Годишни состаноци на Светска банка и ММФ: Во фокусот проблемите на економиите во развој

Годишните состаноци на ММФ/Светска банка во Вашингтон што почнаа во понеделникот и ќе траат до сабота опфаќаат разговори за голем број пазари во развој, притиснати од зголемената инфлација и трошоците за задолжување во позадина на забавување на глобалниот раст.

Економскиот удар од руската инвазија на Украина ги зголеми притисоците што се појавија за време на пандемијата со КОВИД-19 и доведе до тоа многу помали економии во развој да се обратат до Меѓународниот монетарен фонд за помош во последните месеци.
ММФ одобри програми или средства за финансирање за 10 земји од почетокот на војната во Украина на 24 февруари во вкупна вредност од 77 милијарди долари, проценува лондонски Телимер.

Ова го исклучува итното финансирање во рамките на средствата за брзо кредитирање (RCF) и инструменти за брзо финансирање (RFI), кои земји како Украина и Тонга ги искористија. Фондот, исто така, постигна договори на ниво на персонал за нови капацитети за четири други земји.
Подолу се дадени повеќе детали за тоа на што се надеваат овие земји и што може да се очекува.

УКРАИНА

Од почетокот на руската инвазија, Украина се обидува да обезбеди милијарди долари за да го покрие фискалниот дефицит од 5 милијарди долари месечно и да ја зајакне својата економија, која се очекува да се намали за 35 отсто во 2022 година.

Во петокот, ММФ соопшти дека неговиот извршен одбор го одобрил барањето на Киев за 1,3 милијарди долари вонредно финансирање преку Инструментот за брзо финансирање. Средствата ќе дојдат од новата програма за итни заеми за справување со недостигот на храна, одобрена од одборот на ММФ во септември. Ова е над 1,4 милијарди долари што ММФ и ги обезбеди на Украина од почетокот на војната.
Украинските власти вршат притисок за неитни средства во рамките на полноправната програма за заеми на ММФ, која може да дојде во подоцнежна фаза, иако нејзината големина е нејасна. Олег Устенко, висок економски советник на претседателот Володимир Зеленски, рече дека заемот од ММФ од 5 милијарди американски долари во период од 18 месеци би можел да зацврсти поголем пакет од 15-20 милијарди долари од другите доверители. Поранешниот гувернер на централната банка Кирило Шевченко во јули изјави дека Киев се надева на програма на ММФ од 15 до 20 милијарди долари пред крајот на годината.

ШРИ ЛАНКА

Соочена со речиси двоцифрен економски пад, сериозен недостиг на стоки, од ѓубрива до гориво и во услови на политички превирања, Шри Ланка не го исплати својот надворешен долг за прв пат во својата модерна историја претходно оваа година.

Во септември, таа постигна договор на ниво на мисија на ММФ за заем од околу 2,9 милијарди долари, кој Коломбо очекува да биде одобрен од бордот на фондот до крајот на годината. Ова одобрување е клучен чекор за земјата да обезбеди финансирање од заемодавачот со седиште во Вашингтон.

Сепак, земјата сè уште треба да смисли како да го реструктуира својот голем долг пред да може да се исплатат средствата, а нејзината голема изложеност на кинески заеми може да ги искомплицира работите.

ЗАМБИЈА

Првата африканска земја што не плаќаше за време на ерата на КОВИД-19, Замбија се смета за лакмус тест за Заедничката рамка – иницијатива на Г20, формирана за да обезбеди непречен процес на преговори за долгот за посиромашните земји погодени од пандемии. Досегашниот напредок е бавен.

Преговорите за отпишување на долгот меѓу Замбија и нејзините доверители напредуваат, при што јужноафриканската земја им кажа на сопствениците на обврзници минатата недела дека треба да прифатат намалување од 49 отсто на сегашната вредност на долгот што е предвиден за реструктуирање.

Целите на ММФ за намалување на долгот беа точка на расправа за сопствениците на обврзници во Замбија, од кои некои рекоа дека нема да прифатат толку големи загуби.

ЛИБАН

Земјата е во економски колапс во услови на политички вакуум што трае со години. Во април, ММФ и Либан постигнаа договор на ниво на мисија, за програма за заем од 3 милијарди долари, но тоа беше зависно од донесување низа економски реформи, вклучително и справување со нереализираните загуби во банкарскиот систем на Либан.

Сепак, бавниот напредок, вклучително и она што ММФ го смета за „клучни недостатоци“, покрена прашања за тоа дали Либан има политичка волја да ги исполни клучните услови за програмата.

Политичките знаци изгледаат предизвикувачки: претседателот Мишел Аун ја напушта функцијата на 31 октомври без договор за тоа кој треба да го замени, додека владата работи во техничка функција од изборите во мај поради поделбите околу новиот кабинет.

ПАКИСТАН

Разорните поплави ја потресоа економски загрозената земја и се зголемува загриженоста за здравјето на пакистанската економија, бидејќи девизните резерви се ниски, локалната валута слабее и инфлацијата е на децениско високо ниво и покрај продолжувањето на програмата за финансирање на ММФ во август.

Добивањето транши од 39-месечната програма од 6 милијарди долари во која Пакистан влезе во 2019 година зависи од напредокот во реформите.

Ветувањето на новиот министер за финансии Исхак Дар за зајакнување на валутата и одлуката за намалување на цените на горивото, сепак, го ставаат во спротивност со барањата на ММФ.

Фондот соопшти дека дискусиите за политиките, вклучително и како да се насочи поддршката за погодените од поплавите, додека се одржува макроекономската стабилност, ќе започнат во наредните недели откако ќе биде достапен извештајот за проценка на штетите.

ГАНА

Гана го отфрли својот ангажман со ММФ во јули по уличните протести, депресијација на валутата и странските инвеститори кои ги отфрлаат нејзините обврзници, а земјата сега бара програма од фондот.

Во петокот, мисијата на ММФ рече дека разговорите со владата на Гана за потенцијална програма за заем биле конструктивни, но потребна е повеќе работа на анализа на одржливоста на долгот. Гана сè уште нема договор на ниво на мисија ан ММФ.

Извор со сознанија за ова прашање изјави за Ројтерс во август дека евентуалниот договор меѓу Гана и ММФ најверојатно ќе се состои од финансирање од 3 милијарди американски долари во период од три години и ќе содржи елементи и на продолжениот кредитен фонд (ECF) и на продолжениот фонд (Extended Fund Facility EFF) програми.

ЕГИПЕТ

Главниот увозник на жито, кој во голема мера зависи од приходите од туризмот, Египет доживеа двоен удар од КОВИД-19 и зголемените цени на храната без актуелна програма на ММФ.

Каиро бара нова рунда поддршка од фондот, кој и порача на владата дека треба да направи „решителен напредок“ во фискалните и структурните реформи.

ТУНИС, МАЛАВИ, СРБИЈА

Тунис, Малави и Србија се три помали економии каде што претходно постоечката ранливост е влошена од неодамнешните глобални шокови.

Тунис, кој ја доживува својата најтешка финансиска криза и се обидува да обезбеди заем од ММФ за да ги спаси јавните финансии од колапс, во средината на септември рече дека очекува да постигне тригодишен договор од 2 до 4 милијарди американски долари во наредните недели.

Управниот директор на ММФ, Кристалина Георгиева, претходно овој месец рече дека фондот разговара за програма со Малави, кој е во „многу тешка ситуација“.

Србија, која во моментов има нефинансиски и советодавен договор со фондот, бара стенд-бај договор со ММФ за да помогне во справувањето со кризите што произлегуваат од војната во Украина, според официјален претставник. (Ројтерс)