Нептун станува сѐ поладен, а научниците не се сигурни зошто

На околу 2,7 милијарди милји од Земјата, јужната страна на Нептун е во средината на летото. Но, ова не е лето на кое се навикнати научниците.

На Нептун му требаат околу 165 Земјини години за да ја заврши орбитата околу Сонцето, што значи дека неговите годишни времиња траат 40 такви години. Тоа е околу 160 пати подолго од едно од нашите годишни времиња, а според новото истражување објавено во понеделникот во списанието Planetary Science, ова не е ни најчудниот дел, пишува CNet.

За разлика од нашата матична планета — која се загрева во лето за денови за пикник и излети на плажи — се чини дека азурниот свет… се лади?

„Оваа промена беше неочекувана“, рече во изјавата Мишел Роман, истражувач на Универзитетот во Лестер и главен автор на студијата. „Бидејќи го набљудувавме Нептун за време на неговото рано јужно лето, би очекувале температурите полека да растат, односно потопли, а не поладни“.

Изненадувачкото откритие доаѓа откако меѓународен тим на истражувачи комбинираше две децении инфрацрвени снимки кои го прикажуваат Нептун, собрани со супер моќни телескопи како што е многу големиот телескоп на Европската јужна опсерваторија. Во основа, овие слики можат да кажат какви се топлинските услови на планетата врз основа на тоа колку е светла. Посветло значи потопло.

По проверката на збирките на податоци, тимот јасно откри дека топлинската осветленост на Нептун опаѓа во неговата стратосфера помеѓу 2003 и 2018 година, за време на првите летни шепоти на планетата. Сѐ заедно, тоа додава до приближно 8 степени Целзиусови пад на температурата, се вели во студијата.

Но, тука работите стануваат уште почудни.

Долу на јужниот пол на Нептун, истражувачите видоа дека планетата се затоплува помеѓу 2018 и 2020 година, нешто што тие велат дека никогаш досега не било видено на половите на ветровитата топка. (Велиме ветровито, затоа што ветровите на Нептун се толку брзи што се сметаат за суперсонични, или побрзи од брзината на звукот). „Нашите податоци покриваат помалку од половина од сезоната на Нептун, така што никој не очекуваше да види големи и брзи промени“, рече Роман.

Сепак, Роман нуди неколку идеи за летната температурна конфузија на Нептун.

„Температурните варијации може да се поврзани со сезонските промени во атмосферската хемија на Нептун, што може да промени колку ефикасно се лади атмосферата“, рече Роман. „Но, случајната варијабилност во временските шеми, па дури и одговорот на 11-годишниот циклус на соларна активност, исто така, може да има ефект“.

Со други зборови, можно е „термичките шеги“ на Нептун технички да се случуваат поради чиста случајност, периодични варијации во сончевата активност или дури и промени кои ги опкружуваат сончевите дамки на нашата ѕвезда домаќин, каде магнетните полиња се незамисливо силни – над 2.000 пати повеќе од оние на Земјата.

Истражувачите, исто така, сугерираат општи стратосферски промени, или можеби само бројот на светли облаци што лебдат околу Нептун може да предизвика неочекувано промена на топлинската осветленост на синиот гасен гигант. Но, засега, сите овие опции се многу теоретски.

Иако е возбудливо, ваквите шпекулации наскоро може да бидат ставени на крај поради… тапанот се тркала, ве молам… неодамна лансираниот вселенски телескоп Џејмс Веб. Го има токму она што ни треба во нашиот арсенал за да ја дешифрираме сезонската вистина на Нептун. Наполнет е до врв со опрема за инфрацрвена слика прецизна и доволно силна за да ѕирне во најдлабоките, најтемните и најнедофатливите области на вселената.

„Исклучителната чувствителност на средно-инфрацрвениот инструмент на вселенскиот телескоп, МИРИ, ќе обезбеди невидени нови мапи на хемијата и температурите во атмосферата на Нептун, помагајќи подобро да се идентификува природата на овие неодамнешни промени“, вели во соопштението Леи Флечер, планетарен научник од Универзитетот од Лестер и коавтор на студијата.

Време е да додадеме уште една извонредна загатка на списокот со задачи за Веб што постојано се зголемува, а која веќе вклучува проучување на работи како најдалечната ѕвезда што некогаш сме ја откриле и истражување на нови патишта во потрагата по вонземски живот.