Во Новаци пуштена во работа најголемата приватна фотонапонска централа на Балканот

Најголемата приватна фотоволтаична централа на Балканот ФЕЦ „Новаци“ со капацитет од 55 мегавати и проектирано годишно производство од 85.000 мегават часови електрична енергија, инвестиција на компанијата „Меј енерџи“ од 40 милиони евра денеска официјално беше пуштена во работа. Таа се простира на површина од 57 хектари во општина Новаци на само 50 метри од одлагалиштето на јаловина од рудникот Суводол. Централата ќе ги задоволува годишните потреби на 30.000 семејства за електрична енергија.

„Зборуваме за иднината и за нови проекти кои носат стабилност и сигурност во снабдувањето со електрична енергија што значи силна економија и подобар животен стандард за граѓаните. Не случајно нѐ нарекуваат земја на сонцето. Убеден сум дека оваа фотоволтаична централа ќе дава за 20 до 25 отсто повеќе од предвидениот капацитет од 85.000 мегават часови, зашто сончевата инсолација во нашата земја е најдобра во однос на сите држави во светот“, рече премиерот Димитар Ковачевски на отворањето на централата.

Тој посочи дека Македонија во моментов е пример за енергетска трансформација може да биде најдобриот пример како земја-членка на ЕУ за зелен центар на ЕУ во моментот кога до 2030 година ќе станеме земја-членка на Унијата.  

„Стабилноста во обезбедувањето на електрична енергија преку сите расположливи ресурси е наш врвен приоритет. Ги имаме природните потенцијали: вода, ветер, над 280 сончеви денови секоја година, што е над европскиот просек, поради што од државата почнавме да создаваме Зелен енергетски центар во Европа“, рече Ковачевски.

Тој стакна дека во 2016 година во нашата држава имаше инсталирано 16 мегавати од обновливи извори на енергија, во моментов има 450, а до крајот на годината, како што кажа, ќе достигне до 600 мегавати.

„Конечно, после 30 години, избравме приватен инвеститор за изградба на најголемата пумпна хидроцентрала на Балканот ‘Чебрен’, која има огромно значење за декарбонизацијата и за праведната енергетска транзиција. ППЦ од Грција во конзорциум со ‘Архиродрон’ треба да го изградат овој проект и да го работат заедно со државната компанија ЕСМ. Проектот треба да се реализира за седум години“, рече Ковачевски и додаде дека таму ќе биде изградена брана од 192 метри.

Тој рече дека во план е изградба на најголемиот агриволтаичен парк „Стипион“ од француската компанија АКИО  со капацитет од 400 мегавати, најголемиот ветерен парк „Вирови“ од 400 мегавати на германската компанија ВПД и нова когенеративна електрана на природен гас од грчката компанија „Митилионеос“.

„Токму ние ја направивме првата енергетска транзиција на електрана на јаглен, во РЕК ‘Осломеј’. На постојната стара термоелектрана со капацитет од 120 мегавати, во моментот има изградено една фотонапонска централа од 10 мегавати на локацијата на стариот рудник и дополнително во фаза на градба се уште 100 мегавати од страна на приватни инвеститори. По истиот принцип, во финална фаза се и физибилити студии, за нови над 300 мегавати фотонапонски централи на стариот рудник во РЕК ‘Битола’, нашиот најголем производител на електрична енергија од јаглен. На локацијата во РЕК ‘Битола’, планирана е изградба и на комбинирана гасна централа, која во иднина ќе може да работи и на водород и на тој начин целосно ќе се исфрли јагленот од употреба“, истакна Ковачевски.

Министерот за економија Крешник Бектеши посочи дека сега има точно 393,6 мегавати што се проиведуваат од обновлива енергија.

„Објектите  денеска произведуваат електрична енергија и се целосно приклучени на преносна и дистрибутивна мрежа и годишно произведуваат над 610 гигават часови со што ја покриваат годишната потреба на 198 илјади семејства. Моментално во Регулаторната комисија за енергетика има издадено лиценци за до крајот на годинава инсталираниот капацитет да надмине 550 мегавати само во делот на фотонапонските централи“, рече Бектеши.

Со тој капацитет, како што кажа, ќе се покријат годишните потреби на над 270 илјади семејства во државата за снабдувањето со електрична енергија. Според него, „Меј енерџи“ уште долго време ќе биде најголем капацитет во делот на фотонапонските централи со најголема инвестиција во регионот на Западен Балкан со актуелните 55 и дополнителните 20 мегавати кои ќе почнат со изградба во текот на наредната година.

Министерот за транспорт и врски, Благој Бочварски, верува дека изградбата на оваа фото електрична централа е поттикната и од мерките што во изминативе години ги презеле создавајќи услови за премин кон енергетската транзиција. 

Шефќет Демировски, генерален директор на „Меј енерџи“, истакна дека нивниот капацитет во Новаци е целосно проектиран и изграден од домашни компании. „Овој проект ќе придонесе за создавање на еколошки поздрава средина и економски подобро општество. Преку сонцето тука ќе се создаваат  85 милиони киловат часови електрична енергија“, рече Демировски.

Тој се заблагодари на Владата и на локалната самоуправа што ја препознале и ја поддржале нивната визија и до сите компании кои активно учествувале во реализацијата на овој проект.

Градежните работи за изградба на фотонапонската централа започнаа лани во ноември. Се состои од 101.062 фотоволтаични панели. Оперативниот период на работа ѝ е 25 години.