Избори во Белорусија: Кандидатката на опозицијата излезе од скривалиштето за да гласа

Светлана Тихановска се појави на избирачкото место откако цела ноќ се криеше по апсењето на повеќе луѓе од нејзиниот изборен штаб. Се очекува Лукашенко да ги добие изборите

Белорусите излегоа на гласање на претседателските избори што ги поттикнаа најголемите опозициски митинзи во земјата од падот на Советскиот Сојуз.

Александар Лукашенко, кој ја консолидираше огромната моќ во текот на своите 26 години на власт, се очекува да  победи победата на изборите во неделата, но гневот поради местењето на гласањето веројатно ќе предизвика реакција.

Кандидатот за претседател на опозицијата беше присилен да се крие ноќта пред гласањето во најнепредвидливите избори во земјата во една генерација.

Светлана Тихановска го напушти својот стан откако полицијата уапси двајца високи службеници и седум други членови на кампањата во, како што го нарекоа, обид за заплашување на опозицијата пред гласањето.

Но таа се појави на избирачкото место во неделата попладне, заедно со придружба на персоналот на кампањата и новинарите кои беа таму за нејзината безбедност.

„Не можеме физички да се браниме против вооружените лица или безбедносните служби“, рече Ана Красулина, нејзиниот секретар за печат, во интервју. „Ова е најсигурната одбрана што ја имаме.“

Разговарајќи со новинарите на избирачкото место во Минск, Лукашенко ја спушти заканата од обединетата опозиција. „Против нив дури не вреди да се спроведе одмазда“, рече тој.

Во последниот повик пред гласањето, Тихановска ги осуди безбедносните служби за апсење на мирни демонстранти и ги повика трупите распоредени низ градот „да не извршуваат криминални наредби“.

„Ни требаат промени“, рече таа во видеото на „ЈуТјуб“, снимено во скривалиште со затворени прозорци. „Ни треба нов претседател“.

Вооружени трупи се стационирани на градските граници, а снимени се водени топови како влегуваат во градот. Лукашенко, кој беше подложен на санкции од страна на САД и ЕУ за тешкиот удар на владата врз опозицијата по изборите во 2010 година, рече дека на нелегалните протести ќе им биде одговорено со сила.

На белорускиот државен економски универзитет во главниот град гласачите излегоа на гласање во две избирачки места во неделата наутро. Улиците во градот беа невообичаено тивки. Виктор Чоновој, набљудувач за гласање за организацијата „Чесни луѓе“, седеше на пластично црвено столче гледајќи низ прозорецот на гласачката кутија и броејќи ја излезноста.

„Никој не ми дозволува да набљудувам “, рече тој. „Само провладините набудувачи се заменуваат меѓусебно“. Тој рече дека резултатите од предвременото гласање покажуваат 642 гласачки ливчиња што е двојно повеќе од гласачите, што укажува на полнење со гласачки кутии. До доцна попладне, излезноста достигна 73,4 отсто, па вели дека таа наскоро ќе надмине 100 проценти.

Неколку стотици гласачи кои ја поддржуваат Тихановска ја дочекаа на избирачкото место во неделата, извикувајќи „Света! Света!“ откако таа се појави во бел блејзер. Поддржувачите рекоа дека сакаат да видат промена, популарен слоган за кампањата и дека сметаат дека Лукашенко го претерал своето време на функцијата.

Зоја Власенко, пензиониран инженер, рече дека гласала против Лукашенко заради своите внуци. „Не сакам тие да мораат да ја напуштат својата татковина“, рече таа. Нејзиниот најстар син веќе заминал да работи во САД. „Но, сега се надеваме дека моите внуци можат да останат тука“.

Други изјавија дека се лути на апсењата на активисти и заканата од насилство врз опозицијата.

„На автопатот има оклопни возила, има луѓе дури и во униформа, во фармерки и маици со пушки во рацете“, рече Владимир, локален бизнисмен кој дошол на избирачкото место со сопругата и младиот син. „Страшно е кога не знаете дали некој е разбојник или член на спроведување на законот. Јас гласам против за да се плашам “.

Многумина беа песимистички во врска со шансите броењето на гласовите да биде правично.

Поддржувачите на владата рекоа дека сакаат да ја зачуваат стабилноста под силното раководство на Лукашенко и дека се загрижени за зачувувањето на државните придобивки.

„Ние сакаме стабилност, смиреност, да задржиме сѐ што е добро“, рече еден пензионер кој рече дека ќе гласа за претседателот. „Секако дека гласам за Лукашенко, нема друг за кого би можело да се гласа “.

Локалните новинари пријавија проблеми со Телеграм, Твитер, Виберм ВотсАп и веб-страниците поврзани со опозициските партии и платформите за следење на гласањето. Нетблок, група на граѓанско општество, рече дека поврзаноста на интернет е „значително нарушена во Белорусија со доближувањето на претседателските избори“.

Лукашенко се соочува со невиден гнев поради неговото справување со економијата и збунетиот одговор на корона вирусот. Пред изборите тој ги затвори опозициските кандидати и се насочи кон странските сојузници, обвинувајќи ја Москва дека испраќа платеници за дестабилизација на земјата.

Тихановска рече дека не сака да остане на власт ако победи, ветувајќи дека ќе одржи слободни избори во рок од шест месеци, ќе ги ослободи политички затвореници и ќе го врати уставот на земјата пред 1996 година со ограничување на претседателите на два мандати.

Еден монитор, Анастасија Кадомскаја (30) рече дека успеала да брои излезност на гласачкото место во Минск така што седела пред отворената врата во поглед на гласачката кутија. Таа рече дека официјалниот одѕив на нејзиното избирачко место се совпаѓа со нејзиниот сопствен извештај од околу 17 отсто, помалку од половина од националниот просек.  (Гардијан)