни играчи ќе се прилагодат и еволуираат“, рече Мајкл Блок, пазарен стратег во Third Seven Capital. „Пазарите станаа премногу задоволни со почетокот на ерата на Трамп 2.0 и можеби бараа изговор да се повлечат – и го најдоа тука“, пренесува Индекс.хр.

Индустријата исто така и верува на компанијата кога станува збор за толку ниски трошоци. Никој навистина не го оспорува ова, но паниката на пазарот зависи од кредибилитетот на една релативно непозната компанија.

Иако постигнувањето за заштеда на трошоците може да биде значајно, моделот R1 е конкурент на ChatGPT – голем јазичен модел фокусиран на потрошувачите. Сè уште не е докажано дека може да се справи со некои од исклучително амбициозните способности за вештачка интелигенција за индустрии кои бараат огромни инфраструктурни инвестиции засега.

„Благодарение на својот богат талент и база на капитал, САД остануваат најперспективната „домашна база“ од која очекуваме да се појави првата самоподобрувачка технологија за вештачка интелигенција“, рече Џузепе Сет, претседател на фирмата за истражување на пазарот за вештачка интелигенција „Рефлексивити“.

Што ќе се случи со пазарот?

Успехот на „ДипСик“ го привлече вниманието не само на технолошките аналитичари, туку и на регулаторните тела ширум светот, кои внимателно го следат влијанието на кинеските компании на глобалниот технолошки пазар. Некои аналитичари веруваат дека понатамошните успеси на „ДипСик“ би можеле да влијаат на динамиката на пазарот на вештачка интелигенција и да поттикнат воведување нови регулативи.

Со оглед на тековните случувања, останува да се види како „ДипСик“ ќе продолжи да влијае на глобалниот технолошки пазар и дали нивниот иновативен пристап дополнително ќе ја трансформира индустријата за вештачка интелигенција. Компанијата за краток временски период покажа потенцијал да предизвика големи промени во секторот.