Самит за климата: 63 земји ветија дека значително ќе ги намалат емисиите поврзани со ладењето


Фото: Б. Грданоски

Соединетите држави, Канада и Кенија се меѓу 63-те земји кои денеска се приклучија на ветувањето за значително намалување на емисиите поврзани со ладењето на климатскиот самит на Обединетите нации во Дубаи. Global Cooling Pledge го претставува првиот заеднички фокус во светот на емисиите поврзани со ладење, што вклучува ладење на храна и лекови и климатизација.

Тој ги обврзува земјите да ги намалат нивните емисии поврзани со ладењето за најмалку 68 отсто во споредба со нивоата од 2022 година до 2050 година, заедно со голем број други цели како што се воспоставување минимални стандарди за енергетска ефикасност до 2030 година.

„Сакаме да го отвориме патот за намалување емисиите од ладењето  во сите сектори, а да се зголеми пристапот до одржливо ладење“, рече американскиот претставник за климата Џон Кери на самитот COP28.

„Луѓето ќе купат многу евтин клима уред направен некаде во Азија за 100 долари и ќе го вклучат“
Околу 1,2 милијарди луѓе сè уште немаат пристап до ладење. Инсталираниот капацитет се очекува да се зголеми тројно до средината на векот, поттикнат од зголемените температури, населението и зголемените приходи.

„Замислете сиромашен кварт, неформална населба, станбена зона направена од брановидно железо, со клима уред од страна“, рече градоначалникот на Фритаун, Ивон Аки-Соер на конференцијата за медиуми на самитот за климата. „Аспирацијата на сите како што растат температурите и приходите е нивното богатство да се мери со нивното ладење“, рече таа.

Но, дополнителните климатизери ја влошуваат климатската криза, при што емисиите за ладење се очекува да достигнат помеѓу 4,4 милијарди и 6,1 милијарди метрички тони јаглерод диоксид до 2050 година, според извештајот на коалицијата на Програмата за животна средина на Обединетите нации (UNEP).

„Луѓето ќе купат многу евтин клима уред направен некаде во Азија за 100 долари и ќе го вклучат“, рече Јирген Фишер, шеф за климатски решенија во данската мултинационална компанија за греење и ладење Данфос. „Тоа многу ќе го оптоварува енергетскиот систем и ќе има колапс“, рече тој.

Индија досега не се приклучила
Ројтерс најпрво ја објави поддршката на САД за ветувањето за ладење, сугерирајќи дека може да има процес за создавање повеќе регулативи или стимулации за индустријата во Соединетите држави. Индија, која најверојатно ќе забележи најголем раст на побарувачката за ладење во наредните децении, допрва треба да се приклучи на ветувањето од утринава.

Претставници на индиската влада претходно изјавија за Ројтерс дека не се подготвени да преземат цели надвор од оние што беа ветени во 1992 година со мултилатералниот протокол од Монтреал за регулирање на производството и потрошувачката на хемикалии што ја осиромашуваат озонската обвивка и флуоројаглероди кои се користат во ладењето.

Речиси три четвртини од потенцијалот за намалување на овој вид на емисии до средината на векот може да се најде во земјите од групата Г20, се посочува во извештајот на УНЕП. „Земјите кои го поддржуваат (…) сега навистина преземаат акција и работат со индустријата за да имплементираат одржливи решенија“, рече Фишер од Данфос.

Најмалку 118 земји поддржуваат уште едно ветување од самитот COP28, тоа за тројно зголемување на обновливите извори на енергија и удвојување на стапките на енергетска ефикасност до 2030 година.