Од Доналд Трамп до принц Хари: Како авторите во сенка станаа најбарани во политиката и во шоубизнисот?
САД– Американскиот ветеран- автор во сенка Џ.Р. Мохрингер очигледно ги претвори емоциите и сеќавањата на Хари во хит проза. Новинарот и писател кој доби Пулицер и кој стои зад мемоарите на тенисерот Андре Агаси и основачот на Најк, Фил Најт, наводно бил запознаен со принцот Хари од актерот Џорџ Клуни. За својот придонес доби милион долари, а неговото име нема да стои на корицата на книгата.
Улогата на автор во сенка (ghostwriter) , е еден од најчудните во книжевниот свет. Може да се каже дека е комбинација од терапевт, преведувач, толкувач и муза. Неговите услуги ги ангажира позната личност нова во пишувачкиот занает. Интересно е што речиси повеќе од половина од нефикционални бестселери се напишани од автори од сенка, исто како и значителен број романи. Само една од пет познати личности, како што се актери, спортисти, политичари, готвачи, поп ѕвезди и бизнисмени, кои се најдоа на листата на најчитаните, се всушност вистински автори на нивните книги.
Принцот Хари беше склон да го ангажира Мохрингер, но повеќето автори во сенка се настрана, па затоа сурогат писателот често останува невидлив. Можеби книгата можеме да ја процениме според нејзината корица, но не и според тоа кој ја напишал, бидејќи авторот се крие во сенка. Моцарт бил платен да пишува музика за богати патрони со цел лажно да се претстават како генијалци. Книгата на Џон Кенеди од 1956 година „Профили во храброст“, која ја прикажува храброста на осум американски сенатори, помогна да се објави неговата претседателска номинација. Но, неговиот говорник Тед Соренсен откри во 2008 година дека тој всушност ја напишал книгата.
Името на Хилари Клинтон е испечатено и на корицата на нејзините мемоари „Тешки одлуки“ (Профил на книгата), а дури при крајот на книгата случајно го споменува тимот од тројца луѓе кои и помогнале да ја напише. Некои, пак, не го кријат фактот дека ангажирале други да им помогнат да ги пренесат своите мисли.
„Слушнав дека е одлична книга. Кога ќе најдам време, дефинитивно ќе ја прочитам“, вели Роналд Реган во своите мемоари „An American Life“.
Терминот автори во сенка беше измислен од книжевниот агент на американските спортски ѕвезди, Кристи Волш, во 1920-тите. Неговото најважно правило беше: „лошиот автор во сенка обично греши кога мисли дека треба да пишува онака како што ние сме навикнати да зборува славната личност. Тоа е грешка. Тој мора да пишува на начинот на кој публиката мисли дека таа личност зборува. “
Пишувањето во сенка е форма на измама, бидејќи дозволува некој да ја преземе заслугата за нешто што не го напишал, честопати анонимно. Сепак, тоа може да биде многу профитабилна окупација. Во минатото, писателот во сенка можеше однапред да побара третина од износот, вклучувајќи ги и авторските права. Денес, таа сума е поблиску до десет проценти од вкупниот хонорар, но сепак носи значителен приход на писател како Мохрингер. Етаблираните писатели ги гледаат авторите во сенка како измамници и писатели за изнајмување, но работата е многу потешка отколку што изгледа. Имено, тие треба да најдат тенка линија помеѓу задоволување на егото на личноста што ги вработила и пишување нешто читливо, реално и по можност непознато и скандалозно. Писателот во сенка е како литературен правник – тој разговара за животот на авторот со што е можно повеќе елоквентност, но конечниот суд го остава на другите. Необичната врска меѓу ангажираниот биограф и субјектот беше истражена во романот „Дух“ на Роберт Харис, врз основа на кој Роман Полански го сними филмот „Писателот од сенките“ – необичен танц каде се спојуваат суетата, вистината и манипулацијата.
Повеќето писатели во сенка завршуваат со презир на нивните „забави“. За оваа работа е потребна способност која Хедли Фримен, која ја напиша модната книга на Викторија Бекам „That Extra Half an Inch“, ја нарекува самодисциплина, т.е. настојувајќи да им овозможи на другите да се гледаат себеси онака како што тие сакаат да се гледаат себеси. Еден автор во сенка изјави анонимно за Гардијан: „Се чувствувам како слуга. Болно е да се пишуваат такви глупости“. Тони Шварц ја напиша книгата на Доналд Трамп „The Art of the Deal”, а потоа зажали за тоа откако стана успешна. „Длабоко жалам“, изјави тој.