Полските националисти се залепија на Трамп како лепак

ВАРШАВА – Ги ставија капите МАГА. Тие извикуваа „Доналд Трамп! во полскиот парламент.

И ентузијазмот на полската националистичка опозициска партија Право и правда (ПиС) за претседателот на Соединетите Држави не се намалува и покрај неговите напади врз Украина, неговото додворување кон Русија и осудите на неговата администрација за европската демократија.

Има многу политичка километража во Полска за да се држи до Трамп – нешто што ПиС се надева дека ќе го искористи на претседателските избори во мај.

Американскиот претседател има многу полски фанови.

Анкетата на јавното мислење спроведена непосредно пред претседателските избори во САД покажа дека околу половина од анкетираните ја поддржуваат демократката Камала Харис, но поддршката за Трамп беше многу поголема кај гласачите на ПиС и уште поекстремно десничарската партија Конфедерација.

Трамп претставува загатка за многу европски популисти. Тие ја сакаат неговата војна против будењето и отворената поддршка на неговата администрација за екстремно десничарските партии. Во своето прво постизборно патување во Европа, потпретседателот Џеј-Ди Венс ја пофали германската екстремно десничарска партија Алтернатива за Германија додека ги осуди либералните демократии на континентот.

Но, нападите на Трамп врз НАТО и врз Украина создаваат дилеми за ПиС, која има тенденција да биде гласно антируска.

Сепак, тоа не ги спречува лидерите на ПиС да кружат околу Трамп.

Во текот на викендот, полскиот претседател Анджеј Дуда присуствуваше на ЦПАЦ, собирот на конзервативците во САД, каде што седеше во првиот ред за време на говорот на Трамп и имаше краток разговор со американскиот претседател, кој „го потврди нашиот близок сојуз“, соопшти Белата куќа по состанокот.

Претходно оваа недела Дуда повика сите американски војници што ќе бидат повлечени од Германија да бидат преместени во Полска.

Претседателскиот кандидат на партијата, Карол Навроцки, исто така е целосно за Трамп.

Минатата недела тој ги поддржа нападите на Трамп врз украинскиот претседател Володимир Зеленски, велејќи дека е „разочаран“ од лидерот кого Трамп го оцрни како „диктатор“.

„Денес, на меѓународната сцена, [Зеленски] ја плаќа цената за тоа како се однесува кон своите клучни сојузници“, рече Навроцки.

Тој, исто така, го пофали Трамп за обидот да се стави крај на војната во Украина – иако претседателот беше критикуван дека зазеде силно проруска линија во разговорите.

„Зборовите на претседателот Доналд Трамп во преговарачкиот процес покажуваат дека ова ќе бидат тешки преговори од страна на САД“, рече Навроцки.

Антиукраински чувства

Навроцки, историчар кој формално не е член на ПиС, го приспособува својот апел до десничарските гласачи, од кои многумина не ја сакаат Украина. Масакрот на цивилните Полјаци од страна на украинските герилци за време на Втората светска војна останува болна точка, а во Полска расте разочарувањето од украинските бегалци и континуираната помош за Украина.

Тој, исто така, ја отфрли можноста Украина да се приклучи на НАТО или ЕУ „додека не се решат важните прашања за Полјаците“.

„Има видливо зголемување на антиукраинските чувства во полското општество. Можеби штабот на Навроцки заклучил дека клучот за изборниот успех е радикалниот јазик што го користи движењето МАГА, исто така и на украински теми“, рече Бартош Ридлински, политиколог од Универзитетот „Кардинал Стефан Вишински“ во Варшава.

Неодамнешното истражување покажа дека 53 отсто од Полјаците сакаат да ја запрат испораката на оружје во Киев; има помалку поддржувачи на Украина меѓу десничарските гласачи отколку меѓу оние кои ги поддржуваат центристичките партии.

Тие гласачи имаат и многу наклонетост кон Трамп и неговите ставови.

За време на неговиот прв мандат, Трамп имаше многу блиски односи со владата предводена од ПиС, споделувајќи ставови за нивното противење на абортусот, либералната демократија и имиграцијата.

Тесна трка

Навроцки се обидува да го стигне центристичкиот градоначалник на Варшава, Рафал Тржасковски, кој е кандидат на партијата Граѓанска платформа предводена од премиерот Доналд Туск.

Во една неодамнешна анкета на јавното мислење, Тржасковски имаше поддршка од 34,1 отсто од анкетираните, додека Навроцки беше втор со 25,7 отсто. Сепак, Навроцки е повеќе загрижен за неговото десно крило, каде што Славомир Менцен, кандидатот на Конфедерацијата, брзо се крева. Во снкетата имаше 16,2 отсто, што е повеќе од 9,8 отсто две недели претходно.

Ако ниту еден кандидат не освои целосно мнозинство во првиот круг, второто гласање се одржува помеѓу двајцата најдобри кандидати две недели подоцна. Анкетите покажуваат дека Тржасковски има мала предност во вториот круг.

Изборите се клучни и за ПиС и за Граѓанската платформа. Партијата на Туск сака да го преземе претседателството од Дуда, усогласен со ПиС, кој блокираше дел од нивната програма, додека ПиС сака да се врати од поразот на парламентарните избори во 2023 година.

Нападите врз Зеленски го разликуваат Навроцки од Тржасковски и Туск, кои се ентузијастички поддржувачи на украинскиот претседател. Поддржувачите на Конфедерацијата се најсомничавите за Украина.

Но, лепењето како лепак на Трамп претставува опасност за ПиС, особено кога американскиот претседател сѐ повеќе се приближува до омразениот руски лидер Владимир Путин и почнува да го поткопува НАТО, сојуз со огромна народна поддршка во Полска.

 „ПиС го создаде овој тармпистички наратив и се обидува да открие што да прави со него сега“, рече Павел Марановски, социолог на Collegium Civitas, универзитет во Варшава.

„Подобро е да не се држат до тоа премногу блиску или тие и нивниот претседателски кандидат ќе загубат на изборите. Дали ќе ги избегнат тешките прашања за Трамп или ќе направат пресврт на наративот, останува да видиме во наредните недели“, рече Марановски.

Премногу Трамп?

Исто така, постои одредена вознемиреност во редовите на ПиС.

„Зеленски не е диктатор. Тој победи на демократски избори и не може да распише нови избори сега кога Украина е во војна. Во Европа има само двајца диктатори: Владимир Путин и [белорускиот претседател] Александар Лукашенко“, изјави за „Политико“ Марчин Пжидач, член на парламентот на ПиС и поранешен помошник за надворешна политика на Дуда.

„Иако е во наш најдобар интерес да ги одржуваме најдобрите можни односи со секој кој е во Белата куќа во моментов, има одредени прашања што треба да се постават – едно од нив е политиката кон Украина и Русија“, додаде пратеникот.

Но, Пжидач е ентузијаст за социјалната и домашната политика на Трамп.

 „Постојат прашања каде што нашите политики се усогласуваат со пристапот на републиканците. Еден пример е критиката на радикалната левица, која се обидува да ја ограничи слободата на говорот“, рече Пжидач, додавајќи: „Знаеме дека Трамп ги намалува финансирањето на екстремно левичарските организации, што е уште еден позитивен развој на настаните“.

Тржаковски исто така се обидува да го сфати Трамп. Минатата недела тој советуваше „да останеме ладни за сигналите што ни доаѓаат“ од Америка.

„Нашиот сојуз со САД е клучен. Дозволете ми да нагласам: со САД, а не со една или друга администрација“, рече Тржасковски.

Во меѓувреме, Навроцки го обвини Туск и другите европски лидери дека водат „антиамерикански бунт“ со оддалечување на континентот од САД.

Трамп наскоро може да стане уште поголем фактор во полската политика. Кога се сретна со американскиот претседател, Дуда го покани во Варшава на 28 април – само три недели пред првиот круг од претседателските избори. (Политико)