Најстарата ДНК откри каков бил животот на Грендланд пред 2 милиони години

ЊУЈОРК – Научниците ја открија најстарата позната ДНК и ја искористија за да откријат каков бил животот пред 2 милиони години на северниот врв на Гренланд. Денес, тоа е пуста арктичка пустина, но тогаш беше буен пејзаж од дрвја и вегетација со низа животни, дури и сега изумрениот мастодон.

„Студијата ја отвора вратата во минатото кое во основа е изгубено“, рече водечкиот автор Курт Кјер, геолог и експерт за глечери на Универзитетот во Копенхаген.

Со животински фосили тешко достапни, истражувачите извлекоа еколошка ДНК, позната и како еДНК, од примероци од почва. Ова е генетскиот материјал што организмите го фрлаат во нивната околина – на пример, преку влакна, отпад, плукање или трупови што се распаѓаат.

Проучувањето навистина стара ДНК може да биде предизвик бидејќи генетскиот материјал се распаѓа со текот на времето, оставајќи ги научниците само со ситни фрагменти.

Но, со најновата технологија, истражувачите беа во можност да добијат генетски информации од малите, оштетени делови од ДНК, објасни Еске Вилерслев, генетичар од Универзитетот во Кембриџ. Во нивната студија, објавена во средата во списанието „Нејчр“, тие ја споредија ДНК со онаа на различни видови, барајќи совпаѓања.

Примероците дојдоа од депозит на седимент наречен формација Кап Кобенхавн во Земјата Пери. Денес областа е поларна пустина, рече Кјер.

Но, пред милиони години, овој регион минуваше низ период на интензивни климатски промени кои ги зголемија температурите, рече Вилерслев. Седиментот веројатно се создавал десетици илјади години на локацијата пред климата да се олади и да ги зацементира наодите во вечен мраз.

Ладното опкружување помогнаа да се зачуваат деликатните делови од ДНК – сè додека не дојдоа научниците и не ги ископаа примероците, почнувајќи од 2006 година.

За време на топлиот период во регионот, кога просечните температури беа за 11 до 19 степени Целзиусови повисоки од денешните, областа беше исполнета со необичен спектар на растителен и животински свет, објавија истражувачите. Фрагментите на ДНК сугерираат мешавина од арктички растенија, како што се брезите и грмушките од врба, со оние кои обично претпочитаат потопли клими, како што се елките и кедрите.

ДНК, исто така, покажа траги од животни, вклучувајќи гуски, зајаци, ирваси и леминзи. Претходно, изметот и некои остатоци од зајак беа единствените знаци на животински живот на локацијата, рече Вилерслев.

Едно големо изненадување беше пронаоѓањето на ДНК од мастодонот, изумрен вид кој изгледа како мешавина помеѓу слон и мамут, рече Кјер.

Многу мастодонски фосили претходно биле пронајдени од умерените шуми во Северна Америка. Тоа е океан далеку од Гренланд и многу подалеку на југ, рече Вилерслев.

„За милион години немаше да очекувам да најдам мастодони во северен Гренланд“, рече Лове Дален, истражувач по еволутивна геномика на Универзитетот во Стокхолм, кој не беше вклучен во студијата.

Бидејќи седиментот се насобрал во устието на фјорд, истражувачите исто така можеле да добијат индиции за морскиот живот од овој временски период. ДНК сугерира дека во областа живееле ракови од потковица и зелени алги – што значи дека блиските води тогаш биле веројатно многу потопли, рече Кјер.

Врз основа на достапните податоци, тешко е со сигурност да се каже дали овие видови навистина живееле еден покрај, или дали ДНК била измешана заедно од различни делови на пејзажот, вели Лаура Еп, експерт за еДНК од германскиот универзитет во Констанц, која не била вклучени во студијата.

Но, Еп рече дека ваквото истражување на ДНК е вредно за да се покаже „скриената разновидност“ во античките пејзажи. (АП)