Кина го запре извозот на клучните ретки минерали кон цел свет

Кина го суспендираше извозот на широк спектар на критични минерали и магнети, заканувајќи се да ги задуши испораките на компоненти централни за производителите на автомобили, производителите на воздухоплови, компаниите за полупроводници и воените изведувачи ширум светот.

Испораките на магнети, неопходни за склопување на сè, од автомобили и беспилотни летала до роботи и проектили, се стопирани на многу кинески пристаништа додека кинеската влада подготвува нов регулаторен систем. Откако ќе се воспостави, новиот систем може трајно да го спречи снабдувањето да стигне до одредени компании, вклучително и американски воени изведувачи.

Официјалната акција е дел од одмаздата на Кина за наглото зголемување на тарифите на претседателот Доналд Трамп кое започна на 2 април.

На 4 април кинеската влада нареди ограничување на извозот на шест тешки метали од ретки земји, кои целосно се рафинирани во Кина, како и магнети за ретки земји, од кои 90 проценти се произведуваат во Кина. Металите и специјалните магнети направени со нив, сега можат да се испорачуваат од Кина само со посебни извозни дозволи.

Ако фабриките во Детроит, САД, и на други места снемаат моќни магнети за ретки земји, тоа би можело да ги спречи да склопуваат автомобили и други производи со електрични мотори за кои се потребни овие магнети. Компаниите се разликуваат во голема мера во големината на нивните резерви за итни случаи за такви непредвидени ситуации, така што времето на прекини во производството е тешко да се предвиди.

Таканаречените тешки метали од ретки земји опфатени со извозната суспензија се користат во магнети неопходни за многу видови електрични мотори. Овие мотори се клучни компоненти на електричните автомобили, дронови, роботи, проектили и вселенски летала. Автомобилите на бензин користат и електрични мотори со магнети за ретки земји за критични задачи како што е управувањето.

Металите влегуваат и во хемикалиите за производство на млазни мотори, ласери, фарови за автомобили и одредени свеќички. И овие ретки метали се витални состојки во кондензаторите, кои се електрични компоненти на компјутерските чипови кои ги напојуваат серверите и паметните телефони со вештачка интелигенција.

Еден американски лидер за рударство, Џејмс Литински, извршен претседател и извршен директор на MP Materials, рече дека резервите на ретки земји за воени изведувачи се од особена загриженост.

„Дроновите и роботиката нашироко се сметаат за иднината на војувањето и врз основа на сето она што го гледаме, клучните влезови за нашиот иден синџир на снабдување се затворени“, рече тој.

Неколку јапонски компании чуваат залихи на ретки земји со залихи повеќе од една година, откако беа оштетени во 2010 година, кога Кина воведе седумнеделно ембарго за извоз на ретки земји во Јапонија за време на територијален спор.

Но, многу американски компании чуваат малку или никаков инвентар бидејќи не сакаат да врзат готовина во залихи на скапи материјали. Магнетите за ретки земји сочинуваат мал дел од вкупниот извоз на Кина во Соединетите Држави и на други места. Значи, запирањето на пратките предизвикува минимална економска болка во Кина, додека го задржува потенцијалот за големи ефекти во Соединетите Држави и на други места.

Кинеските цариници го блокираат извозот на тешки метали и магнети од ретки земји не само во Соединетите Држави, туку и во која било земја, вклучително и Јапонија и Германија.

Како и повеќето стоки од Кина, магнетите исто така подлежат на најновите царини на Трамп кога ќе пристигнат во американските пристаништа.

До 2023 година, Кина произведуваше 99 отсто од светската залиха на тешки метали од ретки земји, а малку производство доаѓаше од рафинеријата во Виетнам. Но, таа рафинерија беше затворена изминатава година поради даночен спор, оставајќи ја Кина со монопол.

Кина, исто така, произведува 90 проценти од речиси 200.000 тони во светот годишно магнети за ретки земји, кои се многу помоќни од конвенционалните железни магнети. Јапонија го произведува најголемиот дел од остатокот, а Германија исто така произведува мала количина, но тие зависат од Кина за суровините.

Најбогатите наоѓалишта на тешки ретки земји во светот лежат во мала, пошумена долина на периферијата на Лонгнан во црвените глинени ридови во провинцијата Џијангкси во јужна централна Кина. Рудниците во долината испраќаат руда до рафинериите во Лонгнан, кои ги отстрануваат загадувачите и ги испраќаат ретките земји до фабриките за магнет во Ганжу.

Најпознатата кинеска фабрика за овие магнети е управувана од компанијата JL Mag Rare-Earth, чие седиште е во Ганжу.

Фабриката ги снабдува двата најголеми светски производители на електрични автомобили – „Тесла“ и кинескиот БИД – со магнети што ги напојуваат нивните автомобили, рекоа директорите на индустријата за ретки земји. БИД соопшти дека купува некои од најновите, најмоќните магнети во светот од JL Mag, со 15 пати поголема магнетна сила на кубен инч волумен од конвенционалниот железен магнет. (Њујорк тамс)