Путин постигна голема победа, но не на бојното поле

За претседателот Владимир Путин, еден телефонски повик означи пресвртница голема како и секоја битка во неговата тригодишна војна.

Во долгиот разговор во средата, претседателот Трамп му испрати порака на Путин во која се опфатени голем дел од тоа како рускиот лидер го гледа денешниот свет: дека Русија и САД се две големи држави кои треба директно да преговараат за судбината на Украина и да продолжат со решавање на уште потешки глобални работи.

Тоа беше најјасен знак досега дека Путин, и покрај катастрофалните неуспеси на Русија на почетокот на неговата инвазија во Украина на почетокот на 2022 година, сепак може да излезе од војната со прецртана карта на Европа и проширување на влијанието на Русија во неа.

Повикот дојде истиот ден кога секретарот за одбрана на Трамп, Пит Хегсет, изјави дека САД нема да ја поддржат желбата на Украина за членство во НАТО. Тоа се случи и кога Сенатот ја потврди Тулси Габард, која нашироко се смета дека има симпатии за Путин, како следен директор на националното разузнавање.

Земени заедно, развојот на настаните ја означи исплатата за повеќемесечната кампања на Путин за раскошни пофалби за Трамп – очигледно во верувањето дека американскиот претседател има моќ да испорача руска победа во Украина.

„Путин игра многу паметна игра“, рече Татјана Станова, виш соработник во Центарот за Евроазија „Карнеги Русија“ во Берлин. „Тој инвестира 100 проценти во напорите да го заведе Трамп“.

Во Москва, веста за долгоочекуваниот повик воведе бран од едвај воздржана радост. Коментаторите тврдеа дека тригодишните напори предводени од Америка за изолирање на Русија категорично завршиле. Тие ја прославија блескавата објава на Трамп на социјалните мрежи по повикот за „Големата историја на нашите нации“ и истакнаа дека американскиот претседател разговарал со Путин пред да го повика претседателот на Украина, Володимир Зеленски.

Еден руски пратеник рече дека разговорот на Путин со Трамп „ја проби блокадата на Западот“. Друг рече дека Европејците сигурно ја читаат објавата на Трамп за тоа „со ужас и не им веруваат на своите очи“. Трет рече дека тоа е „ден на добри вести“.

Во знак на напливот на оптимизам, главниот руски берзански индекс скокна за 5 отсто во четвртокот наутро на највисоката точка од минатото лето, а нејзината уништена валута, рубљата, зајакна во однос на доларот на најсилното ниво од септември.

Руските бизнисмени се надеваат дека мировниот договор со Трамп може да доведе до отфрлање на санкциите против нивната земја. Кремљ соопшти дека, освен Украина, Трамп и Путин ги допреле „билатералните руско-американски односи во економската сфера“.

Не беа сите среќни. Некои руски поддржувачи на војната негодуваат на социјалните мрежи дека договорот со Соединетите Држави може да ги распродаде војниците на бојното поле. Еден провоен блог со повеќе од милион следбеници, „Два мајори“, цитираше борец кој рече дека дискусијата за повикот од средата „ме деморализира и иритира“.

Станова и многу други коментатори забележаа дека шансите на Путин да го добие сето она што го сака се далеку од сигурни. Конкретно, додека Трамп се чини дека е фокусиран на завршување на борбите во Украина, Путин сака поширок договор со Соединетите Држави што ќе го оттурне НАТО и ќе ѝ овозможи на Русија да ја врати сферата на влијание во Европа.

„Доналд Трамп зборуваше за брз крај на непријателствата“, се вели во резимето на повикот од Кремљ, навестувајќи ја таа дивергенција. „Владимир Путин, од своја страна, ја спомена потребата да се елиминираат основните причини за конфликтот“.

Повикот поставува сложени преговори чии контури – и учесниците – сè уште се нејасни. Зеленски ќе се обиде да ја дознае американската поддршка на состанокот со државниот секретар Марко Рубио и потпретседателот Џеј-Ди Венс во петок во Минхен.

Путин веројатно ќе го задржи воениот притисок врз Украина додека се повикува на амбициите на Трамп како миротворец. Аналитичарите велат дека она за што најмногу се грижи Путин не е колкава територија ќе заземе во Украина; Наместо тоа, тој сака посеопфатен договор што ќе ја држи Украина надвор од НАТО, ќе ја ограничи големината на украинската војска и ќе го намали присуството на западната алијанса низ Источна и Централна Европа.

Аналитичарите се сомневаат дека Путин ќе се согласи да ги прекине борбите пред да добие гаранции дека барем некои од тие пошироки барања ќе бидат исполнети.

Илја Грашченков, аналитичар на руската политика со седиште во Москва, рече дека разговорот со Трамп направил постојаното удвојување на Путин за војната во Украина „да изгледа како успешен облог во казино“.

Русија апсорбира огромни загуби во Украина, коцкајќи дека, на крајот, „глобалната парадигма ќе се промени“ и дека Западот ќе се измори да ја поддржува земјата, рече Грашченков во телефонското интервју. „Оваа промена се случи и сега не е јасно како ќе се одвива овој облог во иднина“. (Њујорк тајмс)