Романија гласаше за ЕУ и го избра Никушор Дан

Центристичкиот градоначалник на Букурешт, Никушор Дан, победи на клучните претседателски избори во Романија со сите преброени гласови. Проевропскиот независен кандидат е осум поени пред неговиот крајно десничарски ривал, Георге Симион. Во гласови Дан имаше нешто над 800.000 повеќе.

Бројките од централната изборна комисија на Романија покажаа дека Дан, кој гласањето во вториот круг го оцени како битка помеѓу „прозападна и антизападна Романија“, има 54%, додека Симион, самопрогласен обожувач на Трамп, има 46%. Излезноста беше 65 отсто, најголема од 1996 година.

Градоначалникот на главниот град, кој се прослави борејќи се против корумпираните градежни компании, рече дека гласачите кои бараат „длабоки промени, функционални државни институции, помалку корупција, просперитетна економија и општество на дијалог, а не на омраза, победија“.

Симион го призна поразот рано во понеделникот, откако претходно тврдеше дека ги добил изборите. „Можеби изгубивме битка, но сигурно нема да ја изгубиме војната“, објави тој на Икс.

Сергиу Мишкоиу, политиколог, предвиде протести, но рече дека, со неколку процентни поени разлика помеѓу резултатите, „тешко е да се поверува дека ќе може да ги оспори“.

Поддржувачите на Симион добија пораки во неделата навечер во кои им се вели да протестираат „ако измамата продолжи“ и повикуваат на „национален протест“ во понеделник „ако се обидат да ја украдат победата на романскиот народ“.

Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, му честиташе на Дан за неговата „историска победа“, пишувајќи на социјалните медиуми: „За Украина – како сосед и пријател – важно е да ја има Романија како сигурен партнер“.

Изборот на Дан за претседател е силен знак „за приврзаноста на Романците кон европскиот проект“, напиша претседателот на Европскиот совет, Антонио Кошта, на социјалните мрежи.

„Романскиот народ масовно излезе на изборите. Тие го избраа ветувањето за отворена, просперитетна Романија во силна Европа. Да го исполниме ова ветување заедно. Со нетрпение очекуваме да соработуваме“, изјави претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен.

Францускиот претседател Емануел Макрон напиша дека Романците избрале „демократија, владеење на правото и Европската унија“.

Аналитичарите ги опишаа романските избори како најважни во посткомунистичката историја на земјата, со значајни импликации за стратешката ориентација и економските перспективи на земјата, како и за единството на Европската унија.

Симион победи во првиот круг на 4 мај, предизвикувајќи пад на романската влада составена од централнолевичарските социјалдемократи и централнодесничарските либерали (ПНЛ). Новиот претседател ќе го номинира следниот премиер и ќе влијае на формирањето на нова коалиција.

Поранешниот фудбалски хулиган и ултранационалистички агитатор, кој ја гледа својата крајнодесничарска партија АУР како „природен сојузник“ на движењето во САД, МАГА, освои речиси двојно повеќе гласови од својот ривал, но анкетите во последните денови покажаа дека разликата меѓу нив двајца се намалува.

Гласањето е повторување на гласањето од минатиот ноември, кое го доби Калин Георгеску, крајнодесничар, пријателски настроен огнен лик, на кого му беше забрането повторно да се кандидира откако гласањето беше откажано поради обвинувања за прекршување на финансирањето на кампањата и руско мешање.

Романското Министерство за надворешни работи претходно во неделата соопшти дека видел „вирална кампања на лажни вести на Телеграм и други платформи на социјалните медиуми“ дизајнирана „да влијае на изборниот процес“, додавајќи дека ова носи „белези на руско мешање“.

Симион вети дека ќе го номинира Георгеску, кој е под формална истрага за обвиненија, вклучувајќи погрешно пријавување на трошоците за кампањата, нелегална употреба на дигитална технологија и промовирање на фашистички групи, за премиер доколку стане претседател.

Романските претседатели имаат полуизвршна улога, со значителни овластувања врз надворешната политика, националната безбедност, трошоците за одбрана и судските назначувања, а можат да го распуштат и парламентот ако пратениците отфрлат две номинации за премиери.

Дан, 55, водеше кампања со ветување дека ќе се бори против раширената корупција, ќе ја задржи поддршката за Украина – каде што Романија игра важна логистичка улога – и ќе ја држи земјата цврсто во рамките на европскиот тек.

Обраќајќи им се на своите радосни поддржувачи во центарот на Букурешт, тој рече дека ќе започне разговори за формирање нова влада во понеделник, но призна дека неговата работа ќе биде тешка. „Ќе има тежок период пред нас, потребен за економско ребалансирање“, рече тој. „Ве молам, имајте надеж и трпение“. (Според агенциите)