Почина Роберт Бадентер, човекот кој се залагаше Македонија да биде меѓународно призната

На 95-годишна возраст денеска почина францускиот адвокат и политичар Роберт Бадентер, поранешен министер за правда, кој беше претседател на арбитражната комисија на Мировната конференција за Југославија во 1991 година, јавија француските медиуми.

Бадентер – правник, професор по право на Сорбона и претседател на францускиот Уставен совет – во времето на распадот на Југославија беше на чело на таканаречената Бадентерова комисија, која во декември 1991 година го соопшти мислењето дека СФРЈ е во процес на распаѓање, врз основа на кој, на 15 јануари 1992 година, државите на Европската економска заедница (ЕЕЗ) ја признаа државната независност на Хрватска и Словенија во постојните граници, иако под негово претседавање, комисијата констатира дека само Македонија и Словенија ги исполнуваат сите општи и посебни услови за меѓународно признавање.

Како водач на Арбитражната комисија тој добил голем авторитет и во Македонија заради тоа што тој препорачал дека „користењето на името Македонија не може да имплицира територијални барања на било која друга држава” и полно признавање во 1992.

Тој беше вклучен и во изработката на Охридскиот договор во Република Македонија.

Принципот на овој договор е да ги поврзе етничките заедници во националното законодавно тело (а подоцна и во локалната самоуправа и други државни органи) треба да биде поддржан од двете етнички групи, овој принцип често се нарекува „Бадентеров принцип“.

Неговата кариера доживеа одлучувачки пресврт во 1972 година, откако еден од неговите клиенти, Рожер Бонтем, беше обезглавен поради неговата секундарна улога во убиството на медицинска сестра и чувар за време на бегството од затвор.

Бадентер беше прогонуван од неговиот неуспех да го ослободи од егзекуцијата  Бонтем во случај што го промени неговиот став за смртната казна „од интелектуално убедување во милитантна страст“.

Пет години подоцна, тој помогна да се убеди поротата да не го погуби Патрик Анри за убиството на седумгодишното момче, што веднаш стана фигура на омраза за многу Французи, кои се залагаа да му се отсече главата на Анри.

Бадентер го претвори случајот во судење за смртна казна, повикувајќи експерти да ја опишат во страшни детали работата на гилотинарта.

„Гилотинирањето не е ништо помалку од тоа да земеш жив човек и да го пресечеш на два дела“, тврдеше тој.

Севкупно, тој спаси шест мажи од егзекуција во текот на неговата кариера, предизвикувајќи смртни закани во процесот.

Роден е во Париз на 30 март 1928 година, во семејство на еврејски трговец со крзно, кој емигрирал од Бесарабија, денешна Молдавија.

Кога имал само 14 години, неговиот татко бил меѓу групата Евреи, собрани од Гестапо во југоисточниот град Лион и депортиран во нацистичкиот концентрацион логор Собибор во денешна Полска, каде што починал.

Младиот Бадентер разви силно чувство за правда што го доведе до диплома по право во Франција, по што следеа магистерски студии од Универзитетот Колумбија во Њујорк, со фокус на етичките прашања.

„До последен здив“

По неговото назначување за министер за правда во социјалистичката влада на претседателот Франсоа Митеран во јуни 1981 година, Бадентер стави крај на смртната казна како непосреден приоритет.

Последната егзекуција во Франција беше во 1977 година со смртта на Хамида Џандуби, имигрант од Тунис, осуден за мачење и убиство на млада жена.

Само четири месеци по преземањето на функцијата, Бадентер воведе аболиција низ парламентот со значаен говор во кој ги осуди „крајните егзекуции во мугрите“ кои беа „колективен срам на Франција“.

Уривајќи ги митовите за наводниот застрашувачки ефект на смртната казна, тој тврдеше: „Доколку стравот од смртта ги запре луѓето во нивните патеки, немаше да имаме големи војници или спортски фигури“.

Бадентер продолжи да пишува историја во 1983 година кога успеа да ја натера Боливија да го екстрадира Клаус Барби, поранешен шеф на нацистичката тајна полиција, Гестапо, во Франција.

Озлогласен за време на германската окупација на Франција како „касапот од Лион“, Барби беше изведен пред суд за злосторства против човештвото и осуден на доживотен затвор во историскиот случај кога жртвите на холокаустот за првпат зазедоа став во Франција.

За време на неговите пет години како министер Бадентер, исто така, го укина законот за дискриминација на хомосексуалците на возраст за сексуална согласност и работеше на подобрување на условите во француските затвори.

Висока фигура во францускиот јавен живот, тој беше претседател на Уставниот совет и член на францускиот Сенат од 1995 до 2011 година.

Смртната казна до крајот му остана клучна борба на неговото постоење.

Бадентер вети дека ќе работи „до последниот здив од животот“ за да постигне глобална забрана за оваа практика и продолжи да води кампања против егзекуциите во Кина и САД во неговите подоцнежни години. (Според агенциите)