Почна примирјето меѓу Израел и Хамас, се чека ослободување на заробеници од Газа

Четиридневното примирје во војната меѓу Израел и Хамас стапи на сила рано во петокот, поставувајќи го теренот за размена на десетици заложници држени од милитантите во Газа во замена за Палестинци затворени од Израел.

Прекинот на борбите вети одредено олеснување за 2,3 милиони луѓе во Газа, кои издржаа неколку недели израелско бомбардирање, како и за семејствата во Израел кои се плашат за судбината на најблиските заробени за време на нападот на Хамас на 7 октомври што ја предизвика војната.

Прекинот на огнот започна во 7 часот по локално време и треба да трае најмалку четири дена. Во овој период, владејачката група Хамас во Газа вети дека ќе ослободи најмалку 50 од околу 240 заложници што таа и другите милитанти ги зедоа на 7 октомври. Хамас рече дека Израел ќе ослободи 150 палестински затвореници. Договорот предвидува и поголема помош да стигне до јужниот дел на Газа, каде што Палестинците се соочуваат со сериозен недостиг на храна, вода, лекови и електрична енергија.

Не долго по стапувањето на сила на примирјето, четири цистерни со гориво и четири танкери со гас за готвење влегоа во Појасот Газа на преминот Рафа од Египет, соопшти Израел. За време на примирјето, Израел се согласи да дозволи испорака на 130.000 литри гориво дневно, што е приближно двојно повеќе од она што претходно го дозволуваше, но сепак само мал дел од проценетите дневни потреби на Газа од повеќе од 1 милион литри.

Во поголемиот дел од изминатите седум недели од војната, Израел забрануваше влез на какво било гориво во Газа, тврдејќи дека Хамас може да го користи за воени цели. Агенциите за помош на Обединетите нации се спротивставија на таквите тврдења, велејќи дека испораките на гориво биле внимателно надгледувани и итно потребни за да се избегне хуманитарна катастрофа. Горивото е потребно за да работат генератори кои напојуваат објекти за третман на вода, болници, телекомуникациски мрежи и друга критична инфраструктура.

Првите 50 заложници кои беа ослободени според договорот се израелски државјани, вклучително и некои кои имаат втора националност, според функционер на Хамас кој сакаше да остане анонимен, бидејќи не беше овластен да разговара за деталите со медиумите.

Функционерот не ги коментираше медиумските извештаи дека Хамас исто така се согласил да ги ослободи неизраелците, вклучително и 23 тајландски државјани. Министерот за надворешни работи на Тајланд им рече на новинарите во Бангкок дека сè уште не можел да ги потврди извештаите.

Двете страни прво ќе ги ослободат жените и децата. Израел рече дека примирјето ќе биде продолжено дополнителен ден за секои дополнителни 10 ослободени заложници.

Договорот за примирје за заложниците беше постигнат во неколку недели интензивни индиректни преговори, при што Катар, САД и Египет служеа како посредници. Ако се одржи, тоа ќе биде првиот значаен прекин во борбите откако Израел му објави војна на Хамас пред седум недели.

Договорот ги зголеми надежите за евентуално прекинување на војната, која срамни огромни делови од Газа, поттикна наплив на насилство на окупираниот Западен Брег и ги поттикна стравувањата од поширок пожар низ Блискиот Исток. Израел се спротивстави на таквите шпекулации, велејќи дека е решен да ја продолжи својата масовна офанзива откако ќе заврши примирјето.

Првата група од 13 жени и деца кои ги држи Хамас ќе биде ослободена во петок попладне, изјави Маед ал-Ансари, портпарол на катарското Министерство за надворешни работи. Тројца палестински затвореници, исто така жени и малолетни, треба да бидат ослободени за секој ослободен заложник.

Израелското Министерство за правда објави список од 300 затвореници кои имаат право да бидат ослободени, главно тинејџери приведени во текот на изминатата година за фрлање камења и други помали прекршоци.

Враќањето на заложниците може да го подигне духот во Израел, каде нивната мака ја зафати земјата. Семејствата на заложниците организираа масовни демонстрации за да извршат притисок врз владата да ги врати дома. Кабинетот на премиерот Бенјамин Нетанјаху соопшти дека ги известил семејствата на заложниците наведени за ослободување во петокот.

Исто така, израелската војска фрли летоци над јужниот дел на Газа, предупредувајќи ги стотиците илјади раселени Палестинци кои побарале засолниште таму да не се обидуваат да се вратат во своите домови во северната половина од територијата, во фокусот на копнената офанзива на Израел. Израел соопшти дека ќе ги блокира обидите за враќање. И покрај предупредувањето, стотици Палестинци беа видени како одат на север во петокот.

Нетанјаху вети дека ќе ја продолжи војната по истекот на примирјето за да ги уништи воените способности на Хамас, да стави крај на неговото 16-годишно владеење во Газа и да ги врати сите околу 240 заробеници кои Хамас и другите групи ги држат во Газа.

„Ќе продолжиме додека не ги постигнеме сите наши цели“, рече Нетанјаху, додавајќи дека истата порака ја упатил во телефонскиот разговор со американскиот претседател Џо Бајден. Вашингтон му пружи голема воена и дипломатска поддршка на Израел од почетокот на војната.

Израелскиот министер за одбрана Јоав Галант беше цитиран како им рекол на војниците во четвртокот дека нивниот одмор ќе биде краток и дека војната ќе продолжи со интензитет уште најмалку два месеци. (АП)