Косово денес гласа на избори кои се референдум за премиерот Албин Курти

Изборите ќе одлучат кој ќе го води Косово во закочените преговори за нормализација на односите со Србија


Жена гласа на избирачкото место во Северна Митровица (Фото: Ројтерс)

 

Гласањето на парлементарните избори во Косово почна во неделата изутрина и на него се гледа како на референдум за премиерот Албин Курти, кој беше во судир со неговите западни сојузници околу односите со соседна Србија.

Косовците се упатија кон избирачките места за да изберат нов парламент и кабинет во неизвесна трка, исто така фокусирана на економијата и корупцијата.

Избирачките места ќе останат отворени до 19 часот – деветто такво гласање во Косово од крајот на војната во 1998-1999 година, која ги протера српските сили од самопрогласената република.

Гласањето во недела, клучен тест за Курти, ќе избере 120 пратеници во собранието, одредувајќи кој ќе ги води косовските преговори за нормализирање на односите со Србија.

Левичарската партија Самоопределување на Курти, која се обиде да ги растури преостанатите српски институции во Косово, се смета за фаворит на изборите. Но, не се очекува партијата да го освои потребното мнозинство за да владее сама, оставајќи ја отворена можноста другите двајца претенденти да направат сојуз ако тој не успее да формира кабинет.

Другите претенденти се Демократската партија на Косово (ПДК), чии главни водачи се обвинети за воени злосторства во Хашкиот трибунал, и Демократската лига на Косово (ЛДК), најстарата партија во републиката.

Опозициските партии дадоа големи ветувања за зголемување на платите и пензиите на државата, подобрување на образованието и здравствените услуги и борба против сиромаштијата.

Косово, со население од 1,6 милиони, е меѓу најсиромашните во Европа со годишен бруто домашен производ од 6.200 долари по лице.

Курти, чија влада е прва во историјата на Косово што го заврши својот целосен мандат, имаше турбулентно владеење, обележано со редовни немири меѓу Србите и етничките Албанци.

Тензиите се зголемија откако преговорите поддржани од Европската Унија и Соединетите Држави меѓу Косово и Србија пропаднаа во март 2023 година.

Последователно, мировниците на НАТО беа нападнати од Срби кои се бунтуваа, смртоносниот вооружен судир на север ги зголеми регионалните тензии, а експлозијата насочена кон каналот од витално значење за косовските електрани кон крајот на минатата година покажа дека Курти го обвини Белград.

Курти, исто така, привлече критики од Западот за контроверзните мерки што ги презеде минатата година, како што се забраната за користење на српскиот динар и трансферите од Србија на припадниците на етничкото српско малцинство на Косово кои зависат од социјалните услуги и плаќањата на Белград.

САД, ЕУ и силите на НАТО за стабилизација предводени, КФОР, ја повикаа владата во Приштина да се воздржи од еднострани дејства, стравувајќи од заживување на меѓуетничкиот конфликт.

Додека Курти има силна база за поддршка, неговите противници го осудија за нарушените врски со САД и ЕУ.

Курти „постојано беше обвинуван од опозициските партии дека дава малку, пркосејќи ѝ на меѓународната заедница и се жали на Србија додека ги пропушта можностите за изградба на инфраструктура и економски развој на Косово“, изјави за новинската агенција АФП Џонатан Мур, аналитичар од Центарот за Европа на Атлантскиот совет.

„Резултатите од овие избори ќе бидат критичен показател за иднината на Косово“.

КФОР го зголеми своето присуство во Косово и додаде повеќе сили за изборите. Тим од 100 набљудувачи од ЕУ, 18 од Советот на Европа и околу 1.600 други од меѓународни или локални организации, исто така, ќе го следат гласањето.