Поддршката за Бугарија го поткопува тврдиот речник на ЕПП за владеење на правото


Од протестите во Бугарија против корупцијата минатото лето

Европската народна партија сака да се бори против злоупотреба на европските фондови, но избегнува да ја критикува истата таа пракса во Бугарија

 

Европската народна партија сака да ги има двата начина на владеење на правото.

Дури и кога политичката група од десниот центар се залага за нови правила за запирање на средствата на ЕУ за владите кои не се придржуваат до европските вредности, корупциската криза во Бугарија ја изложува партијата под обвиненија за двојни аршини кога станува збор за нејзините политички сојузници.

Во Европскиот парламент во четврток (8 октомври), повеќето пратеници од десниот центар, ЕПП се очекува да гласаат против резолуцијата што предизвикува загриженост во врска со средствата на ЕУ што ја разгоруваат корупцијата на високо ниво во оваа балканска земја, која е сцена на тримесечни антивладини протести. Непосреден приоритет на парламентарците на ЕПП е да го бранат бугарскиот премиер Бојко Борисов, кој потекнува од нејзините редови, од она што го сметаат за политички мотивиран напад.

Времето на гласањето за Бугарија, сепак, претставува незгоден тест за најголемата политичка групација во парламентот. Тоа значи дека ЕПП мора да ја брани бугарската употреба на парите на ЕУ, додека истовремено се обидува да се претстави како водечки поборник за нови потези при исплатата на средствата на ЕУ и таа да зависи од стабилно владеење на правото.

Од јули Бугарија е заглавена во сложен политички ќор-сокак што го обелодени степенот до кој мафијашките олигарси ефикасно водат паралелна држава преку нивното влијание врз медиумите, судството и безбедносните апарати.

Во дебатата за корупцијата во Бугарија оваа недела, водачот на групата ЕПП, Манфред Вебер призна дека „не е сè совршено“ во 7-милионската земја, но весело заклучи дека Софија под водство на Борисов „во суштина е на добар пат“.

Пратениците на социјалистите, либералите и зелените, кои ќе ја поддржат резолуцијата во четврток, ја обвинија ЕПП за лицемери и ја ставија како приоритет верноста кон Борисов пред владеењето на правото.

Катарина Барли, поранешна германска министерка за правда, која сега е потпретседател на Европскиот парламент од социјалистите и демократите, тврди дека ЕПП секогаш била брза да се качи на својот „висок коњ“ и повика на оставки поради корупцијата, но само кога тоа е влада надвор од нејзината група. Таа ја повика ЕПП да не ја повторува нејзината неактивност како во врска со корупцијата во Унгарија. „Не правете ја истата грешка во Бугарија“, рече таа.

Амбивалентниот пристап на ЕПП кон унгарскиот премиер Виктор Орбан и неговата партија Фидес го наруши имиџот на партијата во последните години. ЕПП го суспендираше членството на Фидес во март 2019 година поради загриженост за владеењето на правото и неговата анти-бриселска реторика, но не беше во можност да се согласи дали да го остави Фидес да се врати во прегратките или да го истурка целосно, бидејќи многу европратеници одбија да го осудат Орбан. Европратениците од Фидес продолжуваат да учествуваат во работата на групата ЕПП во парламентот.

Премиерот Бојко Борисов е под жесток оган да поднесе оставка

Рамона Стругариу, романски либерален пратеник, исто така ги критикуваше „моќните“ европски политичари за поддршката на „внимателно плетените мрежи“ во Бугарија кои ги злоупотребуваат фондовите на ЕУ. „Дали знаете кого одобрувате?” – праша таа. Иако таа не ја споменуваше Ангела Меркел по име, германската канцеларка е најсилниот сојузник на Борисов во ЕПП во текот на изминатата деценија.

Сè е во парите

Ако социјалистите, либералите и зелените ја усвојат бугарската резолуција во четврток, таа нема непосредна обврзувачка моќ. Сепак, тоа ќе носи поширока политичка тежина додека институциите на ЕУ продолжуваат со дискусиите за механизам за поврзување на плаќањата на ЕУ со владеењето на правото.

Злоупотребата на фондовите на ЕУ е клучен фактор во поттикнувањето на бугарската корупција, а неодамнешните случаи се фокусираа на високи функционери кои користат средства од евра за изградба на приватни вили и исчезнување на земјоделски фондови во непостоечки бизниси.

Друг случај од висок профил под истрага се однесува на наводите дека високи судски службеници се обиделе да преземат компанија за лифтови со закани за насилство за да пристапат до средствата на ЕУ што може да ги добие. Христо Иванов, поранешен министер за правда и копретседател на антикорупциската партија Демократска Бугарија, ги опишува фондовите на ЕУ како „лесна дрога“ што ја одржува бугарската мафија во живот.

Клер Дејли, ирски пратеник од екстремно левичарската група ГУЕ, рече дека на Бугарите им треба на ЕУ да преземат активности за „да престанат да ги хранат вампирите“ со истурање на средствата во мито.

Даниел Фројнд, европратеник од Зелените од Германија, исто така, забележа консензус меѓу Бугарите при неговото неодамнешно истражувачко патување во Софија дека најдобриот начин за борба против највисоката корупција е кратењето на средствата на ЕУ. „Парите не ги хранат гладните деца. Ако ги запрете парите, во основа им го одземате кавијарот на корумпираните олигарси“, рече тој.

Вебер избегна какво било упатување на злоупотреба на фондовите на ЕУ во одбрана на Бугарија, но наместо тоа го пофали Борисов за „водењето на проевропска влада“ и за поддршката на воведувањето на еврото. И покрај нападите врз новинари и независното судство, Вебер исто така тврди дека Бугарија има правилно функционална демократија и слободни медиуми.

Во сличен обид за зајакнување на акредитивите на Борисов, Андреј Коватчев, бугарски европратеник од партијата на премиерот, се пожали дека дебатата за владеење на правото е политизирана од бугарските „про-Кремљ“ социјалисти.

(Додека бугарските социјалисти навистина имаат силни врски со Москва, Борисов исто така одржуваше срдечни врски со Русија, исто како и неговите крајно десни коалициони партнери.)

Страв од левицата

Главниот аргумент од ЕПП е дека секоја промена во Бугарија треба да произлезе од изборите во пролет 2021 година отколку од движењето за протести.

За многумина од демонстрантите, овој аргумент ја промашува поентата. Тие тврдат дека ова е изговор за да се избегне акција во врска со фондовите на ЕУ кои сега создадоа длабоко вкоренети паралелни мрежи на финансирање во институции како што е судството, кои сега се помоќни од демократски избрани политичари.

Постои, исто така, долгогодишна загриженост во врска со недоволната практика на изборите во Бугарија и средствата што партиите можат да ги соберат.

Радан Канев, бугарски пратеник на ЕПП од Демократска Бугарија (не партијата ГЕРБ на Борисов), рече дека стравувањата за отклон кон левицата во Европа ја поддржуваат лојалноста на ЕПП кон Борисов.

„Во ЕПП се чувствува дека левиот центар може да ги преземе нашите упоришта еден по еден… Бојко е следен“, рече тој.

Канев рече дека неуспешно се обидел да го смени традиционалното размислување за Бугарија во рамките на групата.

Тој рече дека еден од неговите главни предизвици е да опише како кризата на владеењето на правото во Бугарија се разликува од онаа што ја создаде поцентрализираната политичка структура на Орбан во Унгарија.

„Не очекував дека тие ќе застанат отворено против владата, но барем разбраа дека во Бугарија не станува збор за владино преземање на судството или на медиумите, туку за преземање од страна на мафијата“. (Политико)