Не може владата да се крши пред и по секој самит на ЕУ, вели Ковачевски во интервју за „Еурактив“

Закочениот процес на пристапување во ЕУ стана безбедносно прашање во услови на зголемување на влијанието на странските играчи во ранливиот регион на Западен Балкан, изјави премиерот на Македонија Димитар Ковачевски во интервју за „Еурактив“.

Говорејќи пред самитот на ЕУ кон крајот на јуни, на кој треба да се дебатира за проширувањето, Ковачевски рече дека Скопје ја покажа својата посветеност, преку тешки одлуки, но ЕУ сè уште не се согласи да ги отвори пристапните преговори.

„Не можеме да ги правиме и да ги кршиме нашите влади пред и по секој самит на ЕУ – тоа е едноставно неодржливо“, рече тој, предупредувајќи дека проширувањето веќе не е „само за себе широко прашање на проширување, ниту е само политичко или економско прашање“.

„По нападот на Русија врз Украина и во светлината на влијанието од трети страни во регионот на Западен Балкан, кој е најранлив на европскиот континент, проширувањето стана безбедносно прашање“, рече Ковачевски за „Еурактив“ на маргините на форумот ГЛОБСЕК во Братислава.

„Северна Македонија е земја-кандидат за ЕУ веќе 17 години и во текот на овие 17 години ја покажавме нашата посветеност кон овој процес на интеграција“, рече Ковачевски, додавајќи дека неговата земја усогласила 45 отсто од законодавството на блокот и ги реорганизира своите институции.

„Донесовме многу тешки одлуки за земјата, една од нив беше Преспанскиот договор, со кој успеавме да го решиме спорот за името со соседна Грција и да станеме членки на НАТО“, рече тој, мислејќи на историскиот договор од 2018 година.

„Истовремено, ЕУ не успеа да го испорача почетокот на преговорите и Северна Македонија и Албанија се практично држени како заложници во процесот на проширување, на барање на Бугарија“, додаде тој.

Софија го блокираше патот на Скопје за членство во ЕУ поради споровите околу историјата и потеклото на македонскиот јазик, но се соочува со притисок од нејзините западни сојузници во ЕУ да го деблокира ова прашање.

Но, според двете земји, нема напредок по ова прашање.

„До овој момент нема документ кој би можел да биде договорен од двете страни“, потврди Ковачевски.

„Историските комисии не се ништо ново, има слични кои работат меѓу други земји – меѓу Германија и Полска или меѓу Северна Македонија и Грција – кои наоѓаат историски факти и треба да бидат основа меѓу тие земји“, рече тој.

„Но, тие не треба да бидат инструментализирани од ниту една од страните што работат на тоа, бидејќи тие чувствителни прашања можат да бидат злоупотребени во политичка смисла и да создадат негативно јавно мислење“, додаде тој.

Загриженоста дека брзиот договор со Скопје би можел да ја собори владата на бугарскиот премиер Кирил Петков во Софија и да донесе на власт проруска коалиција се зголемува во изминатите неколку месеци.

Запрашан дали истото може да биде случај и во неговата земја, Ковачевски рече дека „се чини дека ова прашање секогаш се поставува пред самит на ЕУ“.

Ковачевски, сепак, рече дека би било важно да се решат грижите за влијанието на трети страни во регионот.

„Тоа влијание го видовме за време на подготовката на договорот од Преспа, за време на процесот на пристапување во НАТО, за време на кризата со ковид со сите нејзини антиваксерски кампањи и го гледаме секогаш пред секој самит на ЕУ“, рече тој.

„Секогаш, кога кредибилитетот на ЕУ се намалува со неносење одлуки, влијанието на овие играчи и на овие земји се зголемува, исто како и национализмот. Затоа ЕУ мора да има јасна стратегија, мора да биде похрабра во нејзиниот процес на одлучување“, додаде тој.

Запрашан за реакциите доколку Украина треба да добие кандидатски статус во јуни, што честопати се опишува како „скокање на редот“ пред земјите од Западен Балкан, Ковачевски рече дека „тие заслужуваат да се борат за нивниот просперитет и за својата иднина во ЕУ“.

„Можеме само да им посакаме среќа во нивните аспирации за кандидатура за ЕУ, но ЕУ треба да биде свесна дека мора да испорача, а не само да ветува“, рече тој.

„Затоа што испораката е нешто што го задржува кредибилитетот и нешто што го задржува задоволството на граѓаните дека кога прават отстапки, кога прават промени, усогласувања, тоа е вреднувано“, додаде Димитар Ковачевски во интервјуто за „Еурактив“.