Пет работи што треба да ги знаете за Хенри Кисинџер
Поранешниот државен секретар Хенри Кисинџер, кој почина во средата на 100-годишна возраст, изврши големо влијание врз глобалните работи за време на претседателите Ричард Никсон и Џералд Форд помеѓу 1969 и 1977 година, заработувајќи и омаловажување и Нобелова награда за мир.
Еве пет работи што треба да ги знаете за неговиот живот во владата и пошироко:
НЕГОВОТО ПОРТФОЛИО
Осум немирни години – прво како советник за национална безбедност, подоцна како државен секретар, а некое време и двете – Кисинџер играше доминантна улога во надворешната политика на САД. Тој ја спроведе првата „шатл дипломатија“ во потрагата по мир на Блискиот Исток. Тој ги искористи тајните преговори за да ги обнови врските меѓу САД и Кина. Тој ги иницираше разговорите во Париз кои на крајот обезбедија алатка за спасување на образот за да се извлечат САД од војната во Виетнам. И тој продолжи со детант со Советскиот Сојуз што доведе до договори за контрола на оружјето.
НЕГОВИОТ ШЕФ
Моќта на Кисинџер порасна за време на превирањата со скандалот Вотергејт, кога политички усогласениот дипломат презеде улога слична на копретседател на ослабениот Никсон. „Несомнено, мојата суета беше разбудена“, напиша Кисинџер подоцна за неговото зголемено влијание за време на Вотергејт. „Но, доминантната емоција беше претчувство на катастрофа“. Кисинџер им рекол на колегите во Белата куќа дека тој е единствената личност што го спречила Никсон, „тој пијан лудак“, да прави работи што ќе го „разнесат светот“, според Волтер Исаксон, кој ја напиша биографијата „Кисинџер“ во 1992 година.
НЕГОВИОТ ПЕЧАТ
Дебелкав и неуреден, Кисинџер се здоби со репутација на женско лице во сталожената администрација на Никсон. Кисинџер ги нарече жените „диверзија, хоби“. Исаксон напиша дека холивудските директори се желни да го поврзат со старлети, кои Кисинџер ги барал на премиери и во спектакуларни ресторани. Негови придружнички беа Џил Сент Џон, Ширли Меклејн, Марло Томас, Кендис Берген и Лив Улман. Во анкетата на Playboy Club Bunnies во 1972 година, човекот наречен „Super-K“ од „Њусвик“ заврши на прво место како „човекот со кој најмногу би сакал да излезам на состанок“. Објаснувањето на Кисинџер: „Моќта е врвниот афродизијак“.
НЕГОВИТЕ КРИТИЧАРИ
Кисинџер со децении се бореше со идејата дека тој и Никсон се договориле во 1972 година за мировни услови во Виетнам кои беа достапни во 1969 година и на тој начин непотребно ја продолжија војната по цена на десетици илјади американски животи. Тој беше осудуван затоа што одобрил телефонски прислушувања на новинари и на неговиот персонал во Националниот совет за безбедност да биде затворено протекувањето вести во Белата куќа на Никсон. Тој беше осуден во кампусите на колеџите за бомбардирањето и сојузничката инвазија на Камбоџа во април 1970 година, со намера да ги уништи северновиетнамските линии за снабдување на комунистичките сили во Јужен Виетнам. Според некои, тој „упад“, како што го нарекоа Никсон и Кисинџер, беше придонес во падот на Камбоџа во рацете на бунтовниците од Црвените Кмери.
НЕГОВИ ПОДОЦНЕЖНИ ГОДИНИ
Кисинџер негуваше углед на почитуван постар државник, држејќи говори, нудејќи совети на републиканските и демократските претседатели и раководејќи со профитабилен глобален консултантски бизнис додека патуваше низ светот. Но, записите од ерата на Никсон, објавени со текот на годините, донесоа со себе откритија кои понекогаш го ставаат во сурово светло. Кисинџер беше следен од критичарите дома и во странство кои тврдеа дека тој треба да биде повикан на одговорност за неговата политика во Југоисточна Азија и поддршката на репресивните режими во Латинска Америка. Тој мораше двапати да размисли пред да отпатува во одредени земји за да биде сигурен дека нема да биде повикан од судии кои сакаа да го испрашуваат за постапките од времето на Никсон. (АП)