Големо откритие на месечина на Сатурн. Таму навистина може да има живот?

Фосфати за прв пат се откриени во вонземскиот океан на месечината на Сатурн, Енкелад, што ја зголемува можноста дека можеби се развил живот на мистериозното небесно тело.

Меѓународен тим од експерти, предводен од планетарниот научник Френк Постберг од Универзитетот во Берлин, Германија, откри соединенија што содржат фосфор во пареата што излегува од Енкелад.

Пронајдените количини покажуваат дека може да има 100 пати повеќе од овие соединенија отколку што има на Земјата. И бидејќи фосфорот е еден од шесте елементи кои се сметаат за суштински за развојот на животот каков што го знаеме, ова откритие значително ги зголемува шансите за постоење на „мали зелени“ (најверојатно едноставни организми) на Енкелад.

„Фосфорот е од суштинско значење за развојот на животот на планетите, но досега го најдовме само во океаните на Земјата. Во ова истражување ги претставуваме CDA масните спектри на честичките мраз од Е-прстенот кои покажуваат присуство на натриум фосфати“, велат научниците од студијата, објави Science Alert.

Месечина што крие океанот
Сатурновата месечина Енкелад, телото во Сончевиот систем со најголем сооднос на течна вода со неговата маса, можеби не изгледа големо. Но, оваа мала замрзната топка, помала од нашата Месечина, веројатно крие огромен океан под својата ледена површина.

Имено, оваа месечина на Сатурн редовно исфрла млазови во вселената. Кога вселенското летало Касини-Хајгенс прелета низ нив во 2015 година, откри нешто неочекувано: хемиски соединенија кои укажуваат на постоење на хидротермални отвори.

Млазовите дојдоа од релативно топли пукнатини во ледената кора на Енкелад, кои научниците неформално ги нарекуваат „тигарски ленти“. Околу млазниците имаше облак од гас кој содржи водена пареа, јаглерод диоксид, метан и можеби малку амонијак. Пронајдени се и соли и силициум диоксид. Густината на органските материјали во облакот била околу 20 пати поголема отколку што очекувале научниците.

Познато е дека најдовме живот на Земјата во многу темни, студени области на длабокото море, каде што сончевите зраци не продираат. Слична приказна би можела да биде и со Енкелад. Можеби некој ќе праша: „Па што е проблемот, зошто да не испратиме машина до Енкелад и да ја пробиеме ледената површина? Колку може да биде тешко? Бевме на Месечината пред неколку децении и веќе испративме голем број ровери на Марс“.

Но, планетарните истражувања не се толку едноставни. На пример, со сите наши технолошки достигнувања, сè уште не сме успеале да издупчиме малку подлабока дупка на Марс. Една од мисиите на лендерот InSight на НАСА беше да се пробие дупка долга неколку метри за да се измери температурата на внатрешноста на Црвената планета.

Но, по само неколку сантиметри длабочина, се појавија тешкотии. Машината се заглави и не можеше да продолжи, а тој дел од мисијата беше прекинат. А ледената кора на Енкелад е прилично густа, и изнесува околу 20 километри, па ќе треба да почекаме уште некое време за првите резултати од директното истражување на скриениот океан на ова тело.

Анализа на е-прстен
За наша среќа, Енкелад е доста жив. Има постојано активни гејзери кои всушност го создаваат Е-прстенот на Сатурн. Пред да ја заврши својата мисија и драматично да влезе во облаците на Сатурн на крајот на 2017 година, леталото Касини го анализираше прстенот Е, односно светлината што се рефлектира од честичките мраз.

Елементите и соединенијата апсорбираат одредени бранови должини и испуштаат други. Затоа, научниците можат да утврдат присуство на соединенија и елементи со анализа на брановите должини, односно да најдат нешто како хемиски отпечаток од прст. Тоа го направија Постберг и неговите колеги, земајќи податоци од инструментот Cassmic Dust Analyzer на Cassini и анализирајќи 345 честички.

Во девет, тие откриле спектрални карактеристики единствени за натриум фосфат – соединение од натриум и фосфор. Пет од шесте клучни елементи за развој на животот веќе се откриени во емисиите од Енкелад – јаглерод, водород, азот, кислород и сулфур (иако откривањето на сулфур е привремено). Така, сега веројатноста дека оваа замрзната месечина покрај океанот крие живот навистина е зголемена.

Истражувањето, наречено „Откривање на фосфати кои потекнуваат од океанот на Енкелад“, беше објавено во списанието Nature.