„Мирно лето“ на Димитрие Османли е прво блуреј издание на македонски филм

На 25 март (петок) во 12 часот во Кинотеката на Македонија ќе биде промовиран блуреј (bluray) дискот со дигитално реставрираната верзија на МИРНО ЛЕТО на Димитрие Рули Османли. Ова е прво блуреј издание на македонски филм.

Кинотеката минатата година ја реализираше дигиталната реставрација на првата македонска филмска комедија МИРНО ЛЕТО. Главните улоги ги толкуваат Љупка Џундева и Слободан Перовиќ, како Дара и Заре. Актерскиот ансамбл го сочинуваат Петре Прличко, Мери Бошкова, Илија Милчин, Дарко Дамески, Ацо Јовановски, Анче Џамбазова, Димитар Ќостаров, Панче Камшик, Стојка Цекова, Вукосава Донева и други.

Димитрие Османли (Битола, 1927 – Скопје, 2006) филмски, театарски и телевизиски режисер, сценарист и педагог; филмска и театарска режија завршува 1952/53 година на Високата филмска школа во Белград, како прв македонски студент, а постдипломски студии 1961/62 година на Институтот за високи кинематографски студии во Париз. Долги години работи како театарски, телевизиски и филмски режисер, и професор на Факултетот за драмски уметности, каде што предавал актерска игра и има изведено четири генерации млади актери. Покрај четирите играни филмови, има снимено околу петнаесетина документарни филмови и повеќе од дваесет телевизиски остварувања.

Промоцијата на новата дигитална верзија на филмот, по повод 60-годишнината од неговата премиера во 1961, се случи на летната кинотечна сцена, која е наречена токму според филмот МИРНО ЛЕТО, како македонски дел од проектот „Сезона на класични филмови“ (Season of Classic Films), кој од 2020 година се организира од страна на Асоцијацијата на европски архиви ACE (франц: Association des Cinémathèques Européennes – ACE; анг: Association of European Cinematheques), каде што Кинотеката е членка уште од 1998 година.

Филмот МИРНО ЛЕТО нема целосни оригинални негативи, туку само позитив 35-мм копии кои останале од кино-дистрибуцијата во минатото, кои денес не се технички соодветни за проекции. Затоа тимот на Кинотеката – Игор Старделов, филмолог-советник и раководител на Архивот, Александар Трајковски, филмолог и Тихомир Кашмицовски, филмски техничар – го надгледуваа процесот на скенирање на интернегативи во 2К-резолуција, кои беа обработени од лабораторијата „Клик филм“ во Загреб, Хрватска. Звукот исто така беше дигитално обновен и завршен е новиот 2K мастер, од кој сега се достапни DCP и други дигитални верзии за прикажување и архивирање.

„… Кинотека успеа дигитално да го реставрира и дигитализира МИРНО ЛЕТО. Со тоа, оваа прва македонска комедија ќе допре до повеќе гледачи, а младите генерации ќе можат да ја доживеат речиси подеднакво автентично како што своевремено имаа можност да ја доживеат нивните баби и дедовци во киносалите…“, пишува во буклетот на изданието Владимир Ангелов, директорот на Кинотеката.

Филмологот Александар Трајковски пишува: „Голема одговорност и привилегија е да се работи на дигитализацијата и дигиталната реставрација на македонското аудиовизуелно наследство. Секој филм има свој ‘животен циклус’, кој започнува со снимањето на филмот, а продолжува со прикажување на фестивали и киносали. Дигитализацијата, односно дигиталната реставрација, претставува еден вид реанимација, оживување на филмот, продолжување на неговата животна приказна…“.

Во април 1991 година, Кинотеката организираше симпозиум на тема „МИРНО ЛЕТО – осмиот македонски игран филм“ на кој учествуваше голем дел од филмската и актерската екипа, како и голем број филмски критичари и историчари, писатели, уметници и културни дејци. Сите излагања и дискусии водени на овој симпозиум, задно со сценариото, во 2001 година беа објавени вкако посебено печатено издание на Кинотеката, денес достапно за истражувачи и проучувачи на македонската кинематографија. Во 2011 г. е одбележана и 50-годишнината од МИРНО ЛЕТО.