Орбан на средба со Путин, барал патишта за мир

Рускиот претседател Владимир Путин во петокот го пречека унгарскиот премиер Виктор Орбан во Москва на ретка средба со европски лидер на разговори за мировните предлози за Украина.

Посетата на Орбан доаѓа само неколку дена откако тој направи слична ненајавена посета на Украина, каде што се состана со претседателот Володимир Зеленски и предложи Украина да размисли за договор за итен прекин на огнот со Русија.

„Бројот на земји кои можат да разговараат со двете завојувани страни се намалува“, рече Орбан. „Унгарија полека станува единствената земја во Европа која може да зборува со сите“.

Во коментарите на почетокот на нивниот состанок што беа телевизиски, Путин посочи дека Орбан дошол во Москва како претставник на Европскиот совет, и покрај тоа што неколку европски претставници ја осудија посетата.

Унгарскиот премиер, кој нашироко се смета дека има најтопли односи со Владимир Путин меѓу сите лидери на Европската унија, рутински ги блокираше, одложуваше или ги намалуваше напорите на ЕУ да ѝ помогне на Украина и да воведе санкции кон Москва за нејзините акции во Украина. Тој долго време се залага за прекин на непријателствата во Украина, но без да наведе што би можело да значи за територијалниот интегритет на земјата или за идната безбедност.

Тој став ги фрустрира унгарските сојузници во ЕУ и НАТО, кои нашироко ги сметаат дејствијата на Русија како прекршување на меѓународното право и закана за безбедноста на земјите во Источна Европа.

Посетата на Москва беше идеја на Орбан и беше договорена дури во средата, изјави портпаролот на Путин, Дмитриј Песков, пренесува руската државна новинска агенција Тасс.

Путин му рекол на Орбан дека сака да слушне за позицијата на неговите „европски колеги“ за Украина и да разговара за планот на Москва за мир, како и билатералните односи. Орбан истакна дека средбата е четиринаесетти пат лидерите да одржуваат билатерални разговори од 2009 година.

Европските претставници и лидери силно ја критикуваа посетата на Орбан на Москва.

„Ова е за смирување. Не станува збор за мир“, рече портпаролот на Европската комисија Ерик Мамер.

Унгарија на почетокот на месецот го презеде шестмесечното ротирачко претседавање со Советот на ЕУ, главно формална улога што може да се искористи за обликување на политиката на блокот. Орбан рече дека сака да го искористи претседателството за да се заложи за прекин на борбите во Украина.

Шефот за надворешна политика на ЕУ, Жозеп Борел, во изјавата рече дека посетата на Орбан на Москва „се одвива исклучиво во рамките на билатералните односи меѓу Унгарија и Русија“.

„Премиерот Орбан не доби никаков мандат од Советот на ЕУ да ја посети Москва“, рече Борел, додавајќи дека неговата „позиција ги исклучува официјалните контакти меѓу ЕУ и претседателот Путин. Така, унгарскиот премиер не ја претставува ЕУ во ниеден облик“.

Каја Калас, естонскиот премиер во заминување, номинирана да стане следниот шеф за надворешна политика на ЕУ, го обвини Орбан за „експлоатирање“ на претседателството и рече дека унгарскиот лидер се обидува „да сее конфузија“.

„ЕУ е обединета, јасно е зад Украина и против руската агресија“, напиша Калас, жесток поддржувач на Украина, во петокот на социјалната медиумска платформа Икс.

Во е-пошта во петокот, шефот за печат на Орбан, Берталан Хаваси, рече дека патувањето на унгарскиот лидер доаѓа „како дел од неговата мировна мисија“ – како одраз на имиџот на миротворец што популистичкиот лидер го негува откако Путин ги испрати своите војници во Украина во февруари 2022 година. Унгарскиот министер за надворешни работи Петер Сијарто, исто така, се приклучи на патувањето во Москва, според објавата на неговата Фејсбук страница.

Говорејќи за унгарското државно радио пред заминувањето во петокот наутро, Орбан рече дека е свесен дека претседателството на неговата земја со ЕУ „не ни дава право да преговараме во име на никого“.

Без да ги спомне извештаите за неговото планирано патување во Москва, тој рече дека за неговото патување претходно оваа недела во Киев „не му треба мандат, бидејќи јас не застапувам ништо. Единственото нешто што го правам е да одам на оние места каде што има војна или закана од војна што има негативни последици и за Европа и Унгарија.

Други претставници на ЕУ изразија вознемиреност што Орбан го презеде патувањето еднострано и без одобрение од земјите-членки на блокот.

Претседателот на Европскиот совет, Шарл Мишел, во четвртокот на Икс рече дека „ротирачкото претседателство на ЕУ нема мандат да се ангажира со Русија во име на ЕУ“.

„Европскиот совет е јасен: Русија е агресор, Украина е жртва. Ниту една дискусија за Украина не може да има без Украина“, напиша Мишел.

Орбан е првиот европски лидер што ја посети Русија и седна на разговори со Путин откако австрискиот канцелар Карл Нехамер ја посети Москва во април 2022 година, само неколку недели откако Путин им нареди на своите војници да влезат во Украина. За време на таа посета тој рече дека го покренал прашањето за злосторствата наводно извршени во Украина од страна на руските сили. (АП)