Поради трговската војна и царините, кинеските клиенти одбиваат да преземат испорака на нови авиони Боинг

Кинеските купувачи на авиони произведени од американскиот Боинг одбиваат да ги преземат авионите поради високите кинески царини, воведени како одговор на американските царини за кинески стоки. Во четвртокот третиот нов авион Боинг поради ова мораше да се врати од Кина.

„Поради тарифите, многу наши клиенти во Кина укажаа дека не сакаат да преземаат испораки“, рече во средата извршниот директор на Боинг, Кели Ортберг, додавајќи дека Кина е единствената земја каде што Боинг се соочува со вакви проблеми и дека планираат да ги пренасочат произведените авиони наменети за Кина на други клиенти кои сакаат побрза испорака на нови комерцијални авиони поради глобалниот недостиг на авиони.

Пред глобалниот трговски конфликт за време на претседателствувањето на Доналд Трамп, комерцијалните авиони се тргуваа низ светот без царина, врз основа на Договорот за цивилно воздухопловство од 1979 година. Сепак, од кинеската авиокомпанија која сега ќе го испорача авионот Боинг може да се бара да ги плати кинеските тарифи наметнати од Пекинг за увоз на американски стоки.

Новиот модел 737 Max на Боинг има пазарна вредност од околу 55 милиони долари, според проценките на консултантската компанија IBA. Пред две недели Кина објави царини од дури 125 отсто за американските стоки.

Два авиони 737 Max 8, кои беа испорачани во Кина во март за испорака на Xiamen Airlines, беа вратени во производствениот центар на Боинг во Сиетл оваа недела. Третиот 737 Max 8 го напушти производствениот центар на Боинг во близина на Шангај во четвртокот, а потоа отпатува за американската пацифичка територија Гуам. Тој авион е направен за државната компанија Ер Чајна.

Бродот што го превезуваше авионот од Сиетл пристигна на 5 април, во периодот меѓу првата објава на Трамп за царини за кинески стоки и одговорот на Кина. Гуам е попатна станица за авионите на 8.000 километри патување од Америка преку Пацификот помеѓу седиштето на Боинг во Сиетл и Џоушан, Кина, во близина на Шангај. Од Гуам, авионите се транспортираат со брод за финална завршна обработка во Кина, а потоа се доставуваат до клиентите.

Главниот финансиски директор на Боинг, Брајан Вест, изјави во вторникот за време на разговорот за заработка дека кинеските клиенти сочинуваат околу 10 отсто од книгата на нарачки на Боинг. Боинг планираше да испорача околу 50 нови авиони во Кина оваа година, соопшти Вест, но поради одбивањето на кинеските купувачи, тие моментално ја разгледуваат можноста за препродажба на дури 41 авион кои се или целосно готови или се во некоја фаза на производство.

„За другите девет авиони кои сè уште не влегле во производство, разговараме со нашите клиенти за да ги разбереме нивните намери во врска со преземањето, а доколку е потребно, постои можност да ги доделиме на други клиенти… Ние сигурно нема да го продолжиме производството за клиентите кои нема да ја преземат испораката на авионот“, рече Ортберг.

Според податоците собрани од Aviation Flights Group, во моментов има 36 авиони во САД за кинески клиенти во различни фази на производство и тестирање, вклучувајќи и три вратени авиони.

Податоците на Боинг покажуваат дека има вкупно 130 неисполнети нарачки за кинески авиокомпании и лизинг компании, вклучувајќи 96 од најпродаваниот модел 737 Max. Извори од воздухопловната индустрија велат дека значителен дел од над 760 идни нарачки кои Боинг сè уште јавно не им ги припишува на клиентите се всушност наменети за кинескиот пазар.

Тарифната војна на Трамп доаѓа во многу незгодно време за Боинг, кој сè уште се опоравува од речиси петгодишната забрана за увоз на авиони 737 Max во Кина поради несреќите во 2018 и 2019 година, и претходните трговски тензии за време на неговиот прв мандат. Вест рече дека тоа е „краткорочен предизвик“, бидејќи Кина или повторно ќе почне да превзема нови авиони, или Боинг едноставно ќе ги препродава тие авиони на други клиенти. „Други клиенти се јавуваат и прашуваат за дополнителни авиони“, рече Вест.

Вашингтон оваа недела сигнализираше дека е отворен за намалување на трговските тензии, велејќи дека високите царини меѓу САД и Кина „не се одржливи“. Сепак, аналитичарите велат дека конфузијата околу честите промени во давачките и контрамерките може да ги направи несигурни испораките на нови авиони, бидејќи менаџерите на авиокомпаниите попрво би ги одложиле испораките отколку да плаќаат високи давачки.

Боинг во средата ги објави деловните резултати за првиот квартал од оваа година, во кој забележа загуба од 31 милион долари. Иако резултатите се негативни, тие се подобри од очекувањата на аналитичарите и значително подобри од истиот квартал минатата година, кога беше забележана загуба од 350 милиони долари.

Долгорочната штета од намалениот пристап до кинескиот пазар може да биде голем удар за плановите за обновување на Боинг. Кина поседува околу 14 отсто од сите комерцијални авиони во светот, а тоа е уделот на кинеските нарачки во изминатата деценија – иако тој број неодамна значително се намали. Според сопствените проценки на Боинг, кинеските компании ќе треба да купат околу 8.800 нови авиони во следните 20 години.

На полето на авијацијата, Кина останува во голема мера зависна од западните фирми. Иако кинеската влада инвестира големи суми во Comac, кој се очекува да стане пандан на американскиот Boeing и европскиот Airbus, аналитичарите веруваат дека ќе поминат многу години додека Comac да стане сериозен конкурент.

Покрај Боинг, проблеми имаат и неговите добавувачи, како американската компанија RTX која произведува мотори и други компоненти за воздухопловната индустрија и која најави дека тарифите на Трамп оваа година би можеле да ја чинат околу 850 милиони долари. GE Aerospace, која исто така произведува мотори – вклучително и за Boeing 737 Max – објави загуба од 500 милиони долари оваа година поради тарифната војна.