Мицотакис – заробеник на десницата во Нова демократија

Во земја која е зафатена со штедење и сиромаштија, очекуваната победа на Мицотакис на општите избори в неделата беше широко прикажана како враќање во нормала за грчката политика по повеќе од една деценија политички и економски превирања по финансиската криза во 2008 година.

Но погледнете зад него и се појавува различна слика. Лидерот на Нова демократија можеби е умерен центрист; остатокот од партијата е сè друго освен тоа. Ако грчките гласачи ја отфрлат „радикалната левичарска“ партија Сириза на премиерот Алексис Ципрас во корист на Мицотакис – како што покажуваат анкетите, тие ќе разменат еден популистички политичар за друг.

Дури и кога Ципрас ја водеше својата партија кон центарот, Нова демократија сврте кон десно. Мицотакис стана прифатливо лице на партијата која содржи тврдо-десни елементи, кои се охрабрени преку глобалниот успех на десницата – насекаде од Унгарија до САД.

Навистина, Мицотакис го должи својот избор на тврдокорното крило на Нова демократија, предводено од поранешниот премиер и лидер на партијата Андонис Самарас и Адонис Георгиадис, нејзиниот потпретседател и поранешен министер за здравство во владата на Самарас.

Георгиадис е контроверзна фигура. Како и многумина од денешното десничарско крило, тој е обвинет за антисемитизам. Тој, исто така, фрли сомнеж врз официјалната верзија на востанието во Политехничката школа против хунтата во 1973 година – свет настан во националната свест. Поточно (и неверојатно) тој изјави дека во настанот немало жртви (всушност, имало околу 40 убиени цивили). „Во Политехничката школа немаше смрт, ниту една“, тврдеше тој во живо на телевизија.

Крилото на Георгиадис во партијата е во занос. Нова демократија плови кон победа на бранот на своето противење на Преспанскиот договор меѓу Грција и Северна Македонија од 2018 година, во кој Сириза се согласи да се откаже од грчкото вето за пристапот на Скопје во НАТО, во замена за земјата да го промени своето име.

Договорот беше поддржан од сите – од ЕУ преку НАТО до САД. Најгласните што се спротивставија беа Кремљ – и Нова демократија.

Отклонот на партијата кон десно своите корени ги има во позицијата што се најде во неколку месеци откако Сириза дојде на власт во 2015 година. Ципрас во јануари ја презеде функцијата ветувајќи дека ќе се бори против Брисел и ќе се спротивстави на „меморандумот“ – договорот меѓу Атина и нејзините доверители со кој се олеснуваше долгот за серија мерки на штедење.

До средината на летото тој капитулираше на двете прашања.

За Ципрас и Сириза, тоа беше понижувачко искачување надолу. Но тоа не беше она што Нова демократија би можела да искористи – бидејќи ја доведе политиката на грчката влада на линијата со позицијата за која долго време се залагаше.

И така, сакајќи да се разликува од владата, партијата почна да го зајакнува својот десничарски популистички идентитет. „Бидејќи не можеше да се спротивстави на спроведувањето на меморандумот, таа мораше да се спротивстави на политиките на Сириза за прашања како што се човековите права и т.н. национални прашања“, вели Августин Зенакос, независен новинар и член на истражувачкиот тим „The Manifold“.

Финансиската криза од 2008 година беше близу да биде егзистенцијална. Грција речиси беше исфрлена од еврозоната, а штедењето ја преполови средната класа. Таа, исто така, доведе до екстремна поларизација на јавниот дискурс. Ова „овозможи екстремната, националистичка и реакционерна реторика да стане централна во политичкиот дискурс на Нова демократија“, нагласува Зенакос. Политичарите на Нова Демократија ги изгубија битките за прашања како што се давање државјанство на децата на мигранти родени во Грција, геј-правата и договорот за името на Македонија.

„Референциите од грчката Граѓанска војна се вратија“, рече Зенакос. „Левицата ја обвинува десницата за ‘фашизам’ а тројката на ЕУ дека е ‘хунта’- десницата ја претстави теоријата на потковицата, каде што Сириза и екстремно десничарската Златна зора се претставени како еднакво опасни за демократијата“, додава тој.

Оваа опкружување овозможи појава на личности како Георгиадис. Некогаш тие би се сметале за периферни. Денес, тие се клучни играчи. Нивната агресивна реторика го инфицира крвотокот на политичкото тело.

Нова демократија, широка десничарска партија, отсекогаш вклучувала екстремни националистички елементи. Поради грчката криза, тие станаа проминентни во партијата. Сега – покрај центристичкиот лидер на Нова демократија, тие треба да играат важна улога во водењето на земјата. Грција може да оди кон уште поголема нестабилност. (Политико)