Млазните струи и топлотните бранови: каква е врската?

Млазните ветришта или струи (jet streams) – силните ветрови над Земјата – го поттикнуваат зголемениот број топлотни бранови што ги доживува светот, велат научниците. Доказите сугерираат дека промените во однесувањето на млазните струи се поврзани со зголемувањето на температурите на Арктикот.

Што се млазни струи?

Млазните струи опстојуваат во горните делови на атмосферата и се релативно тесни појаси на силен ветер, објаснува американската Национална метеоролошка служба.

Млазните струи дуваат од исток кон запад и се формираат на границите помеѓу топлиот воздух кон екваторот на Земјата и студениот воздух кон северниот и јужниот пол.

Како млазните струи влијаат на времето?

Промените во млазниот тек, како неговата форма и брзина, може да предизвикаат промени во временскиот систем под него.

Метеоролошката канцеларија, националната метеоролошка служба на Велика Британија, ја споредува млазната струја со правосмукалка пет до седум милји над површината на Земјата.

Може да го вшмукува воздухот од временскиот систем, намалувајќи го притисокот и предизвикувајќи бурно време.

Ако млазниот поток се свитка и забави, од друга страна, тоа може да доведе до висок притисок и посуво време.

Како млазните струи се поврзани со топлотните бранови?

Научниците веруваат дека неодамнешните глобални топлотни бранови се поврзани со чудна шема во млазната струја што е наречена „брановиот број 5“, според Фајненшл тајмс.

Кога млазниот поток се формира во форма на свиок U, може да генерира топлотни бранови.
Пет од овие U-свиоци – кои се нарекуваат „омега блокови“ бидејќи изгледаат како грчката буква омега – моментално кружат низ светот во шаблон.

Овој модел е она што научниците го нарекуваат брановиден број 5, а Фајненшел тајмс известува дека „може да опстојува со недели, предизвикувајќи топлите области да останат жешки долго време“.

Како се зголемуваат топлотните бранови?

Топлотните бранови ги „изгореа“ Европа, Северна Африка, Блискиот Исток и Азија во јуни и јули 2022 година. Опсерваторијата за Земјата на НАСА вели дека температурите на места се искачиле над 40 степени Целзиусови и собориле многу рекорди.

Западна Европа веќе доживуваше сериозна суша и беше особено тешко погодена, со пожари низ Шпанија, Португалија и делови од Франција.

Едно истражување во Германија ги поврзува топлотните бранови во Европа со промените во млазната струја. Научниците велат дека формата на двоен млазен ток, кога појасот на ветрот се дели на два, е одговорен за речиси целиот пораст на топлотните бранови во Западна Европа и околу една третина од зголемените топлотни бранови над Европа како целина.

Што треба да се случи?

Студијата, објавена во списанието Nature, ги поврзува двојните млазни потоци со „многу потоплите“ копнени области на Арктикот.

Оваа потопла земја го зголемува температурниот контраст со постудениот Арктички океан, а тоа би можело да предизвика судир што ќе доведе до двојни млазни потоци.

Новите податоци покажуваат дека Арктикот се загрева седум пати побрзо од глобалниот просек – помеѓу 2,7 и 4 Целзиусови степени за една деценија. Глобалното затоплување – предизвикано од емисиите на стакленички гасови како CO2 – е поврзано со зголемувањето на температурите на Арктикот.

Потребни се повеќе истражувања и климатски моделирање, велат научниците.
Ако сегашните климатски модели не се ажурираат, тоа би можело да доведе до „значително потценување“ на идните трендови на топлотни бранови во западна Европа, предупредуваат тие. (Светски економски форум)