Море, песок и високи цени: Италијанците се борат за право да лежат на плажа

„Повеќето Италијанци не знаат дека имаат право да одат на плажа бесплатно“, вели Мануела Салви, засадувајќи го својот чадор во песокот на приватен клуб на плажа во Гаета, мал приморски град во централна Италија.

„Тие се навикнати да плаќаат за да одат на море. И ако не ги слушаме нашите гласови, институциите ќе помислат дека сме задоволни со тоа“.

Зад неа, уште 30 луѓе се подготвуваат да го направат истото. Сите тие се членови на Маре Либеро (Слободно море), здружението кое од 2019 година ги преплави плажите со демонстранти во обид да го врати просторот. Тие сакаат да ги направат плажите во Италија слободни за пристап или барем доделени на операторите преку транспарентен процес на наддавање.

Европската комисија долго време го критикуваше италијанскиот систем за обновување на концесиите на плажите во кој дозволите во државна сопственост автоматски се издаваат преку семејства на оператори на плажи кои ги користат за водење клубови на плажа само за членови или за наплата на лежалки и чадори. Овој систем на „задржување на бизнисот во семејството“ е незаконски, според законот на ЕУ, според кој долгогодишните концесионери на плажите треба да се натпреваруваат со новите оператори.

Во април, највисокиот суд на земјата пресуди дека автоматското обновување на концесиите за плажи во Италија е неважечко, а процесот на јавен тендер за концесии за плажи, кои покриваат речиси половина од проценетите 7.900 километри крајбрежје на земјата, сега ќе се случи следната година. Оние што ги водат концесиите се толку огорчени што планираат да штрајкуваат оваа недела. Сепак, засега, крајбрежјето на Италија останува обележано со долги делови од приватни плажи преполни со луѓе кои потемнуваат на лежалки, спортуваат и јадат сладолед.

„Го поминав скоро секое лето од мојот живот во истиот клуб на плажа, а мајка ми го правеше истото 25 години“, вели Маргерита Велјам од Mare Libero.

Најголемата улога на Велјам како демонстрант е културна. „Во регионите каде што плажите се приватизирани, луѓето веруваат дека ова е единствениот начин на кој можат да ја искусат плажата, а тоа е скапо“, вели таа. „Мајка ми плаќаше околу 3.000 евра за изнајмување на истата кабина, лежалка и чадор за три месеци“.

По должината на италијанското крајбрежје, има повеќе од 12.000 одморалишта на плажа, со дневни цени за две лежалки и чадор во просек од 30-35 евра (25-30 фунти) и достигнуваат до 700 евра во поексклузивните места.

„Пристапот до морето е проблематичен и во јужна Италија“, вели Клариса Пика, друга активистка. Во Неапол, податоците од Mare Libero покажуваат дека само 5% од плажите не се  приватна сопственост, под концесии или на удар на загадување. Неколкуте бесплатни плажи, како што е Посилипо во Неапол, бараат резервација и имаат ограничен пристап. Другите плажи кои се бесплатни за користење, како што се Бањоли во Неапол и Сан Џовани а Тедучио во Неапол, често се загадени и теоретски забранети за пливање, но сепак се користат поради недостаток на алтернативи.

Рикардо ди Луна, шеф на здружението на концесионери на Серапо, една од најголемите плажи во Гаета, вели дека сè додека владата не ги спречи него и неговите колеги да ги водат своите бизниси, тие ќе продолжат да ги отвораат своите клубови на плажа секоја година.  „Но, јас сум загрижен за иднината“, вели тој. „Сè уште верувам дека нашата работа е важна, бидејќи обезбедуваме спасување во вода, чистење на плажите и други услуги“.

Во петок, концесионерите на плажите ќе штрајкуваат за да побараат владина акција за законодавна јасност. Во соопштението за печатот, Унијата на италијански концесионери на плажите рече: „На сите треба да им биде јасно дека постои реален и конкретен ризик од губење на работни места и бизниси и дека е потребна помош од владата сега или ќе биде бескорисна“. Доколку не се добие одговор, штрајкот ќе се повтори на 19 и 29 август, со евентуално подрастични затворања.

Кога активистите на „Маре Либеро“ одржаа свој протест и ги поставија своите чадори на плажа, Ди Луна ја предупреди локалната крајбрежна стража. На крајот немаше никакви последици за демонстрантите.Меѓутоа, во јуни 12 активисти, вклучително и секретарот на слободарската партија Италијански радикали, Матео Халисеј, беа обвинети за учество во неовластен протест по една од нивните акции на плажата Папете, реномиран клуб на плажа на јадранскиот брег. И покрај ова, активистите продолжуваат да ги таргетираат популарните и луксузни клубови на плажа, како што е Твига, луксузниот објект каде Даниела Сантанче, министерката за туризам на Италија, некогаш беше акционер.

Во Италија, врските помеѓу концесиите на плажите и политиката се длабоки. Активистите на Маре Либеро од Лигурија, северен регион каде што речиси 70 отсто од плажите се приватни, а некои градови достигнаа 100 отсто приватизација, се особено свесни за ова.

„Оваа плажа стана симбол на нашиот отпор против приватизацијата на нашите неколку преостанати бесплатни плажи“, вели Стефано Салвети, локалниот координатор, мислејќи на Пунта дел Олмо, мала јавна плажа на неколку километри од Џенова која е под закана да се приватизира.

„Овие културни и политички бариери мора да се отстранат преку транспарентни тендери со правични такси“, вели Салвети.

Според последниот извештај на италијанскиот Суд на ревизори, помеѓу 2016 и 2020 година, државата собрала просечно 101,7 милиони евра годишно кои оделе во генералната каса, додека секој бизнис базиран на плажа генерирал просечен приход од околу 260.000 евра.

„Општините би можеле да ги искористат овие средства за да обезбедат спасувачи и тоалети на јавните плажи. Само неколку километри подалеку во Франција, ова е веќе норма. Може да биде и овде“, вели тој.

Кои се најскапите плажи во Италија?

Најскапа е плажата Твига, чиј менаџер е Флавио Бријаторе, поранешен менаџер на Формула 1, ТВ лице, сопственик на синџирот ноќни клубови Милијардер и надалеку познат како суперѕвезда на Италија, пар екселанс. Во претседателскиот дел на плажата на Флавио можете да уживате во сонцето и морето за сума од 1.000 евра дневно. Но, таму ќе добиете два ниски  кревети, маса и четири лежалки, кои во овој случај може да се наречат лежалки. И на барање може да се организира ТВ и музика. На тој начин добивате вредност за парите!

На годишното рангирање на најскапите плажи во Италија, изготвено од федерацијата на потрошувачи Codacons, Твига го надмина победникот од претходните години. Тоа е  плажата Хотел Екселсиор на Лидо. Во ова реномирано место на филмски диви и супербогати плаќате по 410 евра дневно за две лежалки , две фотелји, четири столчиња со маса и  три пешкири. Но, тоа ве става во првиот ред, со непречен поглед на морето.Слични услуги се обезбедуваат за 300 и 290 евра дневно во Леричи во Лигурија и малку појужно Форте деи Марми, исто така добро познато место за ВИП личности и папараци.

Понудата на Хотел Romazzino на Сардинија  е за десет евра пониска, но вклучува само еден чадор и два кревети, покрај користење на базен, туш, соблекувална и паркинг. За обичните смртници, се разбира, тоа се невозможни трошоци.