Политичките „ветрови“ задуваа и на филмскиот Азурен брег

Кан – И покрај најдобрите напори да се зборува за филмовите во Кан, со оглед на тоа што официјалната селекција сè уште не е прикажана, на раните прес-конференции, директорот на фестивалот Тиери Фремо и неговото жири за натпреварувачкиот дел одговараа на прашањата за состојбата во светот денес. Прашањата се движеа од осудата на Жерар Депардје за #MeToo, до прикажувањето на три филма од Украина и забраната на Русија за учество на фестивалот, кој од своето основање во 1939 година беше „заснован на слободата“, рече Фремо.

„Луѓето преземаат ризици за да снимаат филмови“, рече тој. „Најважната работа не е нечија безбедност, туку снимањето филм. Фестивалот е политички кога уметниците се политички. Џафар Панахи [иранскиот натпреварувачки дел „Едноставна несреќа“] е подготвен да ризикува да оди во затвор.“

Што се однесува до моменталните политички ветрови што преовладуваат во Америка и на други места, Фремо рече: „Киното бара многу средства. Тоа често е првата цел. Низ целиот свет треба да го браниме киното.“ Што се однесува до заканите за царини на претседателот Доналд Трамп за филмови произведени во странство, Фремо смета дека е прерано да се знае што всушност ќе се случи. „Можеби треба да разговараме за една година“, рече тој. „Киното секогаш наоѓа начин да постои и да се реинвентира. Тука во Кан не би сакале американското кино да престане да биде силно.“

Додека претседателката на жирито во Кан, француската актерска ѕвезда Жулиет Бинош, го одби прашањето за Газа, таа се осврна на заканите на претседателот Трамп за царини на филмовите и на крајот ги откри своите вистински чувства.

„Од самиот почеток разбравме дека претседателот Трамп се обидува да ја заштити својата земја, но ние имаме многу силна заедница на филмски работници на нашиот континент“, рече таа. „Можеме да видиме дека тој се бори и се обидува на многу, многу различни начини да ја спаси Америка и да си го спаси задникот.“

Таа продолжи: „Светот оди на места што се многу опасни. И затоа, колку повеќе се приближуваме до тие простори на опасност, толку ни е потребна уметност за да преживееме и да имаме поглед што ни дава надеж и врска меѓу нас.“

Главната порака на Фремо е како Кан има моќ да ги турка во светот дури и малите инди-филмови како „Чиракот“ и „Анора“ (Неон) на Шон Бејкер – и на крајот дури и да освои Оскари. „Работите тргнаа, авантурата започнува во Кан“, рече тој. „Тоа е посебен фестивал. Филмот може да се прикаже во Кан во мај и сè уште да биде жив во март следната година. Американските дистрибутери и продуценти кои го сакаат Кан, како Неон, знаат како да го извлечат најдоброто од него.“

Минатата година, добитниците на Оскар „Емилија Перез“ и „Тек“ исто така беа лансирани во Кан. А се повеќе меѓународната екипа на гласачи на Академијата ги воздигна филмовите од странски јазик кои добиваат профил во Кан.

Голем дел од таа возбуда е генерирана за добитниците на награди како што се добитниците на Златна палма „Паразит“, „Анатомија на падот“ и „Анора“, сите од Неон. И тоа се сведува на жирито во натпреварувањето.

Должноста на жирито започна во вторник, 13 мај, за овогодинешните панелисти во натпреварувањето на Филмскиот фестивал во Кан, предводени од Бинош, која првпат дојде на фестивалот пред 14 години. Таа претседава со деветчлено жири составено од актерите Хали Бери и Џереми Стронг, режисерите Хонг Санг Су, Диедо Хамади, Пајал Кападија и Карлос Рејгадас, како и француско-мароканската дипломатка/новинарка Лејла Слимани. Победниците имаат тенденција да бидат филмови што емоционално ги трогаат членовите на жирито, поради што Дардените победија двапати.

Оваа година, Фремо е горд што е домаќин на Дардените по деветти пат во конкуренција, вториот на Џулија Дукурно („Алфа“), како и четвртиот филм на американскиот автор Вес Андерсон („Феникиската шема“) и вториот на Ричард Линклејтер („Нувел Ваг“). Кои ќе бидат кандидатите за наградата? „Сентиментална вредност“ од Норвешка, третиот филмски режисер Јоаким Трир, би можел да лета, заедно со геј романсата на Оливер Херманус „Историја на звукот“ (MUBI).

„Ќе ги гледаме филмовите заедно“, рече Бинош. „И после тоа, токму оваа врска што е над размислувањето ќе создаде посебен резултат.“