Рут Сленчинска: ученичката на Рахманинов сѐ уште снима музика на 97 години

Најголемата лекција што Рут Сленчинска ја научи од рускиот композитор Сергеј Рахманинов беше дека звуците имаат боја.

Пред речиси 90 години, деветгодишната Сленчинска вежбаше еден од прелудиите на Рахманинов кога тој ја замоли да му се придружи на прозорецот. Беше пролет во Париз, а улиците беа наредени со дрвја мимози натоварени со меки, златни цветови.

„Тој рече: ‘Го гледаш тоа? Тоа е она што сакаш да го донесеш на твојот звук – злато’. Реков: ‘Покажи ми’. Така тој седна на пијаното и стави боја во неговиот звук, го направи значаен. А мало дете може да копира се“, рече таа.

Следниот месец, Сленчинска, која штотуку го прослави својот 97. роденден, ќе го објави својот последен албум по потпишувањето на глобален договор за снимање. Родена во Калифорнија од полски родители, пијанистката го одржа својот прв рецитал на четиригодишна возраст и беше најавена како едно од најголемите чуда од дете по Моцарт. Таа го имаше своето деби со целосен оркестар во Париз на седум години.

„Свирењето музика е како возење автобус – не смеете да му дозволите на патникот да се симне додека не пристигне на својата дестинација“, рече таа. „Задржете ги заинтересирани на прекрасен начин. Сè уште се обидувам да го направам тоа“.

Секоја снимка од „Мојот живот во музиката“, издадена од „Дека класикс“, потсетува на пијанист или композитор што Сленчинска лично го познавала. Нејзините пријатели и ментори вклучија низа гиганти од класичната музика од 20. век. Не само Рахманинов – таа се смета за негова последна жив ученик и често го носи ѓерданот од Фаберже јајце што ѝ го подарил – туку и Артур Шнабел, Јозеф Хофман, Егон Петри, Алфред Корто и Самуел Барбер.

Меѓутоа, таа брзо истакнува дека животот на чудо од дете не бил лесен. Таткото на Сленчинска, Јозеф, некогашен раководител на Конзерваториумот во Варшава, беше тиранска личност, решен по секоја цена да стане успешна музичарка.

Таа забележа во нејзината автобиографија од 1957 година, „Забрането детство“, за емоционалниот стрес од вежбањето девет часа дневно без простор за грешки. „Никој не избира да биде чудо“, вели таа сега. „Бев многу силно притисната од татко ми, кој мислеше дека тоа е начин да се заработат пари. Навистина, никогаш не сум бил дете“.

Сленчинска се повлече од настапи кога имаше 15 години и на крајот целосно го отсече својот татко. Таа се запишала на студии по психологија и не се врати на концертната сцена се во 1951 година. Оттогаш, таа сними 10 ЛП плочи за „Дека класикс“ додека извршувала низа универзитетски наставни работни места.

Таа свиреше за Мишел Обама и пет американски претседатели, меѓу кои Херберт Хувер, Џон Кенеди, Џими Картер и Роналд Реган, како и изведувајќи дует со четири раце со Хари Труман. Сленчинска била во Вашингтон на концерт кога добила мистериозен телефонски повик во кој била прашана дали може да ги промени своите планови. Следното утро ја презеде „прекрасен автомобил“ и беше возена – на нејзино изненадување – во Белата куќа.

„Стигнавме до голема голема двојна врата, со маринец на секоја страна. Влегов и таму беше г-дин Труман, претседател на Соединетите Држави. Се ракуваше со мене и ми рече: „Дали би сакале да свирите дует со мене?“

Претседателот, се покажа, вежбал соната на Моцарт и сакал да свири со најдобрите. „Седнавме заедно на клупата и сѐ помина многу добро. Свиреше многу музички и привлечно. Потоа сите ракоплескаа. Потоа ме тргнаа настрана и реков: ‘Не добив ни слика!’“

Години подоцна, по концертот во Канзас Сити, таа имаше неочекуван посетител. „Беше непријатна, студена вечер со лапавица. Се пресоблекував зад сцената, кога некој затропа на вратата. Мислев дека е госпоѓата што ме донесе. Ја отворив вратата и влезе г-дин Труман. ‘Свиревте со со четири раце, се сеќавате’ рече тој. И го имавме најпрекрасниот разговор“.

И покрај сите огромни промени низ кои живееше од нејзиното деби во детството, посветеноста на Сленчинска на музичката уметност и изведбата остана цврста. За време на првото заклучување од Ковид-19 во 2020 година, таа постави домашни снимки од сонатите на Бетовен на YouTube за да го прослави неговиот 250-ти роденден. Нејзиниот следен рецитал, за да го одбележи својот, се одржува во Пенсилванија на 6 февруари.

Нејзината возраст, вели таа, „некако ја навлекла“. „Веднаш ќе погледнете наназад и ќе речете: ‘Ох, господе, тоа се случи пред 50 години’. Сè уште чувам на мојата комода слика од мојот прекрасен сопруг. И одвреме-навреме ми се појавува – тој умре во 2000 година. Но, повторно би се омажила за него, ако можам, тој сè уште е мојот сакана “.

Дали има нешто за  кое се кае? „Не“, вели таа, „погледот наназад не прави ништо добро. Гледајте напред и направете го тоа што е можно поубаво“. (Гардијан)