Ќе победат ли екстремните десничари во Австрија и таа ќе стане „тврдина“

Австријците оваа недела гласаат за избор на нов парламент, при што екстремно десничарската Партија на слободата (ФПО) има за цел да ја обезбеди својата прва победа на општите избори во тесна трка со владејачките конзервативци.

Во кампањата доминираше загриженоста на гласачите поради економските грижи и имиграцијата. ФПО водеше во анкетите со месеци, но нејзината предност во однос на владејачката Австриска народна партија (ОВП) се намали на речиси ништо откако канцеларот Карл Нехамер се прикажува себеси како државник и го прикажува неговиот ривал, лидерот на ФПО, Херберт Кикл, како токсична закана.

Кој и да победи, нема да има апсолутно мнозинство, покажуваат анкетите, но ќе го бара правото да води коалициска влада.

Првите избирачки места беа отворени во или нешто пред 7 часот наутро. Проекциите се очекуваат неколку минути по затворањето на гласачките места во 17 часот, а резултатите ќе бидат пречистени во следните часови.

„Она што е во прашање е дали ФПО ќе го назначи канцеларот или не“, вели Катрин Штајнер-Хемерле, професорка по политички науки на Универзитетот за применети науки во Каринтија.

„Ако се случи тоа, тогаш морам да кажам дека улогата на Австрија во Европската унија би била значително поинаква. Кикл често велеше дека (унгарскиот премиер) Виктор Орбан е пример за него и дека ќе застане до него“.

Победата на ФПО ќе ја направи Австрија најновата земја од Европската унија која регистрираше зголемена поддршка на екстремната десница по придобивките во земјите како Холандија, Франција и Германија.

Евроскептичната, пријателски настроена кон Русија, ФПО, која е критична кон исламот и вети построги правила за барателите на азил, за првпат победи на националното гласање во јуни кога ја победи ОВП за помалку од процентен поен на европските избори.

ОВП, која како и ФПО поддржува построги правила за имиграција и даночни намалувања, е единствената партија отворена за формирање коалиција со екстремно десничарската партија. Сепак, Нехамер вели дека неговата партија нема да се приклучи на влада со Кикл во неа.

Сара Волф, 22-годишна графичка дизајнерка и поддржувач на Австриската комунистичка партија во Виена, рече дека вреди да се размисли за тактичко гласање за да се задржи ФПО надвор.

„Она што најмногу ме плаши ако ФПО навистина добие најмногу гласови е дека добиваме нешто како Виктор Орбан: бавно, постепено намалување на медиумската различност, демократија и разбирање“, рече таа. „Има толку многу навистина опасни знаци“.

Кикл (55) напредуваше како опозиционер, но понекогаш се чинеше непријатно обидувајќи се да го ублажи својот тон за да ја прошири својата лидерска привлечност.

Претседателот Александар Ван дер Белен, кој го надгледува формирањето на влади, изрази резервираност кон ФПО поради критиките кон ЕУ и неуспехот да ја осуди руската инвазија на Украина. Партијата се противи на санкциите на ЕУ кон Москва, наведувајќи ја неутралноста на Австрија.

Тој навести дека може да го спречи Кикл, истакнувајќи дека уставот не бара од него да бара од првопласираната партија да формира влада, иако тоа одамна е конвенцијата.

ФПО сака целосно да престане да дава азил и да изгради „тврдина Австрија“ која ќе ги спречува мигрантите да влезат, иако тоа нашироко би се сметало за нелегално или непрактично.

Нехамер го прикажа Кикл како теоретичар на заговор кој вика од страна додека тој ја раководи Австрија.

51-годишниот Нехамер од 2021 година ја предводеше коалицијата со левичарските Зелени, но алијансата се покажа како расцепкана поради тоа што економијата се бори и инфлацијата ги загрижува гласачите.

Некои гласачи мислат дека справувањето на Нехамер со тешките поплави во Австрија овој месец веројатно му помогнало да ја врати поддршката.

Сузан Пинтер (55), приврзаник на Зелените во Виена, рече дека поплавите му помогнале на Нехамер да изгледа државнички, но таа сè уште се плаши од победа на крајната десница.

„Ако ФПО победи“, рече таа, „тоа ќе има лоши последици за жените, луѓето од мигрантско потекло и климатските промени“. (Ројтерс)