Што е аџилакот во Мека и што значи тој за муслиманите

МЕКА, Саудиска Арабија – Над 1,8 милиони муслимани учествуваат на овонеделниот аџилак во светиот град Мека во Саудиска Арабија, бидејќи еден од најголемите верски собири во светот се враќа на капацитетот по годините на ограничувања од корона вирусот.

Хаџот е еден од петте столбови на исламот и од сите муслимани се бара да го преземат барем еднаш во животот доколку се физички и финансиски способни да го направат тоа. За аџиите, тоа е длабоко духовно искуство што ги брише гревовите, ги приближува до Бога и го истакнува муслиманското единство.

Аџиите оваа недела се храбреа на температури над 45 степени Целзиусови за да ги извршат своите ритуали на отворено.

За саудиското кралско семејство, кое ја освои Мека во 1920-тите, организирањето на аџилакот е главен извор на гордост и легитимност. Властите инвестираа милијарди долари во модерна инфраструктура, но Хаџот повремено беше нарушен со трагедии, како во 2015 година, кога над 2.400 аџии загинаа во стампедо.

Саудиските власти очекуваа околу 2 милиони аџии, но официјалните бројки објавени во вторникот покажуваат присуство на околу 1,8 милиони, значително помалку од речиси 2,5 милиони кои дојдоа во 2019 година. Цената на аџилакот, во комбинација со широко распространетите економски проблеми, можеби е фактор за тоа.

Еве еден поглед на аџилакот и неговото значење.

КОЈА Е ИСТОРИЈАТА НА АЏИЛАКОТ ВО ИСЛАМОТ?

Аџилакот ги привлекува муслиманите од целиот свет во Мека, во Саудиска Арабија, каде што чекорат по стапките на пророкот Мухамед и го враќаат патувањето на Ибрахим и Исмаил, или Аврам и Ишмаел, како што се познати во христијанската и еврејската традиција.

Како што е наведено во Куранот, Ибрахим е повикан да го жртвува својот син Исмаил како тест на верата, но Бог му ја задржува раката во последен момент. Ибрахим и Исмаил, подоцна се вели, заедно ја изградиле Ќаба. Во христијанската и еврејската традиција, Аврам речиси го жртвувал својот друг син, Исак, на планината Морија, која е поврзана со главното свето место во Ерусалим.

Ќаба била центар за политеистичко обожување меѓу паганските Арапи до доаѓањето на исламот во VII век, кога пророкот Мухамед го осветил местото и го инаугурирал Хаџот.

Муслиманите не ја обожаваат Ќаба, структура во облик на коцка покриена со црна ткаенина извезена со злато, туку ја гледаат како нивно најсвето место и моќен симбол на единството и монотеизмот. Без разлика каде се наоѓаат во светот, муслиманите се свртени кон Ќаба за време на нивните дневни молитви.

Хаџот се одржува секоја година од времето на пророкот, дури и во војни, чуми и други превирања.

Во средниот век, муслиманските владетели организирале масивни каравани со вооружена придружба кои заминувале од Каиро, Дамаск и други градови. Тоа беше напорно патување низ пустини каде бедуинските племиња вршеа напади и бараа данок. Озлогласен бедуински напад во 1757 година збриша цел хаџ караван, убивајќи илјадници аџии.

Во 2020 година, во услови на заклучување на корона вирусот ширум светот, Саудиска Арабија го ограничи аџилакот на неколку илјади граѓани и локални жители. Ова е прва година што се одржува без ограничувања за ковид.

КАКО МУСЛИМАНИТЕ СЕ ПОДГОТВУВААТ ЗА АЏИЛАК?

Некои аџии го поминуваат целиот свој живот штедејќи за патувањето или чекаат со години пред да добијат дозвола, која саудиските власти ја дистрибуираат до земјите врз основа на систем на квоти. Туристичките агенти нудат пакети за сите нивоа на приходи, а добротворните организации им помагаат на сиромашните аџии.

Аџиите започнуваат со влегување во состојба на духовна чистота позната како „ихрам“. Жените се откажуваат од шминка и парфем и ја покриваат косата, додека мажите се менуваат во беспрекорни фротирни. Облеката не може да содржи шевови, правило наменето да промовира единство меѓу богатите и сиромашните.

На аџиите им е забрането да ја потстрижуваат косата, да ги сечат ноктите или да имаат сексуални односи додека се во состојба на ихрам. Тие не треба да се расправаат или да се караат, но топлината, гужвите и тешкотијата на патувањето неизбежно го тестираат трпението на луѓето.

Многу муслимани ја посетуваат Медина, каде што е погребан пророкот Мухамед и каде што ја изградил првата џамија, пред да се упатат кон Мека.

ШТО СЕ СЛУЧУВА ЗА ВРЕМЕ НА АЏИЛАКОТ?

Хаџот започнува со муслиманите кои седум пати кружат околу Ќаба во Мека спротивно од стрелките на часовникот додека читаат молитви. Потоа одат меѓу два рида во реприказ на потрагата на Агара по вода за нејзиниот син Исмаил, приказна која се јавува во различни форми во муслиманските, христијанските и еврејските традиции.

Сето ова се случува во Големата џамија во Мека – најголемата во светот – која ги опфаќа Ќаба и двата рида.

Во вторникот, аџиите се упатија кон планината Арафат, околу 20 километри источно од Мека, каде што пророкот Мухамед ја одржа својата последна проповед. Таму, тие стоеја во молитва во текот на денот барајќи од бога прошка за нивните гревови во она што многумина го сметаат за духовна врвна точка на аџилакот.

Околу зајдисонце, аџиите пешачеа или земаа автобуси до областа наречена Муздалифа, 9 километри западно од Арафат. Тие зедоа камчиња за да ги употребат во симболично каменување на ѓаволот во долината Мина, каде што муслиманите веруваат дека Ибрахим бил во искушение да ја игнорира Божјата заповед да го жртвува својот син. Аџиите престојуваат неколку ноќи во Мина во еден од најголемите шаторски кампови во светот.

Аџилакот завршува со последното кружење на Ќаба и дополнително фрлање камења во Мина. Мажите често ги бричат главите, а жените сечат прамен од косата, сигнализирајќи за обновување. Многумина ќе ја преземат титулата „хаџ“ или „хаџи“ – голема чест, особено во потрадиционалните заедници. Некои сликаат мурали на своите домови со слики од авиони, бродови и Ќаба за да го одбележат патувањето.

Последните денови од аџилакот се совпаѓаат со Курбан Бајрам, или празникот на жртвувањето, радосен повод што го слават муслиманите ширум светот за да го одбележат тестот на верата на Ибрахим. За време на тридневниот Бајрам, муслиманите колат добиток и го делат месото на сиромашните. (АП)