Рак на дојка – болест од која почина Шенон Доерти
Холивудската ѕвезда Шенон Доерти, позната по сериите „Беверли Хилс“ и „Чарли“, почина минатиот викенд на 54-годишна возраст од рак на дојка, со кој се бореше 9 години.
Оваа болест на актерката ѝ беше дијагностицирана во 2015 година и и беше направена отстранување на градите – мастектомија, но тоа не ги донесе очекуваните резултати. Операцијата покажала дека ракот напреднал во стадиум 4, што значи дека клетките на ракот се прошириле надвор од локалните лимфни јазли и дека ракот метастазирал на други делови од нејзиното тело. Шенон потоа беше подложена на хемотерапија и терапија со зрачење.
Во 2017 година потврди дека е во ремисија, т.е. дека болеста исчезнала, но во 2020 година ракот ѝ се врати.
Таа на својот подкаст пред две недели објави дека се променила молекуларната структура на нејзините малигни клетки, за што и била загрижена и оптимист, бидејќи отвора можности за нови протоколи за лекување.
Шенон на почетокот на оваа година дознала дека има метастази на мозокот, па го оперирала туморот кој го нарекла Боб. Болеста потоа се проширила на коските. Таа тогаш рече дека не се плаши од смртта, но дека не сака да умре, бидејќи „има уште толку многу што сака да направи“.
Во април се развела од сопругот кој ја изневерувал во најтешките моменти кои тешко ги поднесувала. Таа го продала својот имот за да не мора нејзината мајка да се занимава со тоа. Напишала список на „гости“ за нејзиниот погреб за, како што вели, „луѓето што ја мразат да не дојдат само затоа што е политички коректно“ и го избрала својот омилен фустан „за да биде убава“ кога ќе ја погребат.
Како се открива ракот на дојката
Ракот на дојката е малигно заболување кое настанува кога нормалните клетки на млечните жлезди или ѕидовите на млечните канали ги менуваат своите својства и почнуваат неконтролирано да растат, се размножуваат и уништуваат околното здраво ткиво. Ваквите променети, малигни клетки потоа можат да патуваат до лимфата и крвните садови и на тој начин да ја рашират болеста на други делови од телото.
Оваа болест најчесто ги погодува жените, но може да заболат и мажите, иако многу поретко (1 процент).
Болеста најчесто се открива со чувство на грутки или задебелување на градите, кои најчесто не болат. Големината, обликот или изгледот на дојката, брадавицата или кожата може да се сменат. Има топлина, црвенило, вовлекување или други промени на кожата, а од брадавицата може да истече мукозна или крвава течност. Повеќето луѓе, за жал, не ги препознаваат навреме симптомите на ракот додека тој е сè уште во рана фаза.
Кога клетките на ракот се одвојуваат од оригиналниот тумор, тие патуваат низ крвотокот или лимфниот систем и се населуваат во други органи. Ракот на дојката најчесто метастазира во коските, мозокот, црниот дроб и белите дробови. Симптомите на оваа фаза на рак може да вклучуваат болка во коските, оток, главоболки, жолтица, отежнато дишење и други специфични знаци во зависност од погодената област.
Фактори кои го зголемуваат ризикот од рак на дојка вклучуваат семејна историја на рак на дојка и наследен BRCA ген, стареење, дебелина, алкохол, пушење, историја на изложеност на зрачење и постменопаузална хормонска терапија.
Третманот обично вклучува комбинација на различни терапии. Првата и најчеста форма на третман на рак на дојка е операција. Во зависност од дијагнозата и видот на ракот, може да се изврши отстранување на дел од дојката или мастектомија – целосно отстранување на дојката.
По операцијата, понекогаш се користат зрачење и хемотерапија. Радиотерапија и цитостатици се користат за уништување на преостанатите туморски клетки и намалување на ризикот од повторување.
Ако туморот е зависен од хормони, се користат лекови кои ги блокираат хормоните. Целните биолошки терапии се насочени кон специфични молекули во клетките на туморот.
Иако ракот на дојката е најчестиот малигнен тумор кај жените во Македонија, превенцијата и раното откривање може значително да ги подобрат шансите за излекување. Кога туморот е откриен кога е помал од 1 см, стапката на 10-годишно преживување е извонредни 98 проценти.