Русија почна да ја губи војната во Украина
Рускиот претседател Владимир Путин е вешт во избегнувањето на оптиката на поразот. Тој дојде на власт во 2000 година, покажувајќи авторитет во тековната војна на Русија против отцепениот регион Чеченија, каде што Русија со текот на времето преовладуваше. Тој се претстави како одлучувачки лидер во Грузија (преку Руско-грузиската војна во 2008 година), во Украина (преку анексијата на Крим во 2014 година и целосната инвазија во 2022 година) и во Сирија (преку руска воена инвазија во 2015 година). Во ниту еден од овие театри Путин не постигна траен успех. Грузија е во игра, а присуството на Русија во Сирија исчезнува, но Путин нема да прифати никаква одговорност за неуспесите на глобалната сцена. Тој секогаш се однесува како победник.
Со Украина, Путин може да оркестрира сцени на успех. Тој го стори тоа на 9 мај – Денот на победата во Русија, во чест на предавањето на нацистите во 1945 година – стоејќи рамо до рамо со кинескиот претседател Си Џинпинг. Тие ги гледаа руските трупи како гордо маршираат на Црвениот плоштад, испраќајќи ја пораката дека Русија не е изолирана и дена не е победена. Руските државни медиуми ни кажуваат дека Украина е таа што ќе се колеба. Европа е таа што не може да ја надмине својата постнационална аномија. САД се тие што се поклонија пред Русија, признавајќи дека проширувањето на НАТО ја предизвика војната, дека украинската непопустливост ја овековечи и дека во 2022 година, кога започна војната, претседателот Џо Бајден беше човекот што се колебаше и го донесе светот на работ на Трета светска војна.
Но, за Русија, Украина не е Сирија, ниту Грузија. Сирија беше далечна авантура каде што повлекувањето на Русија може да се скрие под тепих. Грузија е заглавена во шема на чекање, колебајќи се помеѓу Русија и Западот, што не е катастрофа за Москва – додека Украина е катастрофа за Москва. Во Украина, руската војска е во застој додека смртните случаи и жртвите се зголемуваат. Путин нема друг излез од војната – освен да признае верзија на пораз.
Кремљ може да се обиде да ја скрие мизеријата на војната од Русите, но само до степен до кој може да ја раскаже приказната за војната. Путин не може толку ефикасно да ги избрише доказите за нестабилната економија. Ниту пак може да им понуди на Русите какво било кохерентно политичко ветување освен бескрајниот путинизам. Полека, а не одеднаш, Русија почнува да ја губи војната.
Долгите војни бараат интегрирани напори. Воените цели се потпираат на дипломатски капацитет и економска тежина, кои пак се потпираат на политичка волја. Русија се бори во секој од овие домени. Проблемот за Путин е што воените и дипломатските предизвици на војната се надополнуваат, како и економските и политичките предизвици. Доколку војната одеше добро или беше очигледно одбранбена војна, дипломатијата можеше да биде периферна, неизвесноста и економските тешкотии можеа да бидат подносливи, а политичкото незадоволство можеше да се стави на чекање. Таков беше Советскиот Сојуз во Втората светска војна. Со својата масовна војна против Украина Путин е во речиси спротивна позиција. Ниту, пак, може да одложува со својот излез од овој стратешки ќорсокак. Со алатките на автократ, тој може само да ја одложи евентуалната пресметка.
Русија се соочува со две сериозни воени дилеми. Едната е сопствената неспособност да напредува. Во извесна техничка смисла, моментумот е на страната на Русија, бидејќи окупира квадратни милји украинска територија, но овој моментум не води никаде. Со месеци, Русија се обидуваше и не успеа да го освои украинскиот град Покровск. Нејзиниот неуспех беше проследен со огромни загуби: околу 790.000 убиени или повредени од почетокот на војната (плус 48.000 исчезнати), вклучувајќи повеќе од 100.000 жртви само оваа година. До крајот на 2025 година, со ова темпо, Русија ќе има над еден милион жртви, а нејзината стратешка ситуација нема да биде ништо подобра отколку што беше во 2022 година. Путин нема лесен начин да ја промени траекторијата што го води во ќор-сокак. Претежно воени зони, териториите што Русија ги контролира во Украина исто така немаат никаква материјална корист за Русија.
Друга воена дилема на Русија е Украина. Кога Русија не успеа да нанесе нокаут удар во 2022 година и да ја подели Украина на половина, Путин имаше избор помеѓу редуцирана војна и војна против цивилите низ цела Украина. Тој се одлучи за војна против цивилите – да не се смета за повлекување и за да ги принуди Украинците да се предадат. Оваа одлука, исто така, се врати како бумеранг. Бруталноста на руската окупација, заедно со безброј напади врз цивилите и цивилната инфраструктура, ги убеди повеќето Украинци дека мора да се борат. Украина е посиромашна и помала од Русија, не е идеално погодна за војна на исцрпување, а на бојното поле дејствува сама. Овие околности се важни, секако, иако не толку колку моралот на Украина и нејзината импозантна способност за иновации (како на пример во војната со беспилотни летала), што меѓу другото е функција на моралот на Украинците.
Русија има начини да добие предност во долга војна на исцрпување. Тоа би можело да го олесни повлекувањето на САД од војната, што би имало сериозен ефект врз моралот на Украинците, би ги ограничило секојдневните капацитети на украинската војска и би испратило силен сигнал глобално дека Украина не е во можност да го одржи својот најважен билатерален однос. Доколку САД се откажат, Русија би можела да се обиде да ги нападне поединечните европски држави, туркајќи ги или кон неутралност или кон активна поддршка за Русија во војната. Со забивање клин меѓу САД и Европа, Русија би можела да направи повеќе од подобрување на својата позиција во Украина. Би можела да се приближи до својот сон за руска сфера на влијание во Европа и за трансатлантски сојуз во целосен хаос.
Но, Русија погрешно ја управуваше својата дипломатија со Западот. Ги пропушти можностите што ги понуди отворено проруската администрација на Трамп во февруари, март и април, бомбардирајќи го својот пат со бомбардирањата за време на повеќекратните прекини на огнот. Ова го турна Трамп кон Украина и Европа, а Москва не најде начин да ја одвои Европа од Украина. Новоизбраниот германски канцелар, Фридрих Мерц, кој има одлични односи со Обединетото Кралство, Франција и Полска, е цврсто про-украински настроен и ја обврза Германија да издвои околу половина трилион долари за одбрана. Руската дипломатија не може да создаде пријателски или неутрален Запад, не само поради начинот на кој Русија се бори во Украина. Путин, исто така, им забранува на руските дипломати да ги истражат компромисите што би можеле да ја спасат Русија од воениот кошмар што го создаде за неговата земја.
Опсесијата на Путин да не изгуби во Украина ѝ штети на руската економија. Шеќерниот врв на воените трошоци е завршен, а растот се намали од 5 проценти на почетокот на војната на нула. Прегреаниот пазар на трудот предизвика инфлација од околу 10 проценти. Падот на цените на енергијата поради растечките трговски војни на Трамп и опаѓачката економија на Кина би можеле да го уништи државниот буџет на Русија, кој во голема мера се потпира на продажбата на гас и нафта. Русите, кои се далеку од гладни, мора да се прашуваат за мудроста на нивната влада во моментов, за повисоките цени и мрачниот економски хоризонт заради застојот, поради контрапродуктивна и непотребна војна. Единственото нешто што е поопасно за еден политички лидер од војна по избор е војна по избор што ќе заврши лошо.
Путин побара од рускиот народ да му верува во војната во Украина. Многумина го направиле тоа, а многумина и го прават. Оние кои не му веруваат на Путин може да се соочат со репресивните тактики на полициска држава, иако Русија не е тоталитарна. Нејзиниот општествен договор е чудна мешавина од мобилизација за војната (во делови од земјата) и исклучување од политиката (во целата земја) – во голема мера на аполитично општество за кое се тврди дека води света војна.
Вистинската политичка моќ е концентрирана во рацете на Путин. Но, неговите диктаторски прерогативи го прават единствениот одговорен на власт, што е исто толку ранливост колку што е и сила – сила до степен до кој може да ја добие војната и ранливост до степен до кој ја губи. Можеби поради оваа причина, по години молчење за оваа тема, Путин почна да зборува за наследник. Како што самиот можеби е свесен, тој ја вложи својата политичка среќа во глупава војна – а, не победува. (Форин полиси)